Ngày 5-11, Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Trí Tuệ cho biết đã đề nghị TAND tỉnh Thái Nguyên chuyển hồ sơ vụ lùi xe trên cao tốc để cơ quan này xem xét.
Trước đó TAND tỉnh này đã xử phúc thẩm phạt Lê Ngọc Hoàng (tài xế xe container đụng xe Innova đi lùi trên cao tốc làm bốn người chết) sáu năm tù và buộc phải bồi thường 400 triệu đồng.
Dư luận phản ứng vì cho rằng việc kết án tài xế Hoàng là không đúng.
Tòa Tối cao lấy hồ sơ xem xét
Ông Trí Tuệ cũng cho hay TAND Tối cao hoặc TAND Cấp cao tại Hà Nội đều có thẩm quyền xem xét vụ án này theo thủ tục giám đốc thẩm.
Khi PV hỏi rất nhiều ý kiến bày tỏ sự không đồng tình với bản án phúc thẩm, hy vọng TAND Tối cao sẽ xem xét kỹ lưỡng và thấu đáo, ông Tuệ khẳng định: “Đây là trách nhiệm của chúng tôi”.
Trong khi đó Chánh án TAND tỉnh Thái Nguyên Nguyễn Văn Chung cũng cho biết sau khi phiên tòa phúc thẩm kết thúc và có nhiều ý kiến tranh cãi, cơ quan này đã có báo cáo vụ việc lên TAND Tối cao để xem xét.
Trước đó một ngày, trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình đã khẳng định sẽ cho rà soát, kiểm tra lại bản án phúc thẩm gây tranh cãi này.
Tại phiên tòa phúc thẩm, bốn luật sư (LS) bào chữa cho tài xế Hoàng đều đề nghị HĐXX hủy bản án sơ thẩm, trả hồ sơ để điều tra bổ sung, thực nghiệm điều tra để làm rõ vị trí dừng của xe Innova, vị trí nơi hai xe va chạm.
Ngoài ra, các LS cũng đề nghị thay đổi biện pháp ngăn chặn đối với Hoàng từ tạm giam sang tại ngoại. Tuy nhiên, cuối cùng tòa chỉ tuyên giảm án từ tám năm tù xuống còn sáu năm tù.
Phải hủy án, điều tra lại
Theo luật sư Phạm Công Hùng (nguyên thẩm phán TAND Tối cao), hồ sơ thể hiện giám định viên (thuộc Bộ Công an) đã trích xuất “hộp đen”: “Trong thời điểm lúc 15 giờ 38 phút 59 giây tốc độ được ghi ở trong bộ nhớ giám sát hành trình xe container là 62 km/giờ, thời điểm giây tiếp theo giám sát hành trình ghi tốc độ là 0”.
Như vậy, chỉ trong một giây mà xe container chở gần 27 tấn thép có thể từ 62 km/giờ xuống còn 0 km/giờ là không phù hợp với nguyên lý hoạt động của xe này.
Với tốc độ này, nếu thắng gấp sẽ gây ra tai nạn cho xe phía sau và nếu cộng với tốc độ lùi 20 km/giờ của xe Innova thì không thể né kịp. Vì vậy, cấp giám đốc thẩm cần hủy hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm để làm rõ.
Quá trình điều tra lại vụ án CQĐT cần cho thực nghiệm điều tra để làm rõ bốn vấn đề. Thứ nhất, xe container đang chạy với tốc độ 62 km/giờ thì có thể trở về vận tốc 0 km/giờ ngay tức khắc được không.
Thứ hai, cần xác định vị trí đụng ban đầu của hai xe. Thứ ba, phải xác định từ vết thắng xe của Hoàng đến vị trí đụng ban đầu là bao nhiêu mét để xác định Hoàng có thắng xe trước khi va chạm hay không.
Thứ tư, xác định từ vị trí va chạm ban đầu đến vị trí xe nằm lại cuối cùng là bao nhiêu mét.
Ngoài ra, bản kết luận điều tra và bản án sơ thẩm có mâu thuẫn nhau một vấn đề quan trọng. CQĐT xác định khi hai xe va chạm, xe container đẩy xe Innova đi xa thêm 10 m mới dừng lại.
Trong khi bản án thì nhận định tài xế Hoàng thấy xe Innova lùi cách đó 70 m nhưng không thắng xe mà để gần 10 m mới thắng, rồi đẩy hai xe đi xa thêm 30 m (nghĩa là theo bản án thì khoảng cách thắng xe bị rút ngắn lại).
Do vậy, cần thiết phải làm rõ tài xế Hoàng đã thắng xe trước đó bao nhiêu mét để xác định có phải là sự kiện bất ngờ, có cách xử lý khác hay không để làm cơ sở xét miễn trách nhiệm hình sự theo luật.
Ông Nguyễn Văn Phước (nguyên Chánh án TAND tỉnh Khánh Hòa) cũng cho rằng tòa phúc thẩm kết tội bị cáo Hoàng là chưa đủ căn cứ. Tòa lập luận: “Bị cáo Hoàng đã vi phạm khoảng cách an toàn giữa hai xe.
Căn cứ biên bản và sơ đồ hiện trường cùng lời khai những người liên quan cho thấy Hoàng đã quá tự tin chuyển được xe sang làn khác để tránh va chạm với xe Innova.
Khi đã đến quá gần, Hoàng mới phanh “chết” dẫn tới đâm vào xe Innova khiến bốn người tử vong...”.
Theo ông Phước, lập luận này trái với Điều 10 BLHS 1999 (Điều 11 BLHS 2015) quy định lỗi vô ý phạm tội: Người phạm tội tuy thấy trước hành vi của mình có thể gây ra hậu quả nguy hại cho xã hội nhưng cho rằng hậu quả đó sẽ không xảy ra hoặc có thể ngăn ngừa được.
Tài xế xe Innova cho xe chạy lùi trên cao tốc thì hoàn toàn nhận thức được hành vi này là trái pháp luật và đặc biệt nguy hiểm nhưng vẫn thực hiện.
Trong khi đó xe của Hoàng đang đi với tốc độ gần bằng tốc độ tối thiểu mà đường cao tốc cho phép thì đây được xem là một sự kiện bất ngờ đối với Hoàng.
Bởi bị cáo Hoàng không thể nào cho xe chạy lùi để giữ khoảng cách an toàn và né tránh xe Innova được.
“Theo Điều 12 Thông tư 91/2015 của Bộ GTVT, Hoàng chạy với tốc độ khoảng 60 km/giờ thì khoảng cách tối thiểu giữa hai xe chỉ là 35 m.
Thế nhưng tòa lại chưa xác định được tốc độ di chuyển ngược lại của xe Innova về hướng xe container là bao nhiêu và nếu xe Innova đứng yên thì có khả năng gây ra tai nạn không.
Tòa chưa làm rõ những vấn đề trên mà tòa đã kết tội bị cáo Hoàng là chưa thỏa đáng” - ông Phước nói.
Nguyên tắc thắng xe container trên đường cao tốc Đặc điểm chung của các tuyến đường cao tốc ở Việt Nam đến nay là có hai làn xe chính ở giữa và làn dừng khẩn cấp phía ngoài, bên phải tay lái. Hai làn chính, làn ngoài cùng sát dải phân cách thường dành cho xe khách, xe con với tốc độ cho phép là 100 km/giờ (khúc quanh cua thì 80 km/giờ). Với làn chính bên ngoài thường tốc độ là 80 km/giờ hoặc 60 km/giờ. Với tài xế có bằng FC để lái các loại xe đầu kéo sơmi rơmoóc, chở thùng container hoặc xe bồn loại lớn chở xăng dầu thì khi đi trên cao tốc nên đi ở làn chính bên ngoài với tốc độ 60-80 km/giờ. Việc giữ đúng làn, đúng tốc độ và khoảng cách với xe đi trước trên suốt đoạn đường dài của cao tốc là rất thuận lợi cho tài xế FC khi xử lý các tình huống bất ngờ xảy ra. Khi gặp sự kiện bất ngờ như xe đi trước đang lùi lại thì tài xế FC phải rời chân ga ngay, chuyển chân phải qua bàn thắng, đạp từ từ. Khi mới thấy dấu hiệu sự cố xe lùi hoặc xe dừng ở phía trước (có thể do chết máy) thì tuyệt đối không được đạp thắng gấp mà nên đạp từ từ (gọi là rà thắng) cho đến khi xe đã giảm tốc độ thì mới nên đạp thắng dừng hẳn. Tài xế hạng FC phải đặc biệt chú ý kỹ năng này. Vì khi đạp thắng gấp có thể hàng hóa ở phía sau theo quán tính sẽ dồn đẩy về phía trước, “bắn” cabin ra khỏi thân xe. Hậu quả là tai nạn cho cả xe mình và xe phía trước. Với đầu kéo kéo container việc thắng gấp cũng thường dẫn đến đẩy thùng container về phía trước. Với xe chở xăng dầu thì càng tuyệt đối không được đạp thắng gấp vì sẽ dẫn đến bồn bật ra khỏi “bàn thớt” ở phần đầu kéo có thể khiến xăng dầu trong bồn tràn, trào ra mặt đường gây cháy nổ! Khi phát hiện có xe đi lùi hay xe chết máy ở phía trước thì tài xế FC phải quan sát hai bên kính chiếu hậu thật nhanh, chỉ trong 1/100 giây. Nếu thấy không có xe phía sau đang đi tới thì có thể đánh nhẹ tay lái sang phải hoặc trái, ngược với chiều của chiếc xe đang lùi hay dừng vì chết máy. Lưu ý việc đánh tay lái qua phải hay qua trái phải rất nhẹ nhàng, tránh đánh lái gấp vì có thể dẫn đến lật cả đầu xe, hàng, container hoặc bồn phía sau. Trường hợp vừa có xe phía sau đang đi tới, còn chiếc xe phía trước vừa lùi vừa lạng quạng từ phía làn dừng khẩn cấp sang làn chính sát dải phân cách (như trường hợp của tài xế Hoàng) thì tài xế FC chỉ còn cách giảm ga, rà thắng, giữ thẳng tay lái cho xe đi trên làn xe mình đang lưu thông. Khi đó, khả năng hậu quả tai nạn sẽ ít hơn là đánh lái qua phải hoặc qua trái vì có thể gây ra tai nạn cho một hoặc cả đoàn xe sau đang đi tới. Giáo viên PHẠM VĂN THỌ, Trung tâm Sát hạch lái xe Củ Chi, thuộc Trường dạy lái xe Tiến Bộ, TP.HCM |