Thông tin mới từ hình ảnh vệ tinh
Trước đó, giới chức Nga cho hay, các vụ nổ gần đây ở căn cứ không quân Nga trên bán đảo Crimea chỉ ở mức độ nhỏ. Tuy nhiên, các hình ảnh vệ tinh mới được hé lộ cho thấy, có khoảng 3-4 hố bom lớn và ít nhất 8 máy bay chiến đấu đã bị phá hủy. Trong khi đó, giới chức địa phương đã liệt kê hàng chục tòa nhà bị hư hai và tuyên bố tình trạng khẩn cấp.
Giới chức Nga cho hay, đạn dược tích trữ tại cơ sở này (căn cứ không quân Saki nằm ở bờ biển phía Tây của Biển Đen) đã phát nổ. Họ phủ nhận có máy bay bị phá hủy. Nhưng theo Planet Labs (một công ty hình ảnh vệ tinh ) thì các hư hại lớn hơn nhiều.
Hình ảnh vệ tinh ngày 9/8 cho thấy một số máy bay nằm bên trong căn cứ Saki. Hình ảnh ảnh vệ tinh hôm 10/8 (sau loạt vụ nổ) cho thấy máy bay bị cháy rụi. Cỏ cây ở sân bay cũng bị cháy sém.
Tờ New York Times nhận được các hình ảnh vệ tinh về căn cứ không quân Saki do Planet Labs thu thập vài tiếng đồng hồ trước các vụ nổ và một ngày sau loạt nổ đó. Theo các bức ảnh này, có 3-4 hố bom lớn và ít nhất 8 máy bay chiến đấu bị phá hủy, bao gồm cả máy bay Su-24 va Su-30, tất cả đậu trên khu vực đường băng phía Tây của căn cứ này. Mỗi máy bay trị giá hàng chục triệu USD.
Ngoài ra, hai tòa nhà gần các máy bay dường như đã bị phá hủy hoàn toàn, có lẽ do sóng từ các vụ nổ. Có thể quan sát thấy các vết cháy ở nhiều vị trí trong căn cứ.
Các khu vực còn lại của sân bay Saki có vẻ còn nguyên vẹn, bao gồm vài chiếc trực thăng và một kho đạn lớn.
Căn cứ không quân Saki vài tiếng trước loạt vụ nổ bí hiểm. Máy bay vẫn còn nguyên vẹn với ánh bạc thấy rõ. Ảnh: Planet Labs.
Trước đó, Tổng thống Ukraine Volodymr Zelensky hôm 10/8 thông báo rằng “chỉ trong 1 ngày, lực lượng chiếm đóng mất 10 máy bay chiến đấu, 9 ở Crimea và 1 ở hướng Zaporizhzhia”.
Các nhân chứng ghi nhận có nhiều vụ nổ tại căn cứ Saki. Các video và ảnh đăng tải lên mạng xã hội cho thấy có những cột khói bốc lên từ hiện trường và có thể từ mũi của một máy bay phản lực.
Bộ Y tế Crimea cho biết, các vụ nổ khiến ít nhất 1 người chết và ít nhất 9 người khác bị thương. Giới chức Nga thì xác nhận ít nhất 1 người tử vong và hơn 12 người khác bị thương.
Nhà lãnh đạo tại Crimea, Sergei Aksyonov, vào hôm 10/8 nói rằng ít nhất 62 tòa chung cư và 20 cơ sở thương mại đã bị hư hại. Ông này ban bố tình trạng khẩn cấp và nâng mức độ cảnh báo về khủng bố trên bán đảo này.
Điều gì đã gây ra các vụ nổ?
Nguyên nhân chính xác của các vụ nổ vẫn chưa được xác định.
Một quan chức cấp cao cho hay, các vụ nổ này là một cuộc tấn công do dân quân tiến hành nhưng nhân vật này không đi vào chi tiết. Còn quân đội Ukraine không công khai bất cứ sự liên quan nào của họ trong cuộc tấn công này. Bộ Quốc phòng Ukraine cho hay, họ không thể xác định nguyên nhân. Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Nga nói rằng các vụ nổ này là đạn hàng không bị kích nổ nhưng không tiết lộ thông tin về số đạn dược đó đã nổ như thế nào.
Giới phân tích quân sự cho biết, Ukraine không có tên lửa có thể vươn tới căn cứ này từ các lãnh thổ mà họ kiểm soát, cách đó hơn 160km. Các chuyên gia cho hay, các chiến đấu cơ của Ukraine cũng ít khả năng xâm nhập được vào không phận do Nga kiểm soát. Như vậy, có thể loại trừ yếu tố tên lửa tầm xa và máy bay quân sự.
Ukraine gia tăng tấn công kiểu du kích?
Các dấu hiệu trên cho thấy, có khả năng Ukraine đã thành công trong việc mở các cuộc tấn công theo lối du kích nhằm vào các mục tiêu Nga.
Theo các quan chức Nga, Ukraine đã sử dụng lực lượng đặc nhiệm và dân quân tại chỗ để tấn công các mục tiêu khác ở những khu vực do Nga kiểm soát.
Trong phát biểu hôm 10/8, Tổng thống Ukraine Zelensky kêu gọi tất cả người dân Ukraine giúp theo dõi Nga và lực lượng ủng hộ Nga. Ông hối thúc họ như sau: “Nếu quý vị có thông tin quan trọng nào về đối phương, hãy thông báo theo cách an toàn cho các cơ quan tình báo của chúng ta và quân đội chúng ta. Nếu quý vị biết những người cộng tác với lực lượng chiếm đóng, cũng báo cáo nốt cho họ”.
Kể từ khi Nga sáp nhập Crimea (từ Ukraine) vào năm 2014, Nga đã quân sự hóa cao độ bán đảo này. Đến cuối tháng 2/2022, Nga dùng Crimea làm bàn đạp quan trọng để mở “chiến dịch quân sự đặc biệt” nhằm vào Ukraine.
Nga coi Crimea là một phần lãnh thổ của mình. Kiev và các đồng minh không công nhận việc sáp nhập này và coi Crimea đang bị chiếm đóng.
Hồi tháng 2 đã rộ lên thông tin Ukraine lên kế hoạch tái chiếm Crimea. Một thời gian sau đó, giới chức Nga đã nhiều lần ám chỉ nước này sẽ áp dụng các biện pháp mạnh đặc biệt nếu có bên nào tiến đánh Crimea./.