Có không ít gia đình tan nát khi người cha, người mẹ hoặc cả hai bị vào tù và bỏ lại những đứa trẻ bơ vơ bên ngoài không nơi nương tựa để rồi cuộc đời chúng cũng theo đó mà xa vào vũng bùn lầy.
Tuy nhiên, có một nhà tù trên thế giới đã "giải quyết" được vấn đề này, đó là nhà tù Aranjuez ở Tây Ban Nha.
Nhà tù Aranjuez cho phép những đứa trẻ (dưới 3 tuổi) được vào ở với người thân đang bị giam giữ trong tù.
Nơi đây có đầy đủ khu vui chơi, nhà trẻ, các nhân vật Disney dán trên tường... Mục đích là để ngăn những đứa trẻ nhận ra rằng cha mẹ chúng đang phải "ngồi sau song sắt", càng lâu càng tốt.
Những tháng ngày ở trong tù sẽ giúp cha mẹ và con cái thêm gắn kết, và để các tù nhân tự nhìn nhận lại bản thân, học kỹ năng làm cha mẹ.
Nhà tù Aranjuez cho phép những đứa trẻ (dưới 3 tuổi) được vào ở với người thân đang thi hành án trong tù.
Victor Manuel Lozano (2 tuổi) cũng trải qua những ngày tháng yên bình của tuổi thơ ấu như các bạn cùng trang lứa.
Em được đi học mẫu giáo, học vẽ, tập đi xe ba bánh. Nhưng điều khác biệt là Victor làm những điều đó... trong tù. Cậu bé sống với mẹ - một tên tội phạm giết người và cha - một kẻ buôn bán ma túy.
"Họ chăm sóc chúng tôi rất tốt, có chồng và con ở bên khiến tôi cảm thấy rất hạnh phúc", Carmen Garcia, 28 tuổi, mẹ của Victor Manuel nói.
"Nhưng đây không phải là nơi tốt nhất để nuôi dạy một đứa trẻ. Thực tế thì chúng cũng bị cầm tù", cô nói.
Garcia bị kết án tối thiểu 10 năm tù vì tội giết bạn trai. Cô gặp chồng mình Victor Lozano trong tù. Họ kết hôn sau song sắt và sinh ra Victor Manuel. Đối với cậu bé này, nhà tù là thế giới duy nhất mà em được biết.
Aranjuez là nhà tù duy nhất trên thế giới có phòng giam cho gia đình. Ở đó, tất cả các bức tường đều được tô vẽ, trang trí bằng nhân vật hoạt hình của Disney.
Bên ngoài còn một khoảng sân chơi cho trẻ nhỏ thoải mái chạy nhảy. Ý tưởng này chính thức có hiệu lực từ năm 1998.
Những đứa trẻ chỉ có thể ở lại đến 3 tuổi. Sau đó, chúng được đưa đi nhờ người thân chăm sóc hoặc gửi đến các trung tâm dịch vụ xã hội, và cha mẹ của chúng trở lại phòng giam thông thường.
"Thật khó khăn khi ở trong tù, nhưng ở đây, bạn hoàn toàn quên bạn đang ở trong tù", Ramona Montoya, 33 tuổi, một phụ nữ từng là một tay giang hồ khét tiếng, phải thụ án 11 năm vì buôn bán ma túy.
Montoya và chồng của cô, người cũng bị kết án vì tội buôn bán ma túy, đã đưa đứa con thứ 4 vào ở cùng.
Montoya đưa cô con gái một tuổi của mình đến trường mẫu giáo mỗi sáng trong khi chồng cô làm việc tại siêu thị của nhà tù. Cô tham gia lớp học may. 9 giờ tối, cả gia đình lại trở về căn phòng của mình.
"Đây là thiên đường so với các nhà tù khác mà tôi đã từng đến", Montoya nói trong khi khoe nơi cô gọi là nhà, Phòng 113.
Đó là một căn phòng rộng 14m2, những bức tường chật kín hình ảnh của chuột Mickey, vịt Donald và ảnh gia đình. Có một chiếc giường đôi, một cái cũi đầy đồ chơi, một phòng tắm nhỏ và cửa sổ hướng ra ngoài nhà tù.
"Tất cả đều hướng đến trẻ em. Nó sạch sẽ, họ cung cấp cho bạn loại sữa tốt nhất cho trẻ em, bác sĩ đến hai lần một tuần và các phòng đều đẹp", Montoya nói.
Nhà tù Aranjuez có tổng cộng 36 phòng như vậy nhưng không phải tất cả các tù nhân đều đủ điều kiện để được hưởng "ưu đãi" đưa con cái vào sống cùng.
Những kẻ ấu dâm và những kẻ phạm tội tình dục bị kết án khác đều bị loại trừ. Tất cả các ứng cử viên phải vượt qua thời gian quan sát 2 tháng để chứng minh phẩm chất.
Các nhà chức trách Tây Ban Nha cho biết mô hình nhà tù như vậy đã đem lại hiệu quả nhưng thừa nhận vấn đề tình cảm có thể phát sinh khi đứa trẻ bị tách khỏi cha mẹ. Họ không có ý định mở thêm nhà tù tương tự như Aranjuez.
Nhà tâm lý học tội phạm Maria Yela bày tỏ sự nghi ngờ liệu cuộc sống trong tù có tốt cho trẻ em hay không, nhưng cô nói điều quan trọng nhất là gia đình phải ở bên nhau. "Mối liên kết phải được thiết lập giữa đứa trẻ và cha mẹ của chúng", cô nói.