Khu kinh tế Vũng Áng nằm trên vùng đất phía Nam của tỉnh Hà Tĩnh được thành lập từ năm 1997, có diện tích gần 22.800ha trên cơ sở khu công nghiệp - cảng biển Vũng Áng. Đây là một bộ phận của khu đô thị Vũng Áng và vùng kinh tế Bắc Quảng Bình- Nam Hà Tĩnh.
Khi thành lập, Khu kinh tế Vũng Áng nhằm đáp ứng mục tiêu xây dựng, phát triển đa ngành, đa lĩnh vực với các trụ cột như: công nghệ luyện kim, năng lượng, logistics, dịch vụ cảng biển… trở thành trung tâm kinh tế và đô thị phía Nam của tỉnh, phù hợp với phát triển vùng và kết nối với các trung tâm kinh tế trong khu vực.
Đại diện Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh cho biết, sau 18 năm thành lập, Khu kinh tế Vũng Áng hiện có 148 dự án còn hiệu lực, bao gồm 55 dự án có vốn đầu tư nước ngoài với tổng vốn đăng ký hơn 16 tỷ USD (trong đó có 1 dự án đầu tư theo hình thức BOT), 93 dự án đầu tư trong nước với số vốn đăng ký hơn 64.100 tỷ đồng. Trong ảnh là một góc Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh.
Doanh nghiệp này đang sử dụng gần 7.000 lao động. Đây là một trong những đơn vị đứng đầu về đóng góp ngân sách cho Hà Tĩnh với số tiền hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm.
Cảng Sơn Dương (thuộc Công ty Formosa Hà Tĩnh) với diện tích 926 ha, được quy hoạch thành cảng có quy mô quốc tế, quy hoạch số lượng bến tàu là 11 bến sẽ là nơi xuất các sản phẩm của Fomosa.
Sau sản xuất, các sản phẩm được tập kết tại đây để xuất khẩu ra các nước. Hiện nay, các sản phẩm của Formosa Hà Tĩnh đã có mặt tại các nước tiên tiến như: Italy, Mỹ, Tây Ban Nha, Mexico…
Nhà máy sản xuất Pin VinES với tổng vốn hơn 3.700 tỷ đồng do Tập đoàn Vingroup làm chủ đầu tư trên diện tích 12,6 ha sau thời gian khởi động đã đi vào hoạt động; Nhà máy sản xuất Pin VinES và Nhà máy liên doanh sản xuất pin VinES - Gotion. Inc... là những dự án đầu tư giúp Khu Kinh tế Vũng Áng trở thành trung tâm kinh tế và đô thị phía Nam của tỉnh.
Sau 2 nhà máy pin, dự án xây dựng nhà máy sản xuất ô tô điện VinFast cũng chính thức được khởi động hôm 8/12 tại Khu Kinh tế Vũng Áng. Dự án có tổng mức đầu tư hơn 7.300 tỷ đồng, xây dựng trên diện tích 36ha.
Tại Khu kinh tế Vũng Áng, sau dự án Nhiệt điện Vũng Áng I hoàn thiện, đi vào hoạt động các tổ máy đã cung cấp hàng tỷ Kwh điện, đạt doanh thu hàng chục nghìn tỷ và đóng góp cho ngân sách địa phương, Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng II cũng đang hoàn thiện để sớm đi vào hoạt động 2 tổ máy với 1.330 MW.
Cụm cảng Vũng Áng tại Khu Kinh tế Vũng Áng được quy hoạch là cảng loại I trong hệ thống cảng biển Việt Nam đến năm 2030, có vị trí “vàng” trên hành lang của các tuyến hàng hải quốc tế. Đây sẽ là điều kiện cần, quan trọng nhất cho mục tiêu phát triển hệ sinh thái logistics của tỉnh này.
Theo đại diện Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh, chỉ trong 3 năm vừa qua, khu vực này đã thu hút được 10 dự án đầu tư trong nước với tổng vốn đầu tư 14.011 tỷ đồng (bao gồm dự án kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp và các dự án trong lĩnh vực sản xuất, năng lượng…) và 1 dự án có vốn đầu tư nước ngoài với tổng vốn đầu tư 250 triệu USD. Để thu hút đầu tư, phát triển kinh tế, hệ thống hạ tầng, đường bộ và cảng biển của Khu Kinh tế Vũng Áng đang được đầu tư, hoàn thiện.
Trong khi nhiều dự án được đầu tư, giúp Khu Kinh tế Vũng Áng phát triển, rất nhiều dự án được chấp thuận đầu tư lại án binh bất động, cơ sở hạ tầng, những khu đất rộng hàng chục đến hàng trăm hecta đã bàn giao cho doanh nghiệp bị bỏ hoang, không phát huy hiệu quả, gây lãng phí. Trong đó, kể đến dự án Nhà máy liên hợp gang thép Vạn Lợi trên diện tích 26ha tại phường Kỳ Thịnh (thị xã Kỳ Anh).
Dự án có tổng số vốn đầu tư là hơn 1.700 tỷ đồng song hiện nay bỏ hoang, cơ sở hạ tầng, máy móc bị bỏ hoang, hoen gỉ.
Ngoài ra, một số dự án khác như Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng kỹ thuật Khu công nghiệp Phú Vinh, Khu công nghiệp Hoành Sơn,... hay nhiều dự án nhà ở đón đầu khác tại Khu Kinh tế Vũng Áng chưa thể thu hút đầu tư xứng tầm, gây lãng phí hoặc gặp phải các vướng mắc về thủ tục cần giải quyết.
Chia sẻ với PV Tiền Phong, lãnh đạo UBND tỉnh Hà Tĩnh cho hay, Khu kinh tế Vũng Áng là “trái tim kinh tế” giúp địa phương phát triển, thu ngân sách tăng trong những năm gần đây.
“Hiện, có nhiều tập đoàn, nhà đầu tư lớn vào Khu kinh tế Vũng Áng. Quan điểm của tỉnh là mời gọi các nhà đầu tư, lấp đầy các khu kinh tế, khu công nghiệp, cụm công nghiệp. Trong đó, tập trung trước mắt vào 2 lĩnh vực công nghiệp và nông nghiệp. Đối với các dự án vướng mắc, chây ì, tỉnh sẽ rà soát và thu hồi nhằm tạo quỹ đất, tiền đề cho việc thu hút làn sóng đầu tư mới”, lãnh đạo UBND tỉnh Hà Tĩnh thông tin.