Gia tăng chóng mặt
Theo Giáo sư Trần Văn Thuấn – Giám đốc bệnh viện K trung ương, ung thư gan phát triển chóng mặt. Đây là căn bệnh ung thư hàng đầu ở nam giới. Nếu năm 2000 tỷ lệ bệnh nhân nam bị ung thư gan ở Việt Nam chỉ hơn 5787 ca bệnh. Năm 2010, tỷ lệ là 9372 ca bệnh thì đến năm 2018, con số này đã lên tới 19.568 ca, chiếm 18,5 % tổng số ca mắc ung thư ở nam giới.
Tỷ lệ tử vong vì ung thư gan ở Việt Nam là 18 nghìn ca hàng năm. Ung thư gan đã cán đích ung thư phổi trở thành căn bệnh ung thư đáng sợ nhất với 25. 335 ca mắc phân bố theo độ tuổi từ 50 – 60 tuổi, 60 – 70 tuổi và 30 – 40 tuổi xếp ở vị trí thứ ba.
Nguyên nhân ung thư gan gia tăng chóng mặt do ở Việt Nam nằm trong vùng có nhiều yếu tố nguy cơ. Nhiễm vi rút viêm gan B mãn tính chiếm 60 – 80 % ca ung thư gan, nhiễm vi rút viêm gan C chiếm từ 5 - 20 % ca báo cáo. Ngoài ra, các yếu tố khác như nghiện rượu, nhiễm aflatoxin, phơi nhiễm chất độc dioxin.
Bản đồ ung thư gan ở Việt Nam nằm trong vùng có tỷ lệ cao nhất
Ở Việt Nam dù có chương tình tiêm phòng vắc xin mở rộng khoảng 15 năm trở lại đây. Tuy nhiên, ý thức của người dân về bệnh còn kém nhất là ở vùng nông thôn. Hiện nay, chưa có chương trình sàng lọc ung thư gan quốc gia chủ yếu người bệnh đến bệnh viện phát hiện bệnh khi sang giai đoạn tiến triển, giai đoạn muộn.
Ví dụ thống kê của Bệnh viện Chợ Rẫy, TP.HCM số ca ung thư gan không còn khả năng điều trị trong những năm 2010- 2015 chiếm tới gần 41%.
Mặc dù các kỹ thuật, phương pháp điều trị gan phát triển nhưng điều trị ung thư gan vẫn là vấn đề lớn ở nước ta do tình trang viêm gan vi rút.
GS Thuấn cho biết việc tuyên truyền phòng chống ung thư đã đạt được những thông tin đáng khả quan. Tuy nhiên kiến thức của người dân về dấu hiệu cảnh báo ung thư còn thấp. Tỷ lệ người dân biết được 4 dấu hiệu cảnh báo nguy cơ ung thư chỉ chiếm 22,3 %; 19,7 % không kể được bất cứ dấu hiệu ung thư nào.
Dấu hiệu ung thư gan
TS Hoàng Đình Chân – Giám đốc BV Ung bướu Hưng Việt cho biết những dấu hiệu sớm của ung thư gan thường khó phát hiện mà hay bị bỏ qua. Tuy nhiên, nếu người bệnh thấy các dấu hiệu sau cần tới các cơ sở y tế kiểm tra. Có thể thực hiện siêu âm gan hay các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác.
Dấu hiệu cảnh báo ung thư gan
Thứ nhất, vàng da, vàng mắt. Đây là biểu hiện đầu tiên để chuẩn đoán người mắc các bệnh về gan. Vàng da không đơn thuần là da có màu vàng mà cả niêm mạc hoặc kết mạc mắt cũng có màu vàng. Vàng da tuy không phải là bệnh, nó chỉ là một triệu chứng nhưng nó lại là biểu hiện nhiều loại bệnh khác nhau trong đó có ung thư gan.
Nguyên nhân là do sự bài tiết sắc tố mật (bilirubin) trong máu tăng cao. Mọi tác động vào tế bào gan dù là cấp tính hay mãn tính đều ảnh hưởng đến tế bào gan, sau đó tác động lên sự bài tiết của mật gây vàng da. Đi kèm theo vàng da, vàng mắt là hiện tượng vàng chân, tay, đi ngoài phân bạc màu, nước tiểu sẫm màu.
Thứ hai, đau hoặc sờ thấy u ở hạ sườn. Khi các khối u phát triển lớn sẽ gây ra hiện tượng chèn ép lên các cơ quan khác, gây cảm giác đau tức vùng gan. Gan thường xuyên chịu những đợt tấn công của bệnh, xuất hiện những cơn đau như kim châm tại gan.
Dùng tay ấn nhẹ có thể thấy các khối nhỏ bên hạ sườn. Đây có thể được coi là một trong những dấu hiệu nhận biết bệnh ung thư gan.
Thứ ba, tiêu hóa kém như các biểu hiện chán ăn, ăn không tiêu, chướng bụng…. Nguyên nhân do gan là một bộ phận quan trọng trong cơ thể con người có tác dụng chuyển hóa glucid, lipit, chuyển hóa các axit amin, tổng hợp protein…
Khi gan bị tổn thương các chức năng này bị ảnh hưởng nghiêm trọng, quá trình sản sinh ra các chất để chuyển hóa thức ăn bị rối loạn. Vì thức ăn không được chuyển hóa hết nên người bệnh thường xuyên đầy bụng, chán ăn, ăn không tiêu…
Thứ tư, mệt mỏi, sụt cân: Người mắc ung thư gan do chức năng gan suy giảm, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa nên dẫn đến hiện tượng suy nhược cơ thể, mệt mỏi.
Thứ năm, một số người có dấu hiệu ngứa ngoài da. Bình thường gan có nhiệm vụ trung hòa độc tố và đào thải, khi chức năng gan suy giảm sẽ gây tích tụ độc tố trong cơ thể và bài tiết qua da gây nên tình trạng mẩn ngứa. Vùng ngứa thường xuất hiện nhiều ở tay và chân, ngứa nhiều vào nửa đêm và sáng.