Lichen xơ hóa, hay còn gọi là bạch biến âm hộ/vết trắng âm đạo. Căn bệnh này khiến da vùng kín của chị em không chỉ ngứa đơn thuần mà còn bị nứt, phồng rộp, lở loét và lấm tấm các mảng trắng. Nhiều trường hợp da bị lên sẹo, vùng nhạy cảm bị co lại khiến cho việc tiểu tiện cũng như quan hệ tình dục trở nên vô cùng đau đớn, khó chịu.
Bệnh vết trắng âm đạo thường gặp ở phụ nữ nhiều hơn
Khoảng 3% người mắc bệnh có thể phát triển thành một dạng ung thư da có tên ung thư biểu mô tế bào vảy. Phần lớn các ca ung thư này có thể chữa được bằng phẫu thuật nhằm loại bỏ khối u. Nhưng nó cũng có thể di căn sang các hạch bạch huyết gần đó.
Tiến sĩ Clare Fuller, chuyên gia cố vấn về da, người đặc biệt quan tâm tới sức khỏe âm hộ, bày tỏ: "Vệt trắng âm đạo có tác động sâu sắc tới chất lượng cuộc sống. Và những người bị bệnh muốn chia sẻ với những người khác có thể hiểu họ. Nếu không thì chẳng ai chịu đề cập tới vấn đề này".
Emma Norman, 36 tuổi, bị vệt trắng âm đạo kể từ thuở nhỏ. "Thời niên thiếu, việc đi vệ sinh chẳng khác nào cực hình với tôi và dùng tampon khi đến tháng là điều không thể. Khi lần đầu đi xét nghiệm phết tế bào, cô ý tá đã hỏi liệu tôi có bị xâm hại tình dục không. Tôi không thể trải nghiệm 'chuyện đó' một cách trọn vẹn với người yêu tôi. Sau lần đó, tôi phải dành tới 3 tháng để da lành lại".
Mãi đến năm 22 tuổi, Emma mới được chẩn đoán bị vệt trắng âm đạo khi cô tới gặp một bác sĩ phụ khoa. Điều đáng buồn là phần lớn những tổn thương cho da ở vùng kín của Emma không thể nào lành lại.
"Bây giờ, tôi chẳng có chút hứng thú nào với một mối quan hệ tình cảm bởi âm đạo bị rách và chảy máu khi giao hợp. Cuộc sống của tôi chỉ xoay quanh các đợt bùng phát bệnh và dùng kem steroid", Emma cho biết. Nếu được phát hiện sớm, có thể bệnh của cô đã được điều trị dễ dàng hơn.
Clare Baumhauer, 46 tuổi, ở Kent (Anh), ban đầu được cho biết cô bị bệnh herpes vào năm 2016. Một năm sau, cô mới được chẩn đoán mắc vệt trắng âm đạo nhờ một bác sĩ phụ khoa tài giỏi.
"Tôi đã sốc nặng. Tôi kết hôn và sống hạnh phúc suốt 25 năm qua. Thế rồi theo kết quả sinh thiết, tôi được thông báo mắc bệnh vệt trắng âm đạo, có lẽ là từ thuở nhỏ. Âm hộ của tôi lúc nào cũng có vệt trắng. Tôi không hề nhận thấy đó là một triệu chứng kinh điển. Làm sao tôi có thể biết cơ chứ? Nhiều bác sĩ đa khoa, bà đỡ, y tá từng khám cho tôi và không ai nghĩ đó là dấu hiệu bất thường".
Rất may là việc sử dụng kem steroid hàng tuần đã giúp giảm đáng kể triệu chứng bệnh.
Bệnh lichen xơ hóa cũng có thể xảy ra với nam giới không cắt bao quy đầu. Nó gây ra tình trạng da ở đầu dương vật bị ngứa, viêm tương tự vệt trắng âm đạo. Nhưng thực tế là bệnh phổ biến ở nữ giới gấp 3 lần so với nam giới.
Bệnh vết trắng âm đạo không phải là bệnh tình dục nên chị em không cần ngại ngần khi nhắc đến
Tania Adib, bác sĩ phụ khoa tại The Medical Chambers Kensington, người thường xuyên gặp các ca mắc vệt trắng âm đạo, nói rằng: Thực tế thì lichen xơ hóa có thể ảnh hưởng tới các phần khác trên cơ thể nhưng phần lớn xảy ra ở những vùng nhạy cảm.
Bệnh hiếm khi khởi phát ở tuổi nhỏ nhưng thường giảm nhẹ khi đến tuổi dậy thì. Với phần lớn người bệnh, vệt trắng âm đạo xuất hiện sau giai đoạn mãn kinh. Kết hợp với những triệu chứng khó chịu bắt nguồn từ tình trạng giảm lượng oestrogen, phụ nữ bị vệt trắng âm đạo phải chịu rất nhiều đau đớn.
Khi bước vào giai đoạn mãn kinh, hormone sex oestrogen và progesterone suy giảm, mô âm đạo trở nên khô, dễ đau, nhói. Chính tổn thương về da liên quan tới hormone này khiến chị em dễ bị bệnh. Nhưng nguyên nhân thực sự vẫn chưa được xác định rõ.
Có nhiều khả năng bệnh là kết quả của việc hệ miễn dịch phản ứng thái quá, tình trạng dị ứng da và cơ thể đã tấn công các mô khỏe mạnh một cách không cần thiết. Tuy nhiên, nó không phải là bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, cũng không liên quan gì tới tình trạng mất vệ sinh.
Theo Tiến sĩ Emma Craythorne, chuyên gia về da tại Viện Da liễu St John, bệnh viện Guy's and St Thomas, những hiểu lầm trên chính là thứ ngăn cản hàng ngàn phụ nữ tiếp cận với biện pháp điều trị thích hợp.
Việc gặp một bác sĩ phụ khoa hay chuyên gia về da có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. Chỉ khi đó, xét nghiệm lấy sinh thiết mới được chỉ định để loại trừ khả năng ung thư da và phát hiện dấu hiệu đặc trưng của vệt trắng âm đạo.
Làm dịu cảm giác khó chịu do bệnh vệt trắng âm đạo gây ra như thế nào?
1. Những việc nên làm
- Chỉ rửa âm đạo bằng nước hoặc dùng kem chứa nước/thuốc mỡ dạng lỏng để thay thế xà bông.
- Lau khô vùng kín một cách cẩn trọng sau khi đi vệ sinh để giảm tiếp xúc giữa da và nước tiểu.
- Sử dụng miếng sáp mềm như Vaseline hoặc loại kem có tên hydromol/epaderm thoa vùng kín mỗi sáng và tối.
- Gội đầu trong bồn rửa để tránh dầu gội đầu tiếp xúc với vùng âm hộ.
- Mặc đồ lót thoáng, rộng.
2. Những việc không nên làm
- Sử dụng xà bông hoặc gel, nước tắm tạo bọt, dung dịch kháng khuẩn hay khăn lau âm đạo có mùi hương.
- Giặt đồ lót bằng nước xả vải hay bột giặt sinh học.
- Sử dụng giấy vệ sinh được tẩy trắng hoặc có màu.
- Thử các cách điều trị nhiễm nấm mà không do bác sĩ kê đơn.
- Trì hoãn việc đi khám nếu bạn phát hiện những thay đổi đáng kể trên da có thể là dấu hiệu ung thư, đặc biệt là tình trạng da dày lên hoặc bị đau kéo dài.
Nguồn: Tiến sĩ Clare Fuller