Theo lương y Vũ Quốc Trung, những bệnh cảm mạo, phong hàn, cảm cúm, viêm mũi, viêm xoang do khí gây ra, do ngoại cảnh như hàn (lạnh), phong (gió), nhiệt (nóng), thấp (ẩm) thay đổi biểu hiện ở thời tiết sẽ khiến bất cứ ai cũng có nguy cơ mắc phải. Lương y Trung cho biết, trong cuộc đời không ai tránh cảm cúm, hắt hơi, sổ mũi.
Theo đông y chứng cảm cúm có hai loại cảm
Thứ nhất, cảm mạo này do phong hàn xâm nhập vào cơ thể qua da và lỗ chân lông ảnh hưởng tới thể phế gây ra các triệu chứng ho, sổ mũi, sợ lạnh, sợ gió, không chữa sẽ ảnh hưởng tới cơ quan hô hấp gây viêm phế nang, phế quản lâu ngày chữa rất khó.
Thứ hai, cảm do phong nhiệt tác động vào cơ thể gây hiện tượng cảm cúm. Khác với cảm mạo, cảm cúm thường không sợ lạnh, mũi khô, gây ho, sốt.
Khi bị cảm, sổ mũi có thể điều trị cả đông y và tây y. Nhưng theo lương y Trung, đông y an toàn hơn, hiệu quả hơn. Tây y các thuốc uống đều có tác dụng phụ ảnh hưởng đến dạ dày, gan thận, nếu bội nhiễm có thể phải uống kháng sinh.
Hạn chế nhất là khi sử dụng kháng sinh tác dụng phụ của nó là tiêu diệt hệ men vi sinh đường ruột, gây kháng kháng sinh vì thế khi mới chớm có dấu hiệu cảm cúm, sổ mũi cần sử dụng ngay các bài thuốc đông y để tránh các bệnh nặng hơn. Sử dụng bài thuốc nhiều ngày không đỡ cần đến các cơ sở y tế để được bác sĩ tư vấn.
Những bài thuốc cụ thể được lương y Trung hướng dẫn
1. Cảm cúm do phong hàn
Sử dụng bài thuốc khu phong, thanh nhiệt, triệu chứng cảm mạo phong hàn do phong hàn gây ra sợ gió, sợ lạnh, ho có đờm và không đờm, rêu lưỡi trắng, mạch phù (nổi trên da) khẩn (các nhịp đập xen kẽ nhau).
Dùng bài thuốc gồm: Ma hoàn 6 gam, quế chi 4 gam, hạnh nhân 8 gam, cam thảo 4 gam sắc mỗi ngày 1 thang, uống 3 – 4 lần /ngày.
2. Cảm cúm do phong nhiệt
Bài thuốc sử dụng là khu phong, thanh nhiệt. Triệu chứng không sợ lạnh, sợ gió mũi khô, ho có thể có đờm và không có đờm, có dấu hiệu sốt cao là bệnh có thể thành dịch, rêu lưỡi vàng sẫm, mạch phù nối trên da, xác nhịp đập đi nhanh hơn. Người thường hơi thở có 4 nhịp đập của mạch người cảm cúm nhịp đập 5 – 6 nhịp.
Dùng bài thuốc gồm: Lá dâu 15 gam, cúc hoa 6 gam, liên kiều 6 gam, bạc hà 8 gam, hạnh nhân 6 gam, lô căn 6 gam, cam thảo 6 gam sắc uống ngày 1 – 2 thang.
Ngoài ra, kết hợp dùng thêm nồi nước xông từ lá có tinh dầu như lá chanh, lá bưởi, lá sả, lá kinh giới…lá có tác dụng kháng sinh như hành, tỏi. Lá có tác dụng hạ sốt: lá tre, lá ruối cho vào nấu xông hơi hạ sốt, dễ thở.
Người ốm có thể ăn bát cháo trắng lá tía tô, hành tăm, gừng và lòng đỏ trứng gà. Ăn khi có mồ hôi thoát ra cần trùm chăn để mồ hôi ra hết rồi lau sạch mồ hôi.
3. Chữa viêm họng cấp, đau đỏ rát
Dùng bài thuốc kinh giới 16 gam, kim ngân 12gam, huyền sâm 12 gam, sinh địa 12gam, bạc hà 8 gam, cỏ nhọ nồi 8 gam, xạ can 15 gam, tăng mạch bì 8 gam sắc lên uống ngày 1 thang.
4. Viêm mũi mãn tính
Dùng bài thuốc gồm ké đầu ngựa 16 gam, tân di 8 gam, bạch chỉ 8 gam, bạc hà 8 gam, cát cánh 6 gam, cam thảo 12 gam, hạ khô thảo 12 gam, kinh giới 12 gam, sắc uống ngày 1 thang.
Chữa bệnh bằng bấm huyệt
Ngoài các bài thuốc trên, lương y Trung cho biết giai đoạn đầu bệnh chưa trầm trọng tự xoa bóp bấm huyệt để có thể chữa được khỏi.
Khi bị cảm có thể dùng các mạch như hợp phong môn, hợp cốc, khúc trì chống lại gió lạnh, bách hội, thái dương trị đau đầu, xích trạch, thái uyên trị ho còn huyệt nghinh hương trị ngạt mũi.
Vị trí các huyệt cụ thể:
Huyệt phong môn nằm ở đốt sống lưng số 2 dùng ngón tay cái ấn vào vị trí huyệt day đi day lại từ 1 đến 2 phút ở hai bên. Vị trí huyệt hình ảnh bên dưới.
Huyệt Hợp cốc nằm giữa ngón tay cái và tay trỏ, dùng tay cái ấn từ nông đến sâu, nhẹ - mạnh và day huyệt này nằm ở hai bên tay. Vị trí huyệt hợp cốc hình bên dưới, biểu hiện dấu chấm đen.
Huyệt phúc trì gập tay vào, tìm huyệt theo vị trí bên dưới ảnh, dùng tay cái day day huyệt này tương tự hai tay khi ấn vào thấy tức khí là đúng huyệt.
Huyệt bách hội là giữa đỉnh đầu, còn huyệt thái dương ở thái dương đuôi mắt day ấn.
Huyết xích trạch gập tay lại cuối lằn tay dùng tay day ấn tương tự.
Huyệt thái uyên gấp cổ tay phần lằn tay và xác định vị trí huyệt như hình dưới.
Huyệt nghinh hương hai bên dưới sống mũi, ngạt mũi chỉ day 1 lúc là hết.
Còn đối với ngoại cảm do phong nhiệt thì day phòng trì, ngoại quan, hợp cốc, thái dương, bách hội và nghinh hương.
Huyệt phòng trì nằm dưới chân tóc dưới cùng hai bên sau gáy, huyệt này chống lại gió lạnh khi bấm vào có cảm giác tức tức. Hình ảnh vị trí huyệt bên dưới
Huyệt ngoại quan ở lằn tay ngửa lên vị trí day day ngón tay cái ở hình bên dưới
Trường hợp để chữa viêm họng cấp tính bấm huyệt thiên đột ở lõm cổ, hợp cốc, liệt khuyết ở tay (hình dưới), khúc trì. Các vị trí huyệt và day day như hướng dẫn ở trên.
Huyệt thiên đột ở lõm cổ, day day bấm có cảm giác tức khó thở để trị viêm họng cấp. Vị trí huyệt hình ảnh dưới.
Vị trí huyệt liệt cốc ở tay
Mãn tính: bấm huyệt thiên đột, xích trạch, thái uyên, túc tam lý (đầu gối) và tam âm giao (mắt cá chân). Vị trí các huyệt hình bên dưới.
Vị trí day huyệt túc tam lý.
Vị trí của huyệt túc âm giao
Còn với bệnh viêm mũi dị ứng, lương y Trung cho biết biện pháp day bóp bấm huyệt day ba huyệt nghinh hương, hợp cốc, túc tam lý. Vị trí các huyệt như các hình trên và day bấm khoảng 2 phút.
Lưu ý, lương y Trung cho biết có thể sử dụng day bấm huyệt cho trẻ em nhưng khi day bấm làm nhẹ nhàng hơn.