LTS: Nhịp sống hiện đại cuộc sống con người trở lên nhanh và vội vã hơn. Con người không có quá nhiều thời gian để lựa chọn đồ ăn, tự nấu ăn và tìm hiểu về những thực phẩm tốt cho sức khoẻ. Thay vào đó là những thực phẩm ăn nhanh, đồ nướng, chiên, rán... được chúng ta sử dụng nhiều hơn.
Hiện nay, chúng ta đang có khuynh hướng ăn theo ý thích, chiều chuộng vị giác của mình. Ít ai biết được cách ăn đó có thể gây ra những hệ lụy bệnh tật nguy hiểm.
Trước mối nguy của bệnh tật trong ăn uống sắp "ập tới", chúng tôi xin gửi tới độc giả tuyến bài cảnh báo: "Kiểu ăn uống tàn phá lục phủ ngũ tạng".
Bài 1: "Cái chết trắng" đến từ thói quen thích ăn đậm vị để ngon miệng của hàng triệu người Việt
Bài 2: Cái "chết mòn" đến từ cách ăn "hổ lốn" của người Việt: Hỏng dạ dày, tăng nguy cơ ung thư
Bài 3: Cái chết "chậm" đến từ những bữa ăn thịnh soạn đang "phá nát" lá gan của người Việt
Thận là một trong hai cơ quan chịu trách nhiệm lọc chất độc cho cơ thể. Hiện nay, cách ăn uống của chúng ta đang chỉ tập trung vào đồ ăn: mình thích, cảm thấy ngon miệng. Khiến cho dinh dưỡng bị mất cân đối và gây ra gánh nặng bệnh tật.
Bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Nhàn, khoa Dinh dưỡng – Tiết chế, Bệnh viện Đại học Y Dược Tp.HCM cho hay, trong ăn uống người Việt đang có một số thói quen ảnh hưởng không tốt tới chức năng thận.
Ăn uống, lối sống dẫn tới suy thận mãn tính (hỏng thận) thường là một quá trình kéo dài, diễn biến nhiều tháng, nhiều năm âm thầm. Chính vì vậy khi thận bị suy sẽ thể hiện thành bệnh.
Ăn uống thiếu lành mạnh - kẻ thù số 1 của thận
Chế độ ăn nhiều chất đạm không tốt cho thận, ảnh minh hoạ.
Bác sĩ Nhàn khuyến cáo: "Thói quen ăn không điều độ, thường ăn những những phẩm không tốt cho sức khỏe , ví dụ: ăn quá nhiều chất bột đường hay chế độ ăn nhiều chất đạm, ăn nhiều thực phẩm nhiều dầu mỡ, uống nước ngọt dẫn tới không kiểm soát năng lượng có thể gây ra tình trạng thừa cân béo phì.
Khi cơ thể quá khổ, khiến cho tăng lọc cầu thận và dẫn tới tổn thương thận thông qua một số cơ chế: gây viêm, rối loạn chức năng nội mô".
Theo một nghiên cứu tại Thụy Điển người ta thấy rằng những người thừa cân, có chỉ số BMI trên 25kg/m2 sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận mãn gấp 3 lần người cân nặng bình thường.
Nếu người có BMI 30kg/m2 thì tăng nguy cơ bệnh thận mãn tính lên 3-4 lần người có cân nặng bình thường.
Bên cạnh ăn uống, theo bác sĩ Nhàn, thói quen sống cũng làm ảnh hưởng tới chức năng thận. Hai quả thận bị rất dễ bị tổn thương nếu như con người có thói quen hút thuốc lá.
"Cơ chế gây tổn thương thận từ khói thuốc thông qua những cơ chế tương tự do ăn uống gây thừa cân béo phì như: viêm, stress oxy hoá, rối loại chức năng hoặc xơ hóa cầu thận gây teo ống thận.
Một nghiên cứu đã chứng minh những người hút thuốc lá trên 20 điếu thuốc/ ngày sẽ làm tăng nguy cơ bệnh thận mãn", bác sĩ Nhàn nhấn mạnh.
Ngoài ra, thói quen uống rượu bia và lạm dụng thuốc như thuốc hạ sốt Paracetamol cũng làm tăng nguy cơ bệnh thận mãn tính.
Ăn mặn, uống nước ít - tăng nguy cơ gây bệnh thận
Ăn mặn, uống ít nước có liên quan tới các bệnh lý làm tổn thương thận.
Theo bác sĩ Nhàn thói quen uống ít nước không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh thận mãn tính về sau. Nhưng uống ít nước sẽ làm tăng nguy cơ gây ra bệnh sỏi thận. Khi sỏi thận làm tắc đường tiết niệu sẽ gây ra tổn thương thận.
Trong trường hợp tổn thương thận cấp tính nếu tái diễn nhiều lần có sẽ là một trong những nguyên nhân gây tổn thương thận không hồi phục sau này.
Bác sĩ Nhàn cũng cho biết thêm: "Hiện nay người Việt đang ăn quá mặn. Dù ăn mặn hiện chưa có nghiên cứu đủ mạnh để chứng minh ăn mặn gây ra tổn thương thận mạn tính, tuy nhiên, một số nghiên cứu thực nghiệm nhỏ cho thấy ảnh hưởng trực tiếp của muối ăn có ảnh hưởng tới thận như: phì đại, xơ hóa cầu thận, tăng độ lọc cầu thận…".
Ngoài ra, việc ăn mặn còn gây ra tình trạng tăng huyết áp, giảm hiệu quả điều trị của thuốc hạ áp. Do đó ăn mặn được xem là một trong những nguy cơ tiềm tàng dẫn tới suy thận tiến triển mãn tính.
Bác sĩ Nhàn lưu ý, một số bệnh nhân mắc bệnh thận, tiểu đường, tăng huyết áp tuyệt đối không nên ăn mặn để tránh tình trạng tổn thương thận tăng thêm.
Nhịn ăn quá mức gây hại cho thận
Tổn thương thận cấp tính có liên quan tới ăn uống bác sĩ Nhàn cho biết thường rơi vào trường hợp người áp dụng chế độ ăn nhịn ăn quá mức để giảm cân, điều trị bệnh ung thư… có thể gây ra tình trạng tổn thương thận cấp tính, đồng thời cũng có thể gây ra tình trạng suy đa cơ quan như gan, tim, ...
Bác sĩ Nhàn cho hay, tình trạng suy thận mãn tính do ăn uống đang tăng lên trong xã hội hiện nay do có liên quan tới các bệnh về đái tháo đường, tăng huyết áp, suy tim…
Để phòng tránh hỏng thận sớm, trong ăn uống cần lưu ý tới những vấn đề sau:
- Ăn cân đối các thành phần dinh dưỡng trong bữa ăn: chất bột đường, chất đạm, vitamin – khoáng chất, chất béo. Tỷ lệ các chất phải đồng đều nhau không nên ăn thức ăn gì quá mức.
- Hạn chế ăn các thực phẩm nhiều đường: bánh ngọt, kẹo ngọt, kem, thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn dầu mỡ… Chế độ ăn như vậy sẽ làm tăng cân nhanh.
- Tăng cường vận động ít nhất 30 phút/ngày, hạn chế ngồi quá lâu trước máy vi tính, xem tivi.
- Uống đủ nước và hạn chế ăn mặn
- Không hút thuốc lá, hạn chế uống rượu bia
"Với chế độ ăn uống và tránh xa những thói quen xấu tăng cường thói quen tốt sẽ giúp chúng ta tránh xa được các bệnh mãn tính và giúp cho thận của chúng ta sẽ khỏe hơn", bác sĩ Nhàn nói.
Thông tin bác sĩ:
Bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Nhàn
Chức vụ: Trưởng khoa Dinh dưỡng tiết chế
Chuyên khoa: Dinh dưỡng
Kinh nghiệm: 10 năm kinh nghiệm
Nơi công tác - địa chỉ liên hệ: Bệnh viện Đại học Y Dược, TP.HCM
Thành viên tổ chức: Thành viên hội Dinh dưỡng dưỡng lâm sang thành phố - Hospen
Bài 5: Cái chết "ngọt ngào" đến từ thứ gia vị người lớn trẻ nhỏ đều mê mẩn