Mặc dù thoái hóa khớp là tổn thương không thể đảo ngược nhưng chúng ta có thể kiểm soát triệu chứng và làm chậm diễn biến của bệnh.
Nhận diện căn bệnh thoái hóa khớp
Bệnh xảy ra khi sụn khớp bị hao mòn theo thời gian. Thoái hóa khớp có thể xảy ra ở mọi khớp nhưng bệnh thường gặp nhất ở khớp bàn ngón tay, khớp gối, khớp háng và khớp đốt sống.
Triệu chứng của thoái hóa khớp thường xuất hiện một cách từ từ và tăng dần theo thời gian, bao gồm: đau khớp; cứng khớp buổi sáng; hạn chế biên độ vận động khớp; tiếng lạo xạo xương/lục cục khớp khi cử động; tràn dịch khớp; biến dạng khớp; thay đổi chiều dài chi thể và dáng đi; xuất hiện các gai xương.
Khi nào nên đến gặp bác sĩ?
Nếu bạn bị đau và cứng khớp buổi sáng kéo dài hoặc tái đi tái lại thì nên gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn bệnh. Các triệu chứng khác nếu có là biểu hiện nặng hơn của tình trạng thoái hóa khớp.
Để chẩn đoán thoái hóa khớp, thầy thuốc sẽ thăm khám để đánh giá các dấu hiệu thoái hóa khớp. Chụp Xquang và/ hoặc chụp cộng hưởng từ khớp để đánh giá mức độ nặng của thoái hóa khớp. Xét nghiệm máu và xét nghiệm dịch khớp cũng được các bác sĩ thực hiện để xác định chẩn đoán.
Vì sao bị thoái hóa khớp?
Thoái hóa khớp xảy ra khi sụn khớp - là cấu trúc bao bọc đầu các xương cấu tạo nên khớp bị tổn thương. Sụn khớp là một cấu trúc cứng có bề mặt trơn nhẵn cho phép khớp chuyển động mà không bị ma sát giữa các đầu xương.
Trong thoái hóa khớp, bề mặt trơn nhẵn của sụn khớp trở nên thô nhám. Trong trường hợp sụn khớp bị tổn thương hoàn toàn sẽ trơ đầu xương và khi khớp chuyển động đầu xương sẽ trượt lên đầu xương.
Hình ảnh khớp gối bị thoái hóa.
Các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng tới thoái hóa khớp bao gồm: tuổi cao, nữ giới, béo phì, có tiền sử chấn thương khớp như trật khớp, bán trật khớp, gãy xương phạm khớp, mổ vào khớp... Một số nghề nghiệp đặc trưng có thể dẫn đến tình trạng quá tải lặp đi lặp lại của một khớp nào đó khiến thoái hóa khớp dễ xảy ra hơn.
Gene di truyền cũng có vai trò yếu tố nguy cơ với thoái hóa khớp. Những biến dạng xương: do bẩm sinh hoặc do mắc phải...
Biến chứng của thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp là bệnh lý không thể đảo ngược, tiến triển nặng dần theo thời gian, đến một lúc nào đó đau và cứng khớp sẽ làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Khi thoái hóa khớp nặng, người bệnh sẽ không còn khả năng lao động, sinh hoạt, thậm chí chăm sóc được bản thân.
Các biện pháp điều trị
Như đã khẳng định, thoái hóa khớp là một quá trình không thể đảo ngược nhưng chúng ta có thể kiểm soát triệu chứng của thoái hóa khớp bằng cách thay đổi lối sống, tập thể lực và phục hồi chức năng, dùng thuốc hoặc phẫu thuật.
Các biện pháp tập luyện thể lực sau có thể giúp kiểm soát thoái hóa khớp: Tập thể dục để tăng cường sức mạnh gân cơ. Tập thái cực quyền và yoga. Tập phục hồi chức năng. Bên cạnh đó cần giáo dục nghề nghiệp để phòng tránh thoái hóa khớp.
Dùng thuốc: Các thuốc dùng trong điều trị thoái hóa khớp như thuốc giảm đau, thuốc kháng viêm non-SAIDs, glucosamin và chondroitin, piascledine, cortisol tiêm khớp. Các thuốc điều trị thoái hóa khớp đều cần chỉ định của bác sĩ chuyên khoa và nên dùng đúng theo hướng dẫn, tránh tự mua thuốc và lạm dụng thuốc gây biến chứng không mong muốn.
Các biện pháp khác: Châm cứu giảm đau - Chưa thấy nghiên cứu nào nói châm cứu chữa được thoái hóa khớp nhưng phương pháp này giúp giảm đau và giãn cơ. Tiêm acid hyaluronic nội khớp. Tiêm huyết thanh giàu tiểu cầu nội khớp. Tiêm tế bào gốc nội khớp.
Thay đổi lối sống: Tập thể dục đều đặn; giảm cân; chườm lạnh hoặc chườm ấm để giảm đau; sử dụng những kem bôi giảm đau chống viêm không cần kê đơn; dùng nẹp trợ đỡ khớp hoặc lót đế giày để chỉnh trục chi; dùng băng chun gối; dùng các phương tiện trợ đỡ đi lại: gậy, nạng, khung hỗ trợ đi...
Phẫu thuật: Tùy vào mức độ của thoái hóa khớp, triệu chứng của người bệnh, ảnh hưởng của triệu chứng thoái hóa khớp đến hoạt động thể lực và chất lượng cuộc sống người bệnh mà bác sĩ cân nhắc đến điều trị phẫu thuật bao gồm:
Phẫu thuật nội soi làm sạch ổ khớp.
Phẫu thuật đục xương sửa trục.
Phẫu thuật thay khớp nhân tạo.
Lời khuyên của thầy thuốc
Mặc dù những phiền toái của căn bệnh có thể khiến người bệnh tìm kiếm sự trợ giúp của các bác sĩ đa khoa, các bác sĩ gia đình nhưng nơi bạn cần đến là bác sĩ chuyên khoa bao gồm bác sĩ nội cơ xương khớp và bác sĩ chấn thương chỉnh hình.
Khi đến gặp bác sĩ chuyên khoa, những điều bạn nên làm là: mô tả cụ thể các triệu chứng của bạn; tiền sử bệnh của bản thân và gia đình; các biện pháp đã điều trị, các thuốc đã sử dụng; chuẩn bị sẵn các câu hỏi cần hỏi bác sĩ.