Với sự phát triển không ngừng của công nghệ vũ trụ, nhu cầu khám phá không gian của con người ngày càng tăng cao. Trong quá trình thực hiện việc khám phá và xâm chiếm không gian lâu dài, vấn đề liệu các phi hành gia có thể sinh sản thành công trong không gian hay không đã trở nên đặc biệt quan trọng. Tuy nhiên, môi trường vi trọng lực và vấn đề bức xạ là những thách thức lớn đối với các phi hành gia.
Các phi hành gia ở trong không gian trong thời gian dài. Do tác động của môi trường vi trọng lực lên hệ thống sinh lý của con người, các phi hành gia thường phải đối mặt với sự suy giảm chức năng của hệ thống sinh sản. Ảnh: Zhihu
Môi trường vi trọng lực mà các phi hành gia phải đối mặt là việc sống và làm việc trong không gian gần như không có trọng lực. Môi trường đặc biệt này có thể tác động tiêu cực đến khả năng sinh sản, thể hiện chủ yếu ở các khía cạnh sau:
Trong môi trường vi trọng lực, sự ổn định hệ thống sinh sản của phi hành gia có thể bị ảnh hưởng. Những thay đổi về sự phát triển và chức năng của các cơ quan sinh sản và tế bào mầm do không có trọng lực có thể dẫn đến giảm hoặc mất hoàn toàn khả năng sinh sản.
Trên Trái Đất, phôi phát triển trong bụng mẹ dưới tác động của trọng lực. Trong không gian, do thiếu ảnh hưởng của trọng lực nên phôi thai có thể sẽ phát triển không bình thường, dẫn đến sẩy thai hoặc thiểu sản phôi.
Sau khi thụ thai, phôi trải qua một loạt quá trình phát triển phức tạp trong cơ thể người mẹ. Trong môi trường không gian, sự phát triển của phôi bị ảnh hưởng bởi nhiều khía cạnh như vi trọng lực, bức xạ, nồng độ oxy và chất lượng không khí. Những yếu tố này có thể ngăn phôi phát triển bình thường và gây ra các vấn đề khi mang thai như sảy thai hoặc dị tật bẩm sinh nghiêm trọng khác. Ảnh: Zhihu
Bức xạ là mối đe dọa phổ biến trong không gian và bao gồm các hạt năng lượng cao như tia vũ trụ và gió Mặt Trời. Đối với các phi hành gia, việc tiếp xúc lâu dài với bức xạ có thể gây ra những thách thức về khả năng sinh sản sau đây:
Bức xạ có thể làm hỏng DNA của các phi hành gia và có thể gây đột biến gen. Những đột biến như vậy có thể có tác động bất lợi đến sự phân chia tế bào và chức năng bình thường của tế bào mầm, do đó có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Bức xạ có thể gây tổn thương trực tiếp đến tế bào mầm của phi hành gia, bao gồm cả trứng và tinh trùng. Điều này có thể dẫn đến giảm chất lượng tế bào mầm, làm giảm khả năng sinh sản và tăng nguy cơ khiếm khuyết di truyền.
Mang thai và sinh nở trong không gian đặt ra nhiều vấn đề cần cân nhắc về sức khỏe bà mẹ và trẻ em. Đầu tiên, điều kiện vi trọng lực có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất của phụ nữ mang thai, bao gồm loãng xương, thoái hóa cơ và các vấn đề về tim mạch. Điều này có thể dẫn đến sự gia tăng các biến chứng khi mang thai như huyết áp cao, thiếu máu và tiểu đường thai kỳ.
Ngoài ra còn có những thách thức lớn khi sinh con trong không gian, chẳng hạn như thiếu trọng lực để giúp thai nhi quay đầu xuống, thiếu thiết bị và sự chuẩn bị y tế khẩn cấp cũng như kiểm soát huyết áp khi chuyển dạ. Do đó, các nhà khoa học và kỹ sư cần phải hợp tác cùng nhau để phát triển các thiết bị chăm sóc sức khỏe bà mẹ và sinh nở thích ứng với môi trường không gian để đảm bảo sức khỏe cho bà mẹ và trẻ sơ sinh.
Để giải quyết tác động của môi trường vi trọng lực và các vấn đề bức xạ đến khả năng sinh sản của phi hành gia, các nhà khoa học đang nỗ lực tìm ra giải pháp. Ảnh: Zhihu
Đối mặt với những thách thức này, các nhà khoa học và kỹ sư đang nghiên cứu các giải pháp và đã đạt được một số tiến bộ. Ví dụ, để giải quyết tác động của vi trọng lực lên hệ thống sinh sản, các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu các phương pháp điều trị khả thi, chẳng hạn như sử dụng liệu pháp hormone để tăng cường sức khỏe và chức năng hệ thống sinh sản.
Ngoài ra, chúng ta cũng cần khám phá các công nghệ sinh sản thích ứng với môi trường không gian, có thể bao gồm việc sử dụng tử cung nhân tạo hoặc thụ tinh trong ống nghiệm. Để đảm bảo sức khỏe cho bà mẹ và trẻ sơ sinh, các kỹ sư đang phát triển các thiết bị y tế tiên tiến và các biện pháp khẩn cấp để giải quyết các tình huống sức khỏe bà mẹ và sinh nở trong không gian.
Để giải quyết vấn đề sinh sản của phi hành gia, sự tiến bộ không ngừng của nghiên cứu và phát triển công nghệ có ý nghĩa rất lớn. Ảnh: Zhihu
Khi kế hoạch cho các phi hành gia ở lại không gian trong thời gian dài tiếp tục được tiến hành, vấn đề sinh sản của các phi hành gia đã trở thành một vấn đề thu hút sự chú ý rộng rãi. Làm thế nào để đảm bảo các phi hành gia có thể thụ thai thành công và sinh ra những đứa con khỏe mạnh trong môi trường không gian, cũng như sự sinh trưởng và phát triển của trẻ em trong không gian, là những thách thức cần được giải quyết khẩn cấp. Về vấn đề này, sự phát triển hợp tác đa lĩnh vực và nghiên cứu phát triển công nghệ sẽ đóng một vai trò quan trọng.
Để giải quyết vấn đề sinh sản của phi hành gia, các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực khác nhau cần phải làm việc cùng nhau. Đầu tiên, các chuyên gia y tế cần đưa ra các phương án để mang tha và duy trì một thai kỳ khỏe mạnh trong môi trường vi trọng lực. Thứ hai, các nhà sinh học có thể nghiên cứu cách phôi phát triển trong môi trường không gian và phát triển các kế hoạch cải thiện khả năng thích ứng.
Ngoài ra, các nhà tâm lý học cần hiểu rõ tác động của căng thẳng tâm lý trong môi trường không gian đến sự phát triển của thai kỳ và trẻ em, từ đó đưa ra các biện pháp hỗ trợ tâm lý tương ứng. Cuối cùng, các kỹ sư vũ trụ cần thiết kế và cải thiện môi trường sống của con người bên trong tàu vũ trụ để đảm bảo điều kiện sinh sản tối ưu.
Công nghệ sinh học có thể tăng khả năng thích ứng và khả năng sống sót của phôi trong không gian bằng cách điều chỉnh thành phần tế bào và gen. Ngoài ra, công nghệ in 3D có thể được sử dụng để xây dựng hệ sinh thái bên trong tàu vũ trụ nhằm cung cấp nguồn oxy và chất dinh dưỡng tốt. Đồng thời, công nghệ thực tế ảo có thể mang lại cho các phi hành gia sự kết nối với môi trường Trái Đất và giảm bớt căng thẳng về thể chất và tâm lý. Ảnh: Zhihu