Hàng trăm năm trước, hai thanh niên ở nơi mà ngày nay là Mexico đã bị chặt đầu và chôn cất dưới chân kim tự tháp Maya. Hài cốt của họ - và của những thanh niên khác có thể cũng là nạn nhân hiến tế - gần đây đã được các nhà khảo cổ phát hiện khi khai quật địa điểm khảo cổ Moral-Reforma ở bang Tabasco của Mexico.
Theo một tuyên bố từ Viện Nhân chủng học và Lịch sử Quốc gia Mexico (INAH), 13 bộ hài cốt được phát hiện cách "Cấu trúc 18" - một tượng đài hình kim tự tháp ở phía nam ngôi đền chính của địa điểm - chỉ 40 feet (hơn 12 mét). Các nhà khảo cổ tìm thấy những bộ xương được chôn sâu khoảng 1 foot (0,3 mét) và bắt đầu xác định xem chúng thuộc về ai và chuyện gì đã xảy ra với họ.
Các nhà khảo cổ đã tìm thấy 13 hộp sọ bí ẩn, ít nhất là hai trong số đó chắc chắn là nạn nhân của nghi lễ hiến tế. Ảnh: Allthatsinteresting
Theo báo cáo của Live Science, người Maya được biết là hiến tế tù nhân chiến tranh, nhưng không biết liệu những hộp sọ vừa mới được phát hiện này có thực sự thuộc về những tù nhân chiến tranh hay không. Nhưng chúng ta có thể biết chắc chắn được rằng họ đều ở độ tuổi từ 17 đến 35 và dường như đã được chôn cất từ năm 600 đến 900 trước Công nguyên.
Và hai trong số những chiếc đầu lâu mang dấu vết bạo lực rõ ràng.
Có lẽ hộp sọ phổ biến nhất trong những hộp sọ kỳ lạ từng được con người phát hiện chính là những hộp sọ kéo dài. Khoa học hiện tại cho rằng hình dạng hộp sọ bị biến dạng như vậy là do một phong tục cũ của các thổ dân, họ đã ép chặt đầu trẻ sơ sinh đến mức chúng bị biến dạng. Ảnh: Allthatsinteresting
Như INAH giải thích, “các vết cắt ngang được quan sát thấy trên trục xương liên quan đến điểm nối sọ cổ”. Miriam Angélica Camacho Martínez, một nhà nhân chủng học vật lý từ Trung tâm INAH, giải thích thêm rằng những dấu vết này trên xương dường như gợi ý “việc sử dụng một vật sắc nhọn để lấy hộp sọ ra, và chúng tôi biết điều này bởi vì cổ và xương hàm dưới vẫn duy trì mối quan hệ giải phẫu của chúng, tuy nhiên rất khó để xác định xem vết thương này là nguyên nhân gây ra cái chết hay nó được thực hiện sau khi những người này đã tử vong”.
Các nhà khảo cổ học cũng xác định rằng 5 hộp sọ có hình dáng dài bất thường, dường như nó đã được cố ý kéo dài ra ngay từ khi còn nhỏ. Theo báo cáo của Live Science, sự biến dạng có mục đích này đã được thực hiện bởi người Maya, cũng như các nền văn minh cổ đại khác ở châu Á, châu Âu và châu Mỹ. Các nhà nghiên cứu tin rằng sự kéo dài của hộp sọ có thể gắn liền với địa vị xã hội cao hơn.
Mặt khác, việc kiểm tra hài cốt cũng cho thấy rằng một số người đàn ông đã bị sâu răng, có thể là do chế độ ăn nhiều ngô của họ và một số xương được bao phủ bởi sắc tố đỏ.
Kim tự tháp tại địa điểm khảo cổ Moral-Reforma gần Tabasco, Mexico. Ảnh: Allthatsinteresting
Hài cốt của 13 người đàn ông này mang đến cái nhìn hấp dẫn về sự sống và cái chết tại Moral-Reforma, nơi từng là khu định cư quan trọng của người Maya. Theo báo cáo của Heritage Daily, thành phố này bắt đầu là điểm giao thương quan trọng vào khoảng năm 300 trước Công nguyên và phát triển từ đó. Giữa năm 622 và 756 trước Công nguyên, khu định cư đã đạt đến đỉnh cao và trải dài trên diện tích ấn tượng 215 mẫu Anh, nơi người Maya xây dựng các cung điện, quảng trường và kim tự tháp. Cuối cùng họ đã từ bỏ thành phố vào khoảng năm 1000 trước Công nguyên.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều điều mà các nhà khảo cổ chưa biết về địa điểm này, bao gồm cả tên ban đầu của nó. Live Science báo cáo rằng nó đã liên minh với các thành phố Maya khác, bao gồm Calakmul và Palenque, và người Maya đã xây dựng tới 76 công trình kiến trúc ở đó. Tuy nhiên, có nhiều nhà khảo cổ học cho rằng những người đàn ông được chôn cất dưới chân "Cấu trúc 18" có thể đã bị hy sinh để xoa dịu một vị thần thế giới ngầm, nhưng vẫn chưa biết kim tự tháp này được xây dựng với mục đích tôn vinh vị thần Maya nào.
Khi các nhà khảo cổ tiếp tục khám phá địa điểm này, họ hy vọng sẽ khám phá được nhiều câu trả lời hơn. Cho đến lúc đó, các nhà nghiên cứu sẽ phải tìm kiếm manh mối trong xương và răng của những người đàn ông bị hiến tế tại kim tự tháp hàng trăm năm trước.
Khoa học hiện tại cho rằng hình dạng hộp sọ bị biến dạng kéo dài là do một phong tục cũ của các thổ dân, họ đã ép chặt đầu trẻ sơ sinh đến mức chúng bị biến dạng. Thế nhưng tại sao hiện tượng này dường như xảy ra trên khắp thế giới, trong các nền văn hóa không có liên hệ với nhau, thì điều này cho tới nay vẫn chưa được lý giải.
Thực tế là những hộp sọ được phát hiện này đôi khi có kích thước gần như gấp đôi so với hộp sọ người bình thường. Nhiều hộp sọ trong số đó cũng bị thiếu một số đường rãnh mà một người bình thường sở hữu bao gồm cả đường rãnh trán và đường rãnh sagittal. Tuy nhiên, chúng lại có một đường rãnh bổ sung, chạy theo đường chéo trên trán. Xương của những hộp sọ này thường dày và rắn chắc hơn nhiều so với xương của chúng ta rất nhiều.
Ở Ai Cập, người ta không chỉ tìm thấy những hộp sọ kéo dài mà còn có cả những đồ trang trí, hình khắc trên tường có hình những người có đầu dài với số lượng đáng kể, nhiều dấu vết cho rằng chúng đều bắt nguồn từ thời đại của các pharaon. Các nhà Ai Cập học coi đây là những mô tả phong cách của những người bình thường đối với những chiếc mũ đội đầu của hoàng gia. Nhưng những hộp sọ dài bất thường cũng đã được tìm thấy trong các xác ướp, chẳng hạn như của vua Tutankhamun - có độ dài bất thường so với những người khác.
