Mới đây, ThS.BSCKII Nguyễn Tiến Thành - Thành viên hội da liễu Việt Nam thăm khám cho một gia đình có 3 thành viên đều bị ghẻ. Trong đó, có trường hợp bé 5 tháng tuổi bị nặng nhất điều trị không đúng, tắm, đắp lá cây khiến tổn thương da, loét, nhiễm trùng.
Gia đình bệnh nhân chia sẻ, khoảng 3 tuần trước người bố có đi công tác xa về. Sau khi người bố về được 3 ngày thì các thành viên khác trong gia đình xuất hiện tổn thương mụn nước, sẩn ngứa. Các vùng ngứa nhiều ở kẽ tay chân, vùng bụng, nách, sinh dục, ngứa nhiều vào ban đêm.
Trong đó, có bé 5 tháng tuổi bị ngứa nhiều, gia đình nghĩ ngứa do thay đổi thời tiết nên tự ra hiệu thuốc mua thuốc bôi và cho cả nhà tắm nước lá trầu, lá xoan…
Trường hợp bị ngứa do ghẻ (Ảnh minh hoạ - BSCC)
Tình trạng ngứa không giảm, mọc nhiều mụn nước và nốt mẩn ngứa mới, con nhỏ đêm khóc không ngủ nên bố mẹ mới đưa con và cả nhà đi khám.
Bác sĩ Thành cho biết, bệnh ghẻ là bệnh do ký sinh trùng ghẻ - Sarcoptes Scabiei hominis gây ra. Bệnh thường truyền từ người bệnh sang người lành thông qua tiếp xúc trực tiếp, hoặc gián tiếp qua sử dụng chung đồ dùng cá nhân và quần áo nhiễm ký sinh trùng.
Các ổ dịch có thể xuất hiện tại các nơi đông đúc như khu dân cư và các nơi ở có diện tích hạn chế như trường học và nhà trẻ.
Nhận biết tổn thương do ghẻ
Tổn thương đặc hiệu của bệnh ghẻ là đường hang và mụn nước. "Hang" do cái ghẻ đào ở lớp sừng, đây là đường cong ngoằn ngoèo, dài 2-3 cm, gờ cao hơn mặt da, màu trắng đục hay trắng xám, không khớp với da.
Ở đầu "hang" có mụn nước đường kính 1-2mm. Đây chính là nơi cư trú của cái ghẻ. "Hang" thường tìm thấy ở kẽ ngón tay, đường chỉ lòng bàn tay, nếp gấp cổ tay và quy đầu. Ở mụn nước nhỏ, lấy kim chích dịch ra để lộ màu xám hoặc đen, dùng kim khều sẽ bắt được cái ghẻ bám trên đầu kim.
Mụn nước sắp xếp rải rác, riêng rẽ ở vùng da mỏng như kẽ ngón tay, đường chỉ lòng bàn tay, mặt trước cổ tay, cẳng tay, nếp vú, quanh thắt lưng, rốn, kẽ mông, mặt trong đùi và bộ phận sinh dục.
"Ở trẻ sơ sinh, mụn nước có thể xuất hiện ở lòng bàn chân. Ở quy đầu, ghẻ có thể gây ra vết trợt được gọi là săng ghẻ, dễ nhầm với săng giang mai", bác sĩ Thành nói.
Dấu hiệu ngứa nhiều vào ban đêm vì lúc đi ngủ, cái ghẻ di chuyển gây kích thích đầu dây thần kinh cảm giác ở da và một phần do độc tố cái ghẻ tiết ra khi đào hang.
Gãi ngứa có thể gây nhiễm khuẩn. Vết xước gãi, vết trợt, sẩn, vẩy tiết, mụn nước, mụn mủ, chốc nhọt, sẹo thâm màu, bạc màu... tạo nên hình ảnh được ví như bức tranh "khảm xà cừ" hoặc tranh "hình hoa gấm". Những tổn thương thứ phát và biến chứng nhiễm khuẩn, viêm da, eczema hoá thường che lấp, làm lu mờ tổn thương đặc hiệu và gây khó khăn cho chẩn đoán.
Bác sĩ Thành khuyến cáo gia đình cần lưu ý bôi thuốc trị ghẻ đúng cách vào buổi tối, chú ý bôi kỹ những vùng nếp gấp, sinh dục, quanh móng, sau tai. Trẻ em sơ sinh có những thuốc bôi và tắm riêng theo chỉ định của bác sĩ, cách ly người bệnh với người không bị ghẻ, vệ sinh chăn chiếu, đồ dùng… Không được tắm các loại lá cây vì có thể gây dị ứng hoặc gây độc đặc biệt là ở trẻ em.
Bệnh nhân có thể dùng thuốc giảm ngứa, kháng sinh, chống viêm nếu trẻ bị ghẻ bội nhiễm, chàm hóa. Bác sĩ chuyên khoa da liễu cân nhắc việc sử dụng thuốc theo tình trạng.
"Cách tốt nhất để phòng tránh bệnh ghẻ là tránh tiếp xúc trực tiếp với da của người bị bệnh ghẻ (bế, ôm, nằm cùng giường…). Vì thế, mọi người không nên sử dụng quần áo hoặc khăn trải giường chung với người bị nhiễm ghẻ.
Gia đình cần vệ sinh, thay đồ dùng cá nhân như quần áo, khăn tắm, chiếu, khăn trải giường hàng ngày cho trẻ, sau đó phơi, sấy khô, là ủi hai mặt nếu có thể rồi bịt kín trong túi, sử dụng lại sau khoảng 5- 7 ngày", bác sĩ Thành nói.