Giống bưởi tiến vua được trồng ở làng Luận Văn (Thanh Hóa).
Bưởi tiến vua là giống bưởi được trồng ở Luận Văn (xã Thọ Xương, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa) được nhiều người biết đến là một sản vật “tiến vua” ngày xưa.
Là một sản vật “tiến vua” ngày xưa, bưởi còn có những nét riêng không nơi nào có được. Vỏ và ruột bưởi đều có màu đỏ rất đẹp, có mùi thơm đặc trưng, bởi vậy giống bưởi này được nhiều người ưa chuộng, đặc biệt là vào dịp Tết về.
Năm nay, mặc dù còn khoảng 2 tháng nữa mới đến Tết Nguyên đán nhưng bưởi tiến vua đã “chào” thị trường với mức giá từ 180.000 – 200.000 đồng/quả. Tuy nhiên, có những chùm quả được bán với giá tiền triệu.
Chị Thu Hiền ở Hà Đông (Hà Nội), một người chuyên bán giống bưởi tiến vua cho biết, gia đình chị có 1 vườn trồng giống bưởi này ở Thanh Hóa. Năm nay, nhờ áp dụng kỹ thuật tốt nên bưởi cho thu hoạch sớm, có thể bán từ giờ đến lúc đón Tết Nguyên đán.
Chị Hiền cho biết, “trên thị trường hiện bán nhiều bưởi đỏ thường, loại này quả tròn như quả bóng, màu vỏ ngoài không được đỏ như bưởi tiến vua, vỏ quả không nhẵn. Giá bán loại bưởi đỏ thường này khá rẻ, chỉ vài chục ngàn đồng mỗi quả.
Còn đối với giống bưởi tiến vua, đặc điểm dễ nhận biết nhất là quả có hình bầu dục, màu đỏ chót, đầu quả lồi lên, lá bưởi tiến vua nhìn cũng “khôn” hơn hẳn so với lá của quả bưởi đỏ thường. Đặc biệt, bưởi tiến vua có mùi thơm khá đặc trưng, chỉ cầm quả bưởi trên tay đã ngửi thấy mùi thơm nức, càng xoa tay vào quả bưởi càng đỏ. Khi ăn, bưởi có vị ngọt thanh”.
Giá bưởi tiến vua hiện tại đang được chị Hiền bán giá từ 180.000 – 200.000 đồng/quả, bưởi nặng chừng 1kg.
Theo chị Hiền, với những quả bưởi to, chừng trên 2kg thường gọi là quả “vip” thì giá cũng sẽ đắt hơn vì số lượng quả này rất ít. Hoặc những chùm bưởi có 3 quả hiện đang bán với giá 700.000 đồng đến 1 triệu đồng mỗi chùm. Tuy nhiên, càng gần đến Tết giá bưởi cũng sẽ khác.
Bưởi tiến vua có màu đỏ chót, hình bầu dục (bên phải), còn quả bưởi đỏ thường (bên trái) giá rẻ hơn chỉ vài chục ngàn đồng một quả.
Sở dĩ những chùm bưởi có 3 hay 5 quả thường có giá đắt vì theo chị Hiền, khi trồng để giữ được chùm bưởi nhiều quả rất khó, không có kỹ thuật tốt bưởi sẽ tự rụng.
Chị Hiền cho hay, đến Tết Nguyên đán, bưởi tiến vua sẽ không còn giá như chị đang bán cho khách hiện nay, mà giá sẽ đắt hơn bởi bưởi chuẩn tiến vua rất ít, không có nhiều. Như vườn gia đình chị Hiền cũng chỉ có khoảng hơn 2.000 quả.
“Đến Tết Nguyên đán, giá bưởi tiến vua có thể lên đến 250.000 – 300.000 đồng/quả hoặc có thể đắt hơn với những quả đơn, còn với chùm quả đẹp thì chưa biết trước giá được”, chị Hiền nói.
Cũng theo chị Hiền, bưởi tiến vua từ lúc ra quả có màu xanh, dần dần chuyển thành màu vàng rồi chuyển sang màu đỏ. Càng để lâu bưởi càng đỏ, bưởi tiến vua có thể để thờ được 2-3 tháng, sau đó quả sẽ héo dần đi.
Chưa đến Tết Nguyên đán nhưng hiện bưởi tiến vua đã "chào" thị trường với giá từ 180.000 – 200.000 đồng/quả.
Theo khảo sát của PV, hiện nay tuy chưa đến thời điểm cận kề Tết nhưng một số cửa hàng bán hoa quả ở Hà Nội đang gom khách đặt bưởi tiến vua cho ngày Tết.
Theo nhân viên một cửa hàng bán hoa quả ở quận Hoàng Mai, hiện cửa hàng cũng đang nhận đặt loại bưởi cho dịp Tết. Theo đó, khách đặt bưởi tiến vua từ bây giờ sẽ được quả đẹp, nhưng giá thì phải gần đến Tết nhà vườn mới chốt.
“Hiện có nhiều khách đã đặt trước cả chục quả bưởi tiến vua cho dịp Tết năm nay. Nếu khách mua bây giờ để về thắp ngày rằm, mồng 1 thì cửa hàng cũng bán với giá 230.000 đồng/quả, bao hàng chuẩn tiến vua đỏ chót, thơm nức”, nhân viên bán hàng của cửa hàng này cho hay.
Theo người dân ở làng Luận Văn, sở dĩ bưởi Luận Văn khi xưa được lựa chọn để tiến vua là bởi khi chín, quả bưởi sẽ chuyển từ màu vàng sang màu đỏ gấc, từ vỏ, cùi cho đến tép bưởi đều "nhuộm" một màu đỏ rất đẹp mắt.
Điều thú vị, khi sử dụng rượu để lau bưởi trước khi dâng cúng tổ tiên, bưởi sẽ có mùi thơm rất đặc trưng và lưu giữ được màu sắc và vẻ tươi đẹp cả tháng trời.
Không những vậy, với màu đỏ đặc trưng, bắt mắt, bưởi Luận Văn còn được xem như một biểu tượng của sự may mắn, tài lộc. Chính vì vậy, người xưa ưu ái xếp bưởi đỏ Luận Văn lên vị trí "vua" của các loại bưởi.
Hiện nay, toàn xã Thọ Xương có khoảng 22ha bưởi tiến vua. Ngoài xã Thọ Xương, hiện giống bưởi tiến vua đã được phát triển nhiều tại các xã Xuân Bái, Xuân Lam (Thọ Xuân). Hằng năm, người dân Luận Văn thu từ trồng giống bưởi này đạt hơn 10 tỷ đồng.