Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã đến Nga để thảo luận về tình hình ở Syria với người đồng cấp Nga Vladimir Putin. Damascus và Ankara đang trên bờ vực của một cuộc xung đột thực sự liên quan đến số phận của tỉnh Idlib đang nằm trong sự kiểm soát của phe nổi dậy Syria.
Hội nghị thượng đỉnh giữa ông Putin và ông Erdogan diễn ra vào thời điểm Thổ Nhĩ Kỳ liên tiếp điều động hàng nghìn binh sĩ, xe tăng và máy bay không người lái vào chiến trường Idlib – thành trì lớn cuối cùng còn lại của phe nổi dậy Syria. Kể từ sau khi xảy ra vụ việc 34 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ thiệt mạng trong một cuộc không kích của Syria hồi tuần trước, các diễn biến trong những ngày qua đều cho thấy tình hình đang hướng tới một cuộc xung đột vũ trang trực tiếp giữa Syria và nước láng giềng Thổ Nhĩ Kỳ.
Điều đặc biệt đáng lo ngại là Thổ Nhĩ Kỳ là một thành viên của NATO và đang sở hữu quân đội lớn thứ hai trong liên minh. Vì thế, một cuộc xung đột trực tiếp giữa Ankara và Damascus có thể dễ dàng nhấn chìm cả Nga cùng với Châu Âu và Mỹ. Tuy nhiên, trước thềm cuộc gặp thượng đỉnh, ông Putin dường như đang nắm lợi thế hơn ông Erdogan.
Sau khi ông Erdogan tuyên bố phát động chiến dịch quân sự mang tên “Spring Shield” ở Syria, có tin đồn về việc Ankara muốn sáp nhập Idlib và những người dẫn chương trình trên đài truyền hình Thổ Nhĩ Kỳ nói nhiệt tình về những cuộc chiến tranh Nga-Thổ Nhĩ Kỳ trong quá khứ cũng như vũ trang cho hàng triệu người Hồi giáo của Nga nếu cần. Trái với những thông tin “gây chiến tranh” như trên, Tổng thống Erdogan hồi đầu tuần này khẳng định, ông chỉ mong đạt được “lệnh ngừng bắn” ở Idlib.
Trong khi đó, điện Kremlin mong chờ Syria và Thổ Nhĩ Kỳ “đạt được sự hiểu biết chung về cuộc khủng hoảng, nguyên nhân gây ra khủng hoảng, ảnh hưởng có hại từ cuộc khủng hoảng và từ đó tìm ra được những biện pháp giải quyết chung cần thiết”, phát ngôn viên của Tổng thống Putin – ông Dmitry Peskov cho biết.
Dù quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố họ đã tiêu diệt được hàng trăm binh sĩ Syria thì tình hình trên chiến trường hiện nay cho thấy, lực lượng của Ankara và phe nổi dậy mà họ hậu thuẫn vẫn đang thua trận trước quân đội Syria ở khu vực dọc hai đường cao tốc chiến lược M4 và M5.
Nga vẫn không dừng chiến dịch quân sự của họ ở Syria. Ngược lại, Moscow đang tăng viện lực lượng đến Syria. Nguồn tiếp viện thông qua đường không và đường biển từ Nga đã lần đầu tiên tăng mạnh kể từ tháng 10 năm ngoái – thời điểm Nga điều quân để ngăn chặn Thổ Nhĩ Kỳ xâm nhập vào khu vực lãnh thổ nằm trong sự quản lý của người Kurd.
Hơn nữa, Nga mới đây đã thể hiện sự bất mãn trước chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria. Bộ Quốc phòng Nga thẳng thừng cáo buộc Ankara che chở cho lực lượng khủng bố có liên quan đến Al-Qaeda và không thực hiện cam kết được đưa ra trong thỏa thuận Sochi năm 2018.
Cuộc gặp giữa ông Putin và ông Erdogan có vai trò then chốt trong việc quyết định diễn biến trên chiến trường Syria. Nếu hai nhà lãnh đạo Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đạt được thỏa thuận về tình hình Idlib, có thể mở ra con đường hòa bình cho Syria. Ngược lại, nếu họ thất bại, chiến trường Syria đứng trước bước ngoặt cực kỳ nguy hiểm khi cuộc chiến giữa Syria và Thổ Nhĩ Kỳ có thể lôi theo cuộc đối đầu giữa Nga với Mỹ và phương Tây. Chiến trường Syria lúc đó sẽ bùng nổ thực sự và vượt ra khỏi tầm kiểm soát.