Picasso: Thiên tài hội họa của Tây Ban Nha
Pablo Picasso (1881-1973) là họa sĩ nổi tiếng nhất thế kỷ 20, với các tác phẩm tranh sơn dầu, điêu khắc và sản phẩm gốm. Ông đã sáng tác hơn 20.000 tác phẩm trong sự nghiệp của mình và đã góp phần làm thay đổi con đường phát triển nghệ thuật hội họa nói chung.
Picasso là một thiên tài, những tác phẩm độc đáo, đa dạng và phóng đãng của ông để lại một di sản vô giá. Ông là họa sĩ tiên phong trong việc thử nghiệm nhiều phương pháp hội họa khác nhau và là một trong những người sáng lập ra "Trường phái lập thể".
Họa sĩ Pablo Picasso
Ông cũng là tác giả của nhiều tác phẩm nghệ thuật điêu khắc mà ở đó "kỹ thuật cắt ghép" đã được đưa vào lĩnh vực nghệ thuật này.
Sinh ra ở Tây Ban Nha, Picasso ngưỡng mộ các bậc tiền bối Greco, Velasquez và Goya trong suốt quá trình trưởng thành. Khi 14 tuổi, ông đến Barcelona để học tại Học viện nghệ thuật, thành tích học tập của ông tốt hơn nhiều so với các học sinh lớn tuổi hơn. Một năm sau, tức năm 1900, ông chuyển đến Paris – trung tâm nghệ thuật thời đó.
Trong thập kỷ tiếp theo, ông đã thử vô số các học thuyết, kỹ thuật và khái niệm để sáng tạo ra trường phái mới.
Tuy rằng tên gọi các thời kỳ sáng tác của Picasso sau này còn gây nhiều tranh cãi, người ta phần lớn đều chấp nhận cách phân chia thời kỳ đầu sáng tác của thiên tài này thành các giai đoạn: Thời kỳ Xanh (1901–1904), Thời kỳ Hồng (1904–1906), Thời kỳ Ảnh hưởng Phi châu - điêu khắc (1908–1909), Thời kỳ Lập thể phân tích (1909–1912) và Thời kỳ Lập thể tổng hợp (1912–1919)
Dưới đây là họa phẩm có tên "Guernica" - Bức tranh phản chiến hấp dẫn này cho thấy sự tàn phá do cuộc Nội chiến Tây Ban Nha (1936-1939) mang lại.
Cùng phân tích các chi tiết của bức tranh, chúng ta sẽ thấy được ẩn ý trong tư duy hội họa thiên tài của ông.
Trong tác phẩm này, Picasso đã ngầm mỉa mai việc chế độ độc tài quân sự Tây Ban Nha đứng đầu là tướng Francisco Franco đã cầu viện quân Đức Quốc Xã ném bom vào thị trấn Guernica ở xứ Basque để tiêu diệt lực lượng những người dân chủ chống đối ông ta.
Bức tranh đang được lưu giữ và trưng bày tại Bảo tàng Reina Sofia, có địa chỉ ở thủ đô Madrid.
Tác phẩm Guernica ( Nguồn ảnh : www.natgeomedia.com)
Năm 1937, chính phủ Tây Ban Nha lúc ấy đã thuê Picasso (đang ở Pháp) vẽ một bức tranh tường lớn cho Gian hàng nghệ thuật Tây Ban Nha tại hội chợ triển lãm Paris World Expo.
Sau khi đọc một bài báo về vụ đánh bom ở Guernica - Picasso bắt đầu vẽ bức tranh và thể hiện sự châm biếm với việc nhờ quân đội phát xít ném bom chính đồng bào mình của giới cầm quyền Tây Ban Nha khi ấy. Sau này có một giai thoại nổi tiếng đã được kể lại.
Một cảnh sát mật vụ người Đức khi ở Paris trong thời kỳ quân đội Đức tạm chiếm đóng nước Pháp, đã đến thăm xưởng vẽ của Picasso, chỉ vào bức Guernica rồi hỏi Picasso: "Đây là những gì ông vẽ phải không?". Picasso lập tức trả lời rằng:" Không, đó là những gì mà người Đức các ông làm. "
Bò đực
Hình tượng bò đực và người phụ nữ ôm thi thể một đứa trẻ ( Nguồn ảnh : easyartsymbols.blogspot.com)
Ở Tây Ban Nha, bò đực đại diện cho quyền lực, các chi tiết hội họa miêu tả quyền lực cũng thường xuất hiện trong tác phẩm của Picasso. Trong bức tranh này, mặc dù sự tồn tại của con bò dường như ngụ ý sự tàn nhẫn, mạnh mẽ, nhưng nó cũng ẩn chứa một vài điểm mâu thuẫn.
Cái đuôi vẫy của con bò như bốc khói, tạo thành hình ảnh của một ngọn lửa, và cái đuôi của nó dường như được đóng khung trong một cửa sổ màu xám nhạt. Có một người phụ nữ trước mặt con bò, đầu ngả ra sau, hét lên trong tuyệt vọng, ôm một hài nhi chết trong tay.
Cô cùng con ngựa ở chính giữa và con bò đều có điểm chung: lưỡi nhọn và đang gào lên đau đớn. Có vẻ như đây là sự ám chỉ quyền lực ở Tây Ban Nha đang bị giằng xé và bóp nghẹt. Trên bức tường phía sau con bò bạn có thể thấy một con chim bồ câu trắng với cành ô liu tượng trưng cho hòa bình.
Một phần của cơ thể chim bồ câu là một vết nứt. Từ trong vết nứt là ánh sáng đại diện cho hy vọng có thể được nhìn thấy qua vết nứt đó.
Bóng đèn
Bóng đèn với hình dạng con mắt và người phụ nữ cẩm ngọn nến trong Guernica (Nguồn ảnh: http://easyartsymbols.blogspot.com )
Một bóng đèn treo trên trần nhà để chiếu sáng toàn bộ cảnh tượng bi thảm này. Các cạnh lởm chởm của bóng đèn ám chỉ một vụ nổ, gợi nhớ đến quả bom rơi ở Guernica. Chiếc đèn này được tạo dáng như đôi mắt của con người hoặc vầng mặt trời - một biểu tượng của hy vọng, cũng thể hiện rằng tội ác đang diễn ra ngay dưới ánh mắt và ánh sáng thái dương.
Picasso hiếm khi giải thích các tác phẩm của mình, nhưng ông có vẻ cố ý giải thích bức tranh này ngay từ các chi tiết lộ liệu. Con ngựa đại diện cho con người và đang la hét trong đau đớn. Hình dạng của lưỡi giống như một con dao sắc.
Bên phải đầu ngựa là một người phụ nữ sợ hãi lơ lửng trong không trung với cây nến trên tay. Trong hình ảnh Kitô giáo, ngọn lửa tượng trưng cho niềm hy vọng và cũng có thể được xem là biểu tượng của Chúa trời.
Những người lính ngã xuống đất
Người lính với thanh kiếm gãy và bàn tay đầy thương tích (Nguồn ảnh: http://easyartsymbols.blogspot.com )
Bên dưới con ngựa là một người lính bị quật ngã. Anh ta cũng có một thanh kiếm gãy ở trên tay nhưng bị gãy và một bông hoa nhỏ trên thanh kiếm. Loài hoa này là một biểu tượng khác của niềm hy vọng, gợi sự sống lại.
Những vết rách hình cây cọ ở lòng bàn tay trái lấm tấm bụi bẩn như thể hiện cho điển tích nổi tiếng trong kinh thánh - Chúa Jesus bị đóng đinh lên cây thập giá. Biểu tượng của việc những người đấu tranh bị chính quyền kìm giữ và giết hại.
Con ngựa bị thương
Hình ảnh con ngực bị thương và lồng trong thân nó là một con bò đực ? (Nguồn ảnh: http://easyartsymbols.blogspot.com )
Vị trí cơ thể của con ngựa nằm ở trung tâm của bức tranh. Có một vết nứt lớn ở một bên hông, dường như bị đâm bởi một ngọn giáo. Cơ thể của con ngựa có hai hình ảnh ẩn, một trong số đó là hộp sọ người - tượng trưng cho cái chết, và bên dưới cơ thể con ngựa là đầu của một con bò đực khác, được vẽ lồng vào trong đường viền của chân trước con ngựa.
Đầu gối của chân trước là mũi của con bò và sừng của con bò cũng chính là nét vẽ trùng với nét vẽ ngực con ngựa.
Những người đang bốc cháy
Những người được cho là nạn nhân vụ ném bom mà Picasso đang miêu tả ( Nguồn ảnh : www.natgeomedia.com )
Không thể nhận ra được các nhân vật ở góc phải và bên dưới tranh nhân vật nam hay nữ, nhưng góc này miêu tả một người bị sợ hãi và dường như hình ảnh trái bom cùng bởi ngọn lửa của nó vừa rơi vào họng, trôi xuyên qua người này.
Khi ngọn lửa bên dưới bốc lên, người này vẫn bất lực, có vẻ vẫn đang rơi trong hư không, hoặc bị mắc kẹt trong một căn nhà. Tay của người trong tranh có hình dạng như cố gắng đỡ lấy trái bom, còn khuôn mặt bị bóp méo vì sốc, nhấn mạnh sự tàn khốc và hỗn loạn của vụ tàn sát này.
Cách xử lý màu sắc bức tranh
Tác phẩm này được trình bày đen trắng khá đơn điệu, liên hệ với như cách thức mà Picasso biết được tin tức về vụ thảm sát: báo chí. Bức tranh không màu sắc ngoài màu đen trắng giống như màu trên các tờ báo giấy lúc ấy, nó cũng thể hiện ẩn ý về việc tin tức vụ đánh bom này được truyền thông phản án đi một cách hời hợt, ít ỏi.
Mặc dù bức tranh đã được hoàn thành gần 20 năm sau "thời kỳ lập thể" của Picasso, ông vẫn sử dụng phong cách lập thể để khắc họa những khuôn mặt mặt trong họa phẩm này. Tất cả các khuôn mặt hiện rõ biểu cảm đau khổ, cho thấy bạo lực dù cách nào cũng đều mang lại kết quả như nhau trên các cá thể khác nhau từ nam, nữ cho đến động vật.
Các chi tiết đáng chú ý của bức tranh ( Nguồn ảnh : www.natgeomedia.com) Vụ ném bom Guernica
Năm 1937, một nhà báo người Anh gốc Nam Phi, tên là George Steer, đã được gửi đến Tây Ban Nha để tìm hiểu về Nội chiến Tây Ban Nha. Tin tức đầu tiên của ông chính là về vụ đánh bom Guernica đã được công bố trên tạp chí Thời đại (The Times) và tờ Thời báo New York (NewYork Times).
Ông viết: "Vụ đánh bom thị trấn nhỏ kéo dài trong ba giờ mười lăm phút. Trong thời gian này, liên minh một hạm đội không quân hùng mạnh của Đức và Italia liên tục ném bom nhiều nhất có thể vào thị trấn.
Theo thống kê, có hơn 3.000 quả bom với trọng lượng mỗi quả 2 pound (tổng cộng khoảng 2700 kg) đã được dội xuống. Đồng thời, các máy bay chiến đấu bay thấp trên trung tâm thị trấn và sử dụng súng máy để bắn vào những người ẩn nấp trong nhà và các cánh đồng."
Hình ảnh về vụ ném bom ở thị trấn Guernica, xứ Bosque năm 1937 (Nguồn ảnh: theguardian.com)
Tham Khảo: NATGEOMEDIA.COM