Bạn hãy chú ý đến hình ảnh 2 bộ não của trẻ em 3 tuổi dưới đây. Bộ não bên trái có kích thước lớn hơn rõ rệt so với bộ não bên phải. Ngoài ra, hình ảnh bên trái cũng cho thấy ít đốm và vùng tối "mờ" hơn nhiều. Các nhà thần kinh học, những người nghiên cứu về não bộ, đã phân tích và đưa ra những giải thích cho sự khác biệt này.
Kết quả cho thấy, bộ não bên phải thiếu một số vùng cơ bản quan trọng mà bộ não bên trái vẫn có. Sự khác biệt này không chỉ đáng chú ý mà còn gây sốc cho giới nghiên cứu.
Những thiếu hụt trong quá trình phát triển có thể dẫn đến sự khác biệt rõ rệt giữa 2 đứa trẻ. Đứa trẻ bên phải lớn lên có nguy cơ kém thông minh, ít khả năng đồng cảm, dễ bị nghiện ma túy và có khả năng liên quan đến tội phạm bạo lực hơn so với đứa trẻ bên trái. Ngoài ra, đứa trẻ bên phải cũng có thể phải đối mặt với tình trạng thất nghiệp, phụ thuộc vào phúc lợi xã hội, cũng như phát triển các vấn đề sức khỏe tâm thần và các bệnh lý nghiêm trọng khác.
Nhiều người có thể cho rằng, sự phân kỳ này trong sự phát triển của não bộ là do các bệnh tật hoặc tai nạn nghiêm trọng. Tuy nhiên, quan điểm này là không chính xác.
Nguyên nhân chính của sự khác biệt đáng kinh ngạc giữa 2 bộ não của 2 đứa trẻ 3 tuổi này là cách chúng được mẹ đối xử. Đứa trẻ bên phải được cha mẹ yêu thương nhiều hơn, chúng luôn được cha mẹ chăm sóc, quan tâm mỗi ngày. Ngược lại, đứa trẻ bên trái có bộ não nhỏ hơn cho thấy chúng bị bỏ rơi, ngược đãi, không được cha mẹ yêu thương. Sự khác biệt trong cách đối xử của cha mẹ giải thích tại sao bộ não của một đứa trẻ phát triển đầy đủ và bộ não của đứa trẻ kia thì không.
Các nhà thần kinh học đang dần hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa em bé và mẹ, cũng như ảnh hưởng của nó đến sự phát triển của bộ não. Giáo sư Allan Schore tại Đại học UCLA, Mỹ, một chuyên gia trong lĩnh vực này nhấn mạnh rằng, sự phát triển của tế bào não ở trẻ sơ sinh chủ yếu là kết quả của sự tương tác với người chăm sóc chính, thường là mẹ. Theo ông, sự phát triển não bộ của em bé "thực sự cần phải có sự tương tác tích cực giữa 2 mẹ con".
Giáo sư Schore nhấn mạnh rằng, nếu một đứa trẻ không nhận được sự chăm sóc và đối xử đúng mực của người mẹ trong 2 năm đầu đời, các gen liên quan đến nhiều chức năng não bộ, bao gồm cả trí thông minh, có thể không hoạt động hoặc thậm chí không xuất hiện. Ông cho rằng, yếu tố di truyền và môi trường nuôi dưỡng là 2 khía cạnh không thể tách rời. Cách mà một em bé được đối xử sẽ có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của các gen này.
Nghiên cứu cho thấy rằng, cách mà một người mẹ tương tác với con trong 2 năm đầu đời có ảnh hưởng sâu sắc đến sự hình thành tế bào não mới và các kết nối giữa chúng. Bằng chứng hiện có cho thấy, sự chăm sóc và đối xử của mẹ trong giai đoạn này có thể quyết định khả năng hoạt động của bộ não ở người lớn sau này.
Tổn thương do bỏ rơi và các hình thức ngược đãi khác có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng, với mức độ thiệt hại tỷ lệ thuận với mức độ bỏ rơi. Theo nghiên cứu, khoảng 80% tế bào não của một người được hình thành trong 2 năm đầu đời. Nếu quá trình phát triển tế bào não và các kết nối giữa chúng bị ảnh hưởng, những thiếu hụt này sẽ trở thành vĩnh viễn.
Sự phát triển của não bộ ở trẻ em phụ thuộc rất nhiều vào cách mà các bậc cha mẹ đối xử với con cái. Điều này lý giải tại sao chu kỳ tiêu cực này lại tiếp diễn. Những bậc cha mẹ, do từng bị bỏ rơi và không có sự phát triển não bộ đầy đủ, thường lặp lại hành vi tương tự với con cái của họ. Hệ quả là, con cái trong những gia đình này cũng chịu ảnh hưởng từ sự thiếu hụt này, dẫn đến khả năng thất bại trong học tập, dễ bị nghiện ma túy, khó khăn trong việc giữ công việc và có xu hướng bạo lực.
Ngoài ra, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng 3/4 những người phạm tội trẻ tuổi có bộ não chưa phát triển đúng cách. Tức là họ đã bị bỏ rơi trong 2 năm đầu đời, khiến não bộ của họ không thể phát triển hoàn chỉnh. Do đó, họ có thể không có khả năng đáp ứng các khuyến khích và hình phạt tương tự sẽ khiến những người có bộ não phát triển đầy đủ hơn tránh xa tội phạm.
Từ những phát hiện mang tính đột phá thông qua nghiên cứu trên có thể thấy được tầm quan trọng của cha mẹ yêu thương con cái đúng cách trong những năm đầu đời của trẻ. Nếu muốn con cái mình phát triển một cách lành mạnh, cha mẹ cần yêu thương con mình nhiều hơn.