Một bạn đọc gửi tôi "hướng dẫn tránh lây nhiễm Covid-19??" từ "ĐH Johns Hopkins??", tôi tìm lại nguồn chính từ ĐH Hopkins thì không có. Đọc kỹ hướng dẫn này tôi thấy có vài điểm sai (Virus Sars-Cov-2 là RNA, không phải DNA, phát tán virus không liên quan đến bóng tối, không nên dùng UV light để diệt virus trên da...).
Vì vậy, tôi viết lại một hướng dẫn đơn giản có tính khoa học cách tránh lây nhiễm bệnh Covid-19. Thật ra, tất cả những điểm này tôi đã viết trước đây (như cấu trúc virus, thời gian tồn tại bên ngoài, cách lây nhiễm..) giờ thì tôi viết ngắn lại thành các hướng dẫn thực tế.
Làm sao để tránh lây nhiễm Covid-19?
1. Virus Sars-Cov-2 (gây ra bệnh Covid-19) không phải là vật thể sống
Virus Sars-Cov-2 chỉ là một chuỗi phân tử đơn RNA, được bao phủ bởi một lớp vỏ mỡ (lipid) bên ngoài (xem hình).
Để tồn tại và lan truyền, virus cần phải vào được tế bào chủ (host), thường ở phổi và đường hô hấp. Trên vỏ lipid của virus có các gai (S protein) để giúp virus bám vào tế bào chủ. Làm tan vỡ lớp màng lipid sẽ khiến virus không hoạt động.
2. Virus dễ vỡ và bị phân rã do môi trường và nhiệt độ
Rửa tay với xà phòng trên 20 giây, cọ xát các ngón tay thật mạnh là cách hữu hiệu để huỷ virus do xà phòng làm tan vỏ lipid của virus. Virus thường không tồn tại ở nhiệt độ cao nên các bạn có thể dùng nước ấm để rửa tay (nhớ cọ xát mạnh) và giặt đồ.
3. Virus cũng dễ tan vỡ với các chất tẩy rửa có sẵn trong nhà
Rượu có độ cồn trên 65% sẽ làm tan lớp vỏ mỡ của virus. Lưu ý là các loại rượu uống ở nhà không đủ mạnh. Chất tẩy rửa Bleach hiệu quả trong việc huỷ virus, có thể pha 4 muỗng trà (teaspoon) chất tẩy với 1 ly nước nhỏ (1 quart) là đủ diệt virus. Các chất khác 0.5% hydrogen peroxide hay 0.1% sodium hypochlorite cũng hiệu quả.
4. Virus có thể ở ngoài không khí đến 3 giờ, ở bề mặt giấy đến 1 ngày, và bề mặt kim loại đến 3 ngày
Vì vậy, chùi rửa vật dụng trong nhà thường xuyên bằng các chất trên sẽ làm diệt virus.
5. Ở nhiệt độ thấp và ẩm ít, cấu trúc virus ổn định có thể khiến chúng tồn tại lâu hơn, đặc biệt trong môi trường kín như toà nhà hay dùng máy lạnh
Môi trường nóng, ánh sáng, và thoáng khí sẽ giúp virus khó phát tán hơn. Trời đang vào xuân, mọi người nên mở cửa thoáng mái có nắng ấm.
6. Virus sẽ không xuyên qua làn da lành lặn
Giữ vệ sinh da, dùng lotion để không bị da khô gây ra các vết nứt. Cắt ngắn móng tay và chân, hạn chế các ổ vi khuẩn và virus trên người.
7. Không nên tự dùng UV light để diệt virus trên người
Các BV và phòng khám có thể dùng UV light để khử trùng nhưng không nên tự dùng tia UV do rủi ro về ung thư da.
Theo Bác sĩ Huỳnh Wynn Trần (Assistant Professor tại ĐH Y khoa California Northstate University, Sacramento, California, Hoa Kỳ)
