Mùa cúm năm nay ở Mỹ rộn ràng hơn mấy mùa cúm trước, mỗi ngày khoảng chừng phân nửa bệnh nhân của tôi tới khám vì mắc cúm (Influenza).
Chuyện chẩn đoán cúm không có gì khó, nhất là với test nhanh sẵn có ngày nay. Chuyện mệt mỏi là phải giải thích cho bệnh nhân và cha mẹ một câu chuyện lặp đi lặp lại rằng cúm là siêu vi, không có biện pháp trị liệu hữu hiệu, chủ yếu là điều trị hỗ trợ như các loại siêu vi khác thôi. Nhưng nhiều người không chịu chấp nhận và cứ đòi Tamiflu, "thần dược trị cúm".
Tamiflu là thuốc gì?
Tamiflu là thuốc kháng virus, nhưng không giống với hầu hết kháng sinh, nó không có khả năng tiêu diệt virus cúm.
Vì sao vậy?
Tamiflu là thuốc ức chế men neurominidase của virus cúm. Virus cúm sau khi xâm nhập vào cơ thể người sẽ đi vào tế bào và nhân đôi, sau đó men neurominidase giúp virus cúm tách ra, rời khỏi tế bào chủ và đi tìm tế bào mới. Tamiflu ức chế men này, làm giảm sự phát tán của virus cúm trong cơ thể chứ ngoài ra chẳng làm gì được con virus cúm hết.
Vì vậy Tamiflu chỉ có hiệu quả trong vòng 48 giờ đầu khi virus cúm mới xâm nhập cơ thể, còn sau đó nó chẳng có tác dụng gì vì virus cúm đã sớm có mặt ở mọi nơi trong cơ thể rồi. Lúc này uống Tamiflu chỉ tổ… làm giàu cho công ty sản xuất Tamiflu thôi, giống như phụ nữ trễ kinh mới lo uống thuốc ngừa thai vậy.
Hiệu quả của Tamiflu?
Nguồn: Direct Mediacal Care
Tamiflu không diệt vi trùng cúm mà chỉ giúp người bệnh cảm thấy tốt hơn, hết triệu chứng sớm hơn so với người không uống khoảng 17 giờ thôi. Tức là uống thì thấy khoẻ sớm hơn nửa ngày, không uống thì nửa ngày sau cũng thấy khoẻ, chỉ có vậy thôi.
Công ty sản xuất bảo là Tamiflu giúp ngừa biến chứng nặng như viêm phổi, nhập viện,…. tuy nhiên các nghiên cứu không thấy sự khác biệt rõ rệt.
Ai cần Tamiflu?
BS Trương Hoàng Hưng tốt nghiệp Đại học Y Dược TP HCM năm 2000, sau đó làm nội trú Nhi khoa tại Đại học Y Dược TP HCM và Texas Tech University (TTU).
Hiện đang hành nghề BS Nhi khoa và BS giảng dạy lâm sàng tại TTU, Texas, Hoa Kỳ.
Những người cần Tamiflu gồm có:
- Bị cúm với triệu chứng rõ ràng như sốt cao TRONG VÒNG 48 GIỜ ĐẦU, sau đó thì chỉ uống… cho vui, không cần thiết.
- Trẻ em nhỏ hơn 2 tuổi và người già trên 65 tuổi, là những người hay bị biến chứng flu nặng (48 giờ đầu)
- Các bệnh nhân có bệnh mãn tính như suyễn, bệnh phổi mãn, bệnh tim, suy giảm miễn dịch, là những người dễ chết vì cúm.
Tác dụng phụ
- Tốn tiền, nhất là khi giá Tamiflu bị đẩy lên gấp 3 lần như hiện nay ở Việt Nam.
- Nôn ói.
- Tiêu chảy.
- Nhức đầu.
- Độc thận ở những người có bệnh thận.
Tác dụng phụ thường gặp nhất là nôn ói.
Cho nên mới nói, Tamiflu không phải là thần dược trị cúm. Nó cũng chỉ là một phương pháp điều trị hỗ trợ mà thôi nên đừng quá thần tượng. Có khi vừa tốn tiền, vừa khiến người bệnh nặng hơn vì tác dụng phụ của nó.
Theo Bộ Y tế, bệnh cúm mùa là bệnh truyền nhiễm cấp tính với biểu hiện sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, sổ mũi, đau họng và ho. Bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao, lây nhanh qua đường hô hấp.
Theo Bộ Y tế, 11 tháng năm 2019 ghi nhận 408.907 trường hợp mắc cúm, 10 trường hợp tử vong. Tại các bệnh viện tuyến cuối, đặc biệt là Hà Nội và TP HCM có gia tăng số trường hợp cúm nhập viện do người dân các tỉnh đến trực tiếp khám bệnh mà không qua các bệnh viện tuyến trước, mặc dù mắc bệnh ở mức độ nhẹ.
Hiện nay, thời tiết đang là mùa đông, nhất là đối với miền Bắc, khí hậu lạnh ẩm tạo điều kiện thuận lợi cho vi rút cúm dễ dàng phát triển và lan truyền.
Bộ Y tế dự báo trong thời gian tới, số mắc bệnh cúm có thể ghi nhận gia tăng trên toàn quốc, nhất là trong mùa đông xuân và dịp Tết nguyên đán.
Bệnh cúm thông thường bệnh diễn biến nhẹ và hồi phục trong vòng 2-7 ngày, nhưng đối với trẻ em, người già sức đề kháng kém, đặc biệt là người có bệnh mãn tính về tim phổi, thận, bệnh chuyển hóa, thiếu máu hoặc suy giảm miễn dịch ... thì bệnh cúm có thể diễn biến nặng hơn, dễ bị biến chứng và có thể dẫn đến tử vong nếu không phát hiện và điều trị kịp thời.
Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa như: đảm bảo vệ sinh cá nhân; thường xuyên rửa tay với xà phòng với nước sạch; giữ ấm cơ thể; tiêm vắc xin cúm mùa để tăng cường miễn dịch phòng chống cúm.
Đồng thời, hạn chế tiếp xúc với bệnh nhân cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết; sử dụng khẩu trang y tế khi cần thiết.
Người dân không nên tự ý mua thuốc và sử dụng thuốc kháng vi rút (như thuốc Tamiflu) mà cần phải theo hướng dẫn và có chỉ định của thầy thuốc. Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, xử trí kịp thời.