Như chúng ta đã biết, da là bộ phận lớn nhất trên cơ thể người, thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và các loại virus. Hai yếu tố trên khiến da có nguy cơ mắc ung thư cao.
Trong các bệnh ung thư, ung thư da là phổ biến nhất và biểu hiện bệnh qua các khối u ở da. Tại Mỹ, ung thư da là loại ung thư phổ biến nhất với nhiều trường hợp được chẩn đoán hàng năm, nhiều hơn tất cả các bệnh ung thư khác cộng lại.
Khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mà không có biện pháp bảo vệ da sẽ càng làm tăng khả năng mắc bệnh ung thư da.
Chuyên gia, bác sĩ, giáo sư trợ lý về da liễu, ông Saira J. George cho hay: "Điểm mấu chốt là nếu làn da của bạn bắt đầu xuất hiện vết đốm lạ và nó phát triển trông khác biệt so với nốt ruồi thông thường, hãy lưu ý kiểm tra ngay".
Tổ chức Ung thư da Mỹ (Skin Cancer Foundation) khuyến cáo mọi người nên tự kiểm tra bằng cách soi gương các vùng da trên cơ thể để kịp thời phát hiện những bất thường.
Sau đây là các loại ung thư da khác nhau, cách phân biệt mỗi loại bệnh, những biểu hiện cụ thể giúp nhận biết bệnh sớm và chính xác nhất:
Ung thư biểu mô tế bào đáy
Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), ung thư tế bào đáy là dạng ung thư phổ biến nhất ở Mỹ và chiếm khoảng 8 trong số 10 loại bệnh ung thư da.
Ung thư biểu mô tế bào đáy hình thành trong các tế bào đáy, được tìm thấy ở phần dưới của lớp biểu bì hay lớp trên cùng của da.
Bệnh thường xuất hiện ở những vùng da thường xuyên tiếp xúc với tia cực tím (UV). Bệnh thường phát triển chậm, hiếm khi lan sang các vùng da khác và dễ điều trị.
Tuy nhiên bác sĩ George nhấn mạnh rằng ung thư biểu mô tế bào đáy rất dễ bị bỏ qua vì mọi người nghĩ rằng vết đó là mụn nhọt hoặc vết thâm không lành.
Ung thư biểu mô tế bào đáy rất nhạy cảm và dễ chảy máu sau khi cạo râu hoặc bị thương nhẹ. Ngoài ra chuyên gia cung cấp một số dấu hiệu bệnh cần lưu ý như sau:
- Xuất hiện khu vực da bằng phẳng, cứng, nhợt nhạt hoặc có màu vàng giống như vết sẹo
- Da sưng, có đốm sáng hoặc mờ
- Các mảng da có màu đỏ hoặc hồng, nổi lên, có thể gây ngứa
- Vết thương hở không lành, hoặc lành nhưng lại tổn thương trở lại
- Sưng nhô lên, tạo thành vảy, dễ chảy máu
Ung thư biểu mô tế bào vảy
Ung thư biểu mô tế bào vảy là loại ung thư da phổ biến thứ 2, chiếm khoảng 2 trong số 10 trường hợp. Loại ung thư này hình thành trong các tế bào vảy, là những tế bào hình thành các lớp trên của da (biểu bì).
Bệnh thường xuất hiện trên các bộ phận cơ thể tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, bao gồm mặt, tai, cổ, môi và mu bàn tay. Nếu phát hiện sớm có thể chữa trị dứt điểm.
Bác sĩ George giải thích dấu hiệu bệnh: "Tương tự như ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy có xu hướng biểu hiện như một vết sưng đỏ hoặc hồng".
Chuyên gia, bác sĩ da liễu Anthony Rossi bổ sung thêm bệnh cũng có thể phát triển thành một mảng phẳng hoặc trở nên to hơn và có nốt sần. Các dấu hiệu khác bao gồm:
- Da thô hoặc có vảy
- Nổi nốt sưng nhưng lõm ở giữa
- Vết loét hở hoặc vảy da không lành hoặc lành nhưng bị tái lại
- Nốt mọc sưng trông giống như mụn cóc
- Ngứa, chảy máu, đóng vảy hoặc đau
Ung thư hắc tố
Ung thư hắc tố là một dạng ung thư da hiếm gặp, chỉ chiếm 1% trong số tất cả các loại ung thư da, nhưng nó nguy hiểm nhất vì rất dễ dàng lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể khi không được phát hiện sớm.
Bà Jennifer DeFazio, chuyên gia da liễu, thành viên Trung tâm Ung thư Memorial Sloan Kettering (Mỹ) cho hay loại ung thư da này phát sinh từ sự phát triển không kiểm soát được của một loại tế bào da có tên là melanocytes.
Dấu hiệu nhận biết là sự xuất hiện các nốt ruồi không điển hình. Hãy tìm những dấu hiệu ABCDE của căn bệnh ung thư hắc tố:
- A: Asymmetrical/ Tính bất đối xứng: Nốt ruồi lành tính có dạng đối xứng, nhưng những nốt hoặc vết không tạo sự đối xứng, mất cân đối thì đó có thể là khối u ác tính.
- B: Borders/ Đường viền: Nốt ruồi lành tính có bề mặt đều và viền nhẵn. Trong khi viền của một khối u hắc tố ác tính ở giai đoạn đầu có xu hướng không đồng đều, thường có dạng vỏ sò hoặc có các khe.
- C: Color/ Màu sắc: Hầu hết các nốt ruồi lành tính có màu sắc đồng đều, thống nhất như đen, đỏ,nâu. Nhưng nốt ruồi nhiều màu là một tín hiệu cảnh báo.
- D: Diameter/ Đường kính: Nốt ruồi lành tính thường có đường kính nhỏ hơn so với những khối u ác tính. Nếu đường kính lớn hơn 6mm thì cần kiểm tra.
- E: Evolving/ Phát triển: Thông thường, nốt ruồi lành tính không biến đổi theo thời gian. Nhưng lưu ý nếu nốt ruồi bắt đầu phát triển hoặc thay đổi theo bất kỳ cách nào về kích thước, hình dạng, màu sắc, độ cao, hoặc các triệu chứng như chảy máu, ngứa hoặc đóng vảy đều là những dấu hiệu nguy hiểm.
Dày sừng quang hóa
Bác sĩ da liễu Anthony Rossi cho biết đây là một dạng bệnh tiền ung thư, nguyên do tiếp xúc quá nhiều với tia UV.
Những tổn thương sừng hóa thường xảy ra ở mặt, môi, tai, mu bàn tay và cánh tay, nhưng có thể hình thành trên các khu vực khác tiếp xúc với tia UV.
Dấu hiệu như sau:
- Vết sừng thô, khô hoặc có vảy
- Vết sừng phẳng hoặc hơi nổi lên trên lớp trên cùng của da
- Ngứa, rát hoặc đau
- Có màu hồng, đỏ hoặc nâu
Ung thư tế bào Merkel
Mặc dù là bệnh hiếm, chỉ có 2,000 trường hợp được chẩn đoán ung thư tế bào Merkel nhưng đây là một dạng ung thư da nguy hiểm, vì nó có thể tiến triển nhanh chóng và lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
Loại ung thư da này còn được gọi là ung thư biểu mô tế bào thần kinh của da, nó bắt đầu trong các tế bào Merkel, gần với đầu dây thần kinh được tìm thấy trong lớp biểu bì.
Ung thư biểu mô tế bào Merkel thường ảnh hưởng đến những người trên 70 tuổi và nam giới có khả năng được chẩn đoán mắc bệnh cao hơn gần gấp đôi so với nữ giới.
Triệu chứng phổ biến nhất xuất hiện ở mặt, cổ, cánh tay và chân, nhưng có thể ở bất cứ nơi nào trên cơ thể.
Đó có thể là vết sưng màu hồng, đỏ hoặc tím, có thể sáng bóng, không gây đau, có thể bị vỡ và chảy máu.
*Theo Prevention