Lạm dụng dùng thuốc Đông y – Tây y
Trong cơ thể gan là một trong những cơ quan đặc biệt quan trọng. Theo Bác sĩ Lê Dương Tiến, Khoa tiêu hoá, Bệnh viện Thanh Nhàn gan tham gia vào trong quá trình chuyển hóa của cơ thể, là nơi dự trữ glycogen, tổng hợp protein huyết tương và thải độc.
Gan còn đảm nhiệm vai trò là nơi sản xuất ra dịch mật hỗ trợ quá trình tiêu hóa cho cơ thể diễn ra dễ dàng hơn. Chính vì thế gan được coi là "nhà máy hóa chất của cơ thể" nó đảm trách cũng như điều hòa các phản ứng hóa sinh xảy ra trong cơ thể.
"Do vai trò của gan đối với cơ thể là rất quan trọng. Cho nên tất cả các nguyên nhân gây tổn thương có hại cho gan dù cấp tính hay mãn tính, đều dẫn tới suy chức năng gan và các biến chứng sẽ tới, kết cục nặng nhất là người bệnh tử vong", bác sĩ Tiến nói.
Thuốc Nam, thuốc Đông y không rõ nguồn gốc có thể gây hại cho gan, ảnh minh hoạ.
Tại Việt Nam, vấn đề nóng nhất hiện nay liên quan tới việc "phá huỷ" gan là thói quen lạm dụng thuốc, đặc biệt là các loại thuốc được cho là vốn tốt cho sức khoẻ.
Bác sĩ Tiến khuyến cáo, rất nhiều người dân có thói tùy tiện quen sử dụng các loại thuốc như: thuốc bổ, thực phẩm chức năng vô tội vạ, thuốc Đông y không rõ nguồn gốc xuất xứ… Vô tình đã gây lên gánh nặng không đáng có cho gan.
"Tôi đã gặp rất nhiều trường hợp bệnh nhân khi tới khám tình trạng viêm gan không quá tồi tệ nhưng nghe người mách, đi lấy thuốc lá tại Sơn La, Cao Bằng, Lạng Sơn, Hòa Bình…
Bệnh nhân uống thuốc và dẫn tới tình trạng suy gan cấp do sử dụng thuốc nam, thuốc lá và tử vong. Có những trường hợp bệnh nhân uống thuốc lá để thải độc đã bị nhiễm độc và rơi vào tình viêm gan cấp", bác sĩ Tiến nói.
Làm đẹp bằng dược liệu không rõ nguồn gốc
Theo lời bác sĩ Tiến, không ít những bệnh nhân, tới tổn thương gan chỉ vì làm đẹp sai cách. Có bệnh nhân đi tắm trắng sau đó về thường bị mệt mỏi, chán ăn. Bệnh nhân đi khám tiêu hóa men gan đã tăng lên tới hàng trăm, thậm chí hàng nghìn lần.
Uống rượu
Bác sĩ Tiến cho hay: "Thủ phạm" gây ra tổn thương gan phổ biến ở Việt Nam là viêm gan do rượu chiếm tới 70%.
Nguyên nhân là do phong tục tập quán uống nhiều rượu, là nâng cốc cạn 100% thì lá gan cũng đang dần bị hủy hoại theo phần trăm cạn cốc".
Bác sĩ Tiến đang khám cho một bệnh nhân có vấn đề về gan do rượu.
WHO khuyến cáo một người không nên uống quá 2 đơn vị đồ uống chuẩn/ngày tương đương không qua 26g alcohol/ngày. Lượng cồn đó đủ để cơ thể có khả năng thải hết một ngày.
Một đơn vị đồ uống chuẩn = 1 lon bia (5%/330 ml) = 1 ly rượu vang (12%/140 ml) = 1 cốc rượu mạnh (40%/40 ml) = 13 g alcohol.
"Mức độ gây tổn thương cơ quan của rượu như sau: Nếu một người uống >= 80g rượu/ngày/trong suốt 10 năm mới có thể dẫn đến xơ gan rượu. Nếu uống >= 150g rượu/ngày/trong suốt 6 năm mới có thể dẫn tới viêm tụy mạn", bác sĩ Tiến cảnh báo.
Chủ quan với viêm gan virus
Gánh nặng bệnh tật về gan của người Việt Nam có một phần rất lớn liên quan tới viêm gan virus. Đặc biệt, trong đó là viêm gan virus B và C.
Hiện nay, đường lây chủ yếu của viêm gan virus B tại Việt Nam vẫn phổ biến là từ mẹ sang con, ngoài ra còn lây qua đường máu, đường quan hệ tình dục không an toàn. Viêm gan virus B nếu không được điều trị sẽ gây ra tình trạng viêm mãn tính và hậu quả là xơ gan, ung thư gan.
"Viêm gan virus B có thể phòng ngừa được bằng cách tiêm phòng vắc xin. Còn viêm gan virus C điều trị khỏi hoàn toàn được", bác sĩ Tiến nói.
Ngoài ra, một số nguyên nhân viêm gan hiếm gặp khác như: viêm gan do ứ mật kéo dài, ứ máu kéo dài; Viêm gan do rối loạn chuyển hóa như sắt, đồng; Viêm gan tự miễn; Viêm gan do thuốc.
"Tất cả các nguyên nhân viêm gan về lâu dài sẽ dẫn tới quá trình biến đổi cấu trúc tế bào gan hình thành nên các tổ chức xơ. Các tổn thương này tiếp tục tiến triển và dẫn tới xơ gan mất bù và cuối cùng là ung thư gan.
Các bệnh nhân thường bị tử vong do các bệnh cảnh xơ gan và ung thư gan", bác sĩ Tiến cảnh báo.
Cách bảo vệ lá gan
Cắt bỏ những nguyên nhân gây ra tổn thường gan:
- Hạn chế sử dụng rượu bia
- Nếu bị nhiễm viêm gan virus thì cần phải điều trị. Viêm gan virus C có thể điều trị khỏi hoàn toàn (95-97%) mà không để lại di chứng. Viêm gan do virus B cấp 90% có thể điều trị khỏi, 10% bệnh nhân có thể chuyển sang mãn tính. Riêng viêm gan B đã có vắc xin phòng ngừa.
- Không lạm dụng các thuốc thực phẩm chức năng, sử dụng thuốc Đông y bừa bãi, làm đẹp bằng các phương pháp phản khoa học.
- Lưu ý khi có triệu chứng ăn uống đầy bụng, khó tiêu, người mệt mỏi, thiếu sức lực làm việc thì cần phải đi khám bác sĩ sớm để loại trừ các bệnh lý về gan.