Hai tuần vừa rồi tôi nhận được cả chục tin nhắn về vụ sinh con không cắt dây rốn mà để tự rụng. Các tin nhắn đến từ cả hai bên, nhóm chống và nhóm thuận. Tôi xin được bày tỏ quan điểm về vấn đề này.
1) Về phương pháp (PP) sinh con không cắt dây rốn mà để tự rụng
Phương pháp này có nguồn gốc từ người Hindou, và một số nhóm dân tộc ở mấy vùng châu Á. Rồi được một cô nữ hộ sinh người Mỹ tên là Mary Caellaigh "khai quật" về.
BS Nguyễn Thu Hằng - BS chuyên khoa nhi, Bác sĩ tâm lý lâm sàng trẻ em, hiện đang theo học tại Pháp về Tâm lý học phát triển và tâm lý học thực hành.
Nói ngắn gọn là trẻ sau khi được sinh ra sẽ không cắt dây rốn, để bánh rau trong một cái chậu hoặc khay gì đó, rắc đầy muối hạt hoặc cỏ, lá thơm và một miếng gạc/vải mỏng sạch lên trên để chống thối, chống ruồi bâu kiến bậu, rồi di chuyển theo đứa bé cho đến khi dây rốn tự rụng.
PP này được áp dụng nhiều hơn ở một số nước phát triển dù không phổ biến. Lập luận của các nhóm ủng hộ PP này là:
a - Đứa bé không cắt dây rốn sẽ nhận được nhiều máu, chất, và các kháng thể của mẹ, tăng sức đề kháng, tránh được nhiễm trùng rốn nên rốn sẽ "đẹp".
b - Về mặt biểu trưng (symbolique), thì đứa bé không bị cảm giác "cắt đứt" mối dây liên kết với mẹ một cách đột ngột và bà mẹ cũng vậy, so với PP cắt dây rốn bình thường. Vì vậy sẽ tăng tình cảm gắn bó mẹ con....
2) Lập luận của nhóm các bác sĩ sản khoa và nữ hộ sinh không đồng tình
a - Chưa có nghiên cứu nào chứng minh được rằng đứa bé "không cắt dây rốn" sẽ có sức đề kháng cao hơn những đứa bé sinh thường.
- Sau khi đứa bé ra đời, và khi bánh rau bong ra khỏi cơ thể mẹ, khi mạch máu không còn đập nữa thì sự chuyển dịch máu sẽ ngừng, nghĩa là để thêm nữa cũng không có tác dụng gì.
- Rốn cắt theo PP thông thường thì cũng vẫn "đẹp" .
b - Về tác dụng biểu trưng, kéo dài mối liên kết, mối gắn bó với mẹ... cũng chưa có nghiên cứu nào chứng minh.
Nhiều người còn đặt câu hỏi rằng, liệu việc có cái bánh rau lòng thòng đi kèm có gây cản trở quá trình ôm ấp, bế ẵm của cha mẹ và người thân, dẫn đến giả thiết rằng cách này chưa chắc đã có tác dụng tốt hơn cho quan hệ gắn bó cha, mẹ - con.
c - Nguy cơ nhiễm khuẩn,, mất vệ sinh môi trường sống đặc biệt tại các nước nhiệt đới nóng ẩm và thời tiết mùa hè, mùa nồm...
Chưa có nghiên cứu nào chứng minh được rằng đứa bé "không cắt dây rốn" sẽ có sức đề kháng cao hơn những đứa bé sinh thường. (Ảnh minh họa)
3) Vậy các bác sĩ sản khoa và nữ hộ sinh khuyên thế nào?
a - Số lượng ủng hộ PP này là rất nhỏ (tuy nhiên tôi không tìm được con số điều tra cụ thể)
b - Đa số khuyên cha mẹ và các nhà chuyên môn hãy sử dụng phương pháp kẹp dây rốn/cắt rốn chậm. Thời gian chậm là bao nhiêu thì tuỳ vào tình hình cụ thể để quyết định.
Ví dụ:
- Đối với trẻ sinh non, để tránh thiếu máu do thiếu sắt trong những ngày đầu sau sinh, nhiều bác sĩ khuyên nên kẹp và cắt dây rốn chậm từ khoảng 1-3 phút sau sinh.
Với trẻ sinh đủ tháng, mẹ khoẻ mạnh, thì chỉ cần khoảng 1 phút là đủ
- Còn có trường hợp đề cập đến lượng thời gian để tối đa là chờ đến khi mạch máu dây rốn ngừng đập.
- Khi sử dụng PP kẹp/cắt dây rốn chậm cũng cần làm đúng phương pháp, ví dụ vị trí của đứa trẻ lúc đó thường được đặt nằm thoải mái ở trên đùi của mẹ, thấp hơn vị trí của bánh rau.
4) Bản thân tôi ủng hộ PP kẹp/cắt dây rốn chậm này vì đã có nhiều nghiên cứu chứng minh về tính hiệu quả và an toàn. Nếu các bạn tin tưởng thì tôi sẽ không bao giờ lựa chọn PP để rụng tự nhiên vì tôi theo nhóm bác sĩ và nữ hộ sinh ở mục số 2.
Sinh con tại nhà trong hoàn cảnh xã hội Việt Nam rất nhiều rủi ro.
5) Sinh tại nhà: Theo tôi, lựa chọn sinh con tại nhà trong hoàn cảnh xã hội VN là lựa chọn RẤT NHIỀU RỦI RO.
Các bạn cần biết:
- Ở các nước phát triển, ví dụ nước Pháp, một số nhỏ các bà mẹ vì mắc chứng sợ bệnh viện, hoặc vì lý do nào đó có thể lựa chọn sinh con tại nhà. Nhưng với điều kiện được cấp cứu rất kịp thời, được theo dõi và chờ trực của cả một nhóm bác sĩ/y tá/nữ hộ sinh chuyên cấp cứu...
- Ở Pháp, để cấp cứu một trường hợp tai nạn hoặc rủi ro y tế nào đó, người ta có hệ thống cấp cứu nhanh rất hiệu quả chuyên nghiệp.
Ví dụ quy định tối đa 11 phút là phải có mặt tại hiện trường, bằng xe cấp cứu chuyên dụng, hoặc trực thăng chuyên dụng. Trên nóc một số bệnh viện có luôn cả sân bay cho trực thăng đậu, rồi đường đẩy cáng bệnh nhân chạy thẳng vào phòng cấp cứu... Vậy mà nhiều khi vẫn không tránh được rủi ro tổn thất nặng nề.
Ở VN có làm được thế không ????
- Chính vì vậy, tuy Tổ chức bảo vệ bà mẹ trẻ em khuyến cáo, hoặc khuyến khích, yêu cầu rằng các bà mẹ phải được lựa chọn tư thế sinh, nơi sinh con ... chỉ là lý thuyết thôi, còn thực tế thì phải tuỳ vào điều kiện/hoàn cảnh xã hội mà quyết định.
6) Vài bạn nhắn tin cho tôi nói về khoá học "sinh con thuận tự nhiên. Tôi thấy khi chuẩn bị có em bé, mang thai và sinh em bé, điều quan trọng là cần trang bị cho bản thân và gia đình đủ kiến thức về sức khoẻ, an toàn, dinh dưỡng, chuẩn bị tâm lý tốt, theo dõi sản khoa, sinh nở, nuôi con ... Các bạn mong chờ gì mà tìm xa xôi vậy?
Trường hợp của tôi, hồi mang con trong bụng tôi rất khoẻ, lúc nào cũng vui vẻ thoải mái, con phát triển tốt, quay đầu cũng chuẩn. Tôi tập luyện thể thao nhẹ nhàng, tập hít thở, đi bộ hàng ngày, ăn uống điều hoà. Khung chậu của tôi cũng mở tốt không đến nỗi hẹp. Đi khám thai lần nào cũng đều dự kiến sinh thường. Đến hôm sinh, lúc đầu cũng vẫn dự tính sinh thường.
Vậy mà lúc chuyển dạ, tôi nằm trên bàn sinh chờ từ 8 giờ sáng đến 20 giờ tử cung mở được một chút, ối thì vỡ sớm, cơn co thất thường, cuối cùng quyết định phải mổ để mang em bé ra.
Kể cho các bạn nghe trường hợp của tôi để các bạn thấy, sinh nở có thể có rất nhiều bất ngờ, rủi ro. Đừng chủ quan, đừng nghe theo các kiểu chuyên gia học có vài ngày, đọc vài cuốn sách. Nguy hiểm lắm!