Thưa Bộ trưởng, xin ông cho biết trách nhiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc để xảy ra những sai phạm tại một số địa phương trong kì thi THPT quốc gia vừa rồi?
Bộ trưởng Bộ Giáo dục - Đào tạo Phùng Xuân Nhạ: Trước hết, trên phương diện quản lý ngành, tất cả những vấn đề xảy ra trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Giáo dục - Đào tạo thì Bộ phải xem xét, chỉ đạo giải quyết kịp thời, kiên quyết xử lý những sai phạm đối với tập thể, cá nhân.
Trong trường hợp vừa rồi, đối với Hà Giang và Sơn La khi phát hiện ra những dấu hiệu bất thường thì bản thân tôi đã cùng với lãnh đạo bộ chỉ đạo ngay việc kiểm tra và thành lập tổ công tác để giám sát.
Đồng thời, tôi cũng trao đổi với các cơ quan hữu quan phối hợp để làm rõ, xác minh nghiêm không phân biệt bất kì ai và phải trực tiếp Bộ Giáo dục - Đào tạo vào cuộc thì mới nhanh được và giúp địa phương làm nhanh được.
Mặc dù theo phân cấp kì thi này là do địa phương đứng ra để tổ chức nhưng Bộ có trách nhiệm để kiểm soát kì thi.
Xảy ra những sai phạm này, lãnh đạo Bộ Giáo dục - Đào tạo và cá nhân tôi kiên quyết quan điểm phải xử lý, trong thực tế tổ công tác đã làm việc rất nghiêm túc và tìm ra được những sai phạm, tôi chỉ đạo phải làm nghiêm.
Một câu hỏi đặt ra là vì sao những sai phạm này lại có thể xảy ra, có phải quy trình của Bộ Giáo dục - Đào tạo chưa chặt chẽ hay không?
Bộ trưởng Bộ Giáo dục - Đào tạo Phùng Xuân Nhạ: Tôi nghĩ quy trình là chặt chẽ, tuy nhiên quan trọng việc lựa chọn con người và giám sát họ thực hiện quy trình này.
Riêng đối với Hà Giang, Sơn La, một nhóm người có chủ ý để làm sai có mục đích chứ không phải là một vấn đề kĩ thuật.
Cái thứ hai là khâu giám sát chưa được nghiêm túc, chúng tôi qua khâu rà soát ban đầu thì rõ ràng thấy được riêng khâu chấm thi và khâu về bảo mật, khâu về chọn con người, khâu về giám sát phải làm thực sự nghiêm túc.
Tới đây, những người thuộc phạm vi về lĩnh vực bị truy tố bên công an sẽ xử lý còn trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo mà thuộc phạm vi ngành, tôi đề nghị địa phương kiên quyết đưa ra khỏi ngành những cán bộ sai phạm, họ không đủ tư cách làm nghề giáo viên mà để xảy ra sai phạm như vậy.
Có nhiều ý kiến cho rằng có lẽ đã đến lúc Bộ Giáo dục - Đào tạo cần phải cân nhắc lại việc giao khâu coi thi và chấm thi cho các địa phương, bộ trưởng nghĩ sao về điều này?
Bộ trưởng Bộ Giáo dục - Đào tạo Phùng Xuân Nhạ: Nếu như nhìn lại trước năm 2002 thì thi công nhận tốt nghiệp do địa phương các sở, các trường đại học, cao đẳng tổ chức có nhiều cái tốt nhưng cái bất cập rất lớn là đối với các trường đại học, cao đẳng thì mỗi trường lại tổ chức một cách riêng và việc luyện thi, chất lượng khác nhau.
Người học có thể một đợt thi mấy trường còn đối với các sở thì tại thời điểm đấy mặc dù kết quả có tốt nhưng mà cũng có điều này, điều kia về việc giao cho địa phương.
Năm 2015, kế thừa những cái tốt trước đó của năm 2002 và tiến tới một kì thi 3 chung, chung đề, chung địa điểm, chung kết quả thì có rất nhiều cái tốt nhưng bộc lộ rất nhiều bất cập đó là trong một kì thi rất ngắn học sinh phải tham gia 4 kì thi, thi tốt nghiệp, thi đại học đợt 1, 2, thi cao đẳng.
Như vậy nó tạo ra áp lực rất lớn và tốn kém cho gia đình, rất căng thẳng cho các học sinh, chính vì vậy nghị quyết 29 của Ban chấp hành Trung ương và nghị quyết 44 của Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu đổi mới kì thi tiến tới một kì thi hai mục đích công nhận tốt nghiệp và xét tuyển vào đại học, cao đẳng.
Từ năm 2015, 2016, 2017, công tác đổi mới ngày càng hoàn thiện, gọn nhẹ hơn, giảm áp lực hơn, tiết kiệm hơn rồi đối với thí sinh và gia đình cũng thấy hợp lý hơn và đông đảo người dân cũng ủng hộ.
Tuy nhiên, sự việc xảy ra sai phạm ở Hà Giang và Lạng Sơn vừa qua thì Bộ Giáo dục - Đào tạo sẽ rà soát nghiêm túc các khâu trong đó có khâu về chấm thi để đảm bảo an toàn, khách quan, trung thực để kì thi sau được tốt hơn.