Bộ Tài chính vừa công bố báo cáo về tình hình thu, chi ngân sách 4 tháng đầu năm 2018. Theo đó, 4 tháng đầu năm thu ngân sách ước đạt 446,4 nghìn tỷ đồng; tổng chi khoảng 410 nghìn tỷ đồng, trong đó chi thường xuyên tới 73,5% tổng chi.
Theo các chuyên gia kinh tế, bức tranh chi 4 tháng đầu năm khá ảm đạm khi chi thường xuyên, trả nợ lãi tiếp tục tăng trong khi chi đầu tư giảm so với cùng kỳ.
Nếu so chi thường xuyên tức là chi cho lương, cho hoạt động của bộ máy nhà nước với tổng số thu thì chi thường xuyên chiếm tới 66%. Hay nói cách khác là thu được 3 đồng thì tiêu 2 đồng, số còn lại để chi trả nợ vay và đầu tư.
Trả lời vấn đề này tại buổi họp báo chuyên đề chiều 25/5, đại diện Bộ Tài chính cho biết dự toán chi ngân sách nhà nước năm 2018 có cơ cấu như sau: Chi đầu tư phát triển chiếm 26,2%, chi trả nợ lãi chiếm 7,39% và chi thường xuyên chiếm 61,76%.
Theo đại diện Bộ Tài chính, thông lệ những tháng đầu năm thì chi đầu tư phát triển thường chậm do các bộ ngành, địa phương đang trong quá trình triển khai phân bổ, thông báo kế hoạch vốn đầu tư cho các chủ đầu tư, đồng thời cũng ảnh hưởng do dịp Tết nguyên đán.
Trong khi đó, việc chi thường xuyên trong đó có thanh toán lương, phụ cấp, trợ cấp xã hội và chi phục vụ hoạt động các cơ quan đơn vị… tương đối đều trong năm. Và việc chi trả nợ thì theo tiến độ của các khoản nợ đến hạn.
Theo cơ quan này, chi thường xuyên trong 4 tháng đầu năm đạt 32,1%, tăng 5,4% so với cùng kỳ năm trước là phù hợp với dự toán.
Trong thực tế, cơ cấu chi thường xuyên, chi hoạt động các cơ quan quản lý nhà nước, đảng, đoàn thể chiếm khoảng 14,47%, còn lại là chi phát triển các sự nghiệp y tế, giáo dục, khoa học công nghệ, đảm bảo quốc phòng, an ninh; đây là các lĩnh vực chi ưu tiên theo Nghị quyết của Đảng, Nhà nước.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng cho rằng với tiến độ chi đầu tư phát triển 4 tháng đầu năm mới đạt 16,3% dự toán, giảm 5,2% so với cùng kỳ là vấn đề đáng lo ngại, cần có giải pháp khắc phục trong thời gian tới.
Bộ Tài chính cũng cho biết, theo báo cáo của các bộ, ngành, địa phương, năm 2017, cả nước đã tiết kiệm được 51.401 tỷ đồng, trong đó tiết kiệm kinh phí, vốn của nhà nước 47.945 tỷ đồng; tiết kiệm vốn tại doanh nghiệp nhà nước 3.456 tỷ đồng.
Tuy nhiên, tình trạng thất thoát, lãng phí trong chi tiêu ngân sách vẫn còn là vấn đề xã hội bức xúc.
Ngoài nguyên nhân do hệ thống chính sách, pháp luật, tiêu chuẩn, định mức, chế độ vẫn còn bất cập thì còn do vấn đề về nhận thức, chưa có tinh thần trách nhiệm của thủ trưởng các cơ quan, đơn vị trong việc quản lý, sử dụng tiết kiệm kinh phí ngân sách nhà nước, tài sản công.