Năm xưa, có một vị vua rất thích ngựa. Ông phái người đi khắp nơi để tìm ngựa tốt, nhưng mãi không tìm được con nào ưng ý. Thấy tình hình như vậy, một viên quan đã tình nguyện đứng ra, xin nhà vua cấp cho nghìn lượng vàng để tự mình đi tìm mua ngựa cho vua.
Nhà vua rất mừng, ngay lập tức giao vàng và cho viên quan đi tìm. Viên quan đi khắp nơi, hỏi rất nhiều người, cuối cùng cũng tìm được một con ngựa tốt. Nhưng khi tìm đến nơi thì con ngựa đã chết, ông vẫn quyết định bỏ vàng ra để mua bộ xương ngựa về.
Khi về đến hoàng cung, ông tâu với nhà vua rằng đã mua được ngựa tốt. Nhà vua rất mừng, sai dắt ngựa ra cho vua xem. Viên quan mở một chiếc bao lấy xương ngựa ra dâng lên vua. Nhà vua nổi giận, bảo:
– Ta cần một con ngựa sống, mỗi ngày chạy được nghìn dặm. Ngươi lại mang về một đống xương ngựa, không biết dùng vào việc gì. Ngươi định đùa với ta sao?
Viên quan bình tĩnh đáp lại:
– Nếu người ta biết bệ hạ dám bỏ ra nghìn lượng vàng chỉ để mua xương của một con ngựa tốt đã chết. Ngựa chết còn quý mà mua như vậy huống chi là ngựa sống. Thì lo gì không có người mang ngựa tốt đến dâng cho bệ hạ.
Nhà vua vẫn còn băn khoăn, nhưng cũng không trách tội viên quan nữa.
Tin về việc nhà vua bỏ nghìn vàng để mua xương ngựa được truyền đi, mọi người đều tin nhà vua thật sự đang cầu ngựa tốt. Người người tranh nhau mang ngựa tốt cho nhà vua. Chẳng bao lâu sau, ông đã tìm được con ngựa tốt nhất.
Có bỏ ra nghìn lượng vàng để mua bộ xương ngựa, sau mới có ngựa hay mà dùng. Nếu ta trọng dụng những kẻ quanh ta trước, sau kiểu gì cũng có người tài năng ở xa tự tìm đến đến.
Lại nói chuyện xưa, vua Chiêu Vương nước Yên, lúc mới lên ngôi cũng gặp khó khăn muôn trùng, không có mấy người theo giúp sức. Chiêu Vương lắng nghe lời khuyên của cận thần, trọng dụng người gần mình là Quách Ngỗi, kính trọng Quách Ngỗi như thầy.
Tin tức được truyền đi khắp nơi. Quả nhiên không bao lâu sau, những người giỏi ở khắp các nơi tranh nhau sang nước Yên để giúp sức. Vua Chiêu Vương uỷ thác việc nước cho những nhân tài ấy. Nhờ có vậy, nước Yên nhanh chóng trở thành một nước cường thịnh.
Đây chính là bài học mà người xưa để lại, để thu hút nhân tài trong thiên hạ.
Hiện nay, việc tuyển dụng được nhân lực xuất sắc, không chỉ hoàn thành công việc mà còn giúp cho tổ chức, công ty, doanh nghiệp phát triển là một công việc vô cùng khó khăn. Vấn đề không phải là xã hội thiếu nhân tài, mà là nhân tài không tìm đến với ta. Tại sao người tài lại không tìm đến, vì họ lo lắng ta sẽ không biết trọng dụng, sợ tài năng của họ bị phí phạm.
Nếu muốn chiêu mộ nhân tài, muốn họ cống hiến cho mình, ta phải thể hiện được rằng mình thật sự cần và trọng dụng các tài năng xung quanh ta, thể hiện rõ nhất ở điểm mình đối xử tốt, trọng dụng những người đang làm việc cho mình.