Gánh nặng dinh dưỡng kép
Trong hội nghị, các chuyên gia dinh dưỡng nhận định, Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với gánh nặng kép về dinh dưỡng. Tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi còn ở mức cao trong khi tỷ lệ thừa cân - béo phì đang có xu hướng gia tăng nhanh, nhất là ở khu vực thành thị. Tình trạng thừa cân - béo phì, rối loạn chuyển hóa và các yếu tố nguy cơ sức khỏe liên quan đến dinh dưỡng đang gia tăng nhanh ở cả trẻ em và người trưởng thành, đặc biệt là ở khu vực thành thị và các thành phố lớn.
Bên cạnh đó, còn rất nhiều vấn đề dinh dưỡng tồn tại như: tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng chưa được cải thiện đồng đều; chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý, ăn mặn, ăn ít rau và trái cây, thiếu vận động thể lực làm gia tăng nguy cơ bệnh tật. Tầm vóc của người Việt Nam chậm cải thiện và thấp hơn so với trung bình của nhiều nước trong khu vực. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ em, học sinh chưa được quan tâm đầy đủ.
Một trong những nguyên nhân dẫn đến điều này, theo các chuyên gia dinh dưỡng là do khẩu phần ăn của trẻ em Việt chưa hợp lý. Đặc biệt, khi trẻ ở lứa tuổi học đường thì bữa ăn học đường rất quan trọng nhưng bữa ăn này chưa được sự quan tâm đúng mức để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng cho sự phát triển của trẻ.
Bộ trưởng Bộ GDĐT Phùng Xuân Nhạ chủ trì Hội nghị sơ kết 1 năm thực hiện Quyết định số 41/QĐ-TTg
Từ những thực tế này, năm 2019, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án bảo đảm dinh dưỡng hợp lý và tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ em, học sinh, sinh viên (Quyết định số 41/QĐ-TTg).
Đề án nhằm hướng tới mục tiêu nâng cao hiểu biết về dinh dưỡng hợp lý và hoạt động thể lực phù hợp đối với cán bộ quản lý giáo dục, nhà giáo, nhân viên, trẻ em, học sinh, sinh viên và cha mẹ học sinh nhằm dự phòng các bệnh không lây nhiễm. Thực hiện dinh dưỡng hợp lý, tăng cường hoạt động thể lực phù hợp đối với trẻ em, học sinh, sinh viên.
Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ, đề án này đặc biệt quan trọng bởi dinh dưỡng có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống của mỗi con người và sự phát triển nòi giống của mỗi dân tộc, ảnh hưởng đến sự phát triển thể lực, tầm vóc, trí tuệ của con người và sự phát triển nguồn lực của đất nước. Đề án bắt đúng được vấn đề xã hội quan tâm bởi không ai muốn con em mình thấp bé, còi nhẹ cân, hay béo phì.
Cần xây dựng tiêu chuẩn dinh dưỡng với bữa ăn học đường
Trong buổi tổng kết 1 năm thực hiện Quyết định số 41, PGS.TS Nguyễn Thanh Đề, Vụ trưởng Vụ Giáo dục thể chất cho biết, ngay khi Thủ tướng phê duyệt đề án, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phối hợp với các bộ ngành xây dựng những mô hình điểm về bữa ăn học đường tại một số vùng miền. Tuy nhiên, hiện nay còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất. Trang thiết bị phục vụ cho công tác tổ chức ăn bán trú trong trường học còn thiếu hoặc quá cũ, xuống cấp. Bên cạnh đó, quỹ đất dành cho giáo dục thể chất và hoạt động thể dục trong trường học còn thiếu nên chưa đảm bảo được công tác giáo dục thể chất góp phần vào việc phát triển thể lực cho trẻ bên cạnh việc quan tâm đến dinh dưỡng.
Để nâng cao sức khỏe, tầm vóc học sinh, Thứ trưởng kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các địa phương triển khai thực hiện đề án, quan tâm đầu tư xây dựng nâng cấp cơ sở vật chất, sân bãi, dụng cụ trong các nhà trường.
Đặc biệt, Bộ Y tế cần xây dựng các tiêu chuẩn về dinh dưỡng đối với bữa ăn học đường, tiêu chuẩn dinh dưỡng của các thực phẩm, đồ uống bán ở căng tin, trường học và quy định về thời gian hoạt động thể lực cho học sinh, sinh viên trong trường học phù hợp với lứa tuổi.
Đồng tình với đề xuất này, ông Nguyễn Đức Vinh – Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ và trẻ em (Bộ Y tế) cho rằng, Viện Dinh dưỡng quốc gia cần xây dựng thực đơn cho trẻ theo từng độ tuổi, để các trường học căn cứ vào đó triển khai trong bữa ăn bán trú của trẻ.
Đại diện của WHO tại Việt Nam cũng đồng tình với đề xuất này. Bởi hiện nay trường học nào cũng tổ chức bữa ăn bán trú, nhưng thực tế không biết ăn thế nào cho đúng, đảm bảo dinh dưỡng. Đặc biệt, các loại thức ăn bày bán ở gần trường học có rất nhiều dầu mỡ, nhiều khi không biết rõ nguồn gốc.
Tổng kết lại các ý kiến trong Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh 3 vấn đề trong việc phát triển tầm vóc của trẻ: Ngủ đủ, dinh dưỡng hợp lý, tăng cường hđ thể chất. Việc triển khai các vấn đề dinh dưỡng và hoạt động thể chất cần đồng bộ và có sự phối hợp của các bộ ngành như ngành giáo dục, y tế, ngành văn hoá thể thao du lịch. Mục tiêu tiếp theo của đề án là xây dựng được 10 địa phương trên các vùng miền để tổng kết thành mô hình điểm, sau đó mới nhân rộng
Một trong những giải pháp quan trọng để triển khai thành công Đề án 41 là phải huy động được nguồn kinh phí xã hội hóa với sự đồng hành của các doanh nghiệp, nhà đầu tư.
Thời gian qua, Bộ GDĐT đã làm việc, kết nối hợp tác với một số doanh nghiệp nhà đầu tư có chiến lược và tiềm lực, trong đó có tập đoàn TH true Milk là đơn vị tiên phong.
Bà Thái Hương - Người sáng lập tập đoàn TH cam kết đồng hành với Đề án dinh dưỡng của Bộ giáo dục
Hiện nay, tập đoàn TH đang tập trung hỗ trợ dự án xây dựng mô hình điểm tại các vùng, miền về thực hiện chế độ bữa ăn học đường đảm bảo dinh dưỡng hợp lý kết hợp tăng cường hoạt động thể lực nhằm triển khai xây dựng bữa ăn học đường, đồng thời giúp nâng cao kiến thức về dinh dưỡng cho mọi đối tượng từ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, cha mẹ học sinh và thay đổi thói quen thực hành ăn uống lành mạnh của trẻ.