Khi mái tóc muối tiêu của ông Tập trở thành "hiện tượng lạ"
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình được thế giới biết tới trong vai trò nhà lãnh đạo quyền lực nhất nước này kể từ thời Mao Trạch Đông, đồng thời ông cũng là người đã nhiều lần phá vỡ các quy tắc trong hệ thống chính trị của Trung Quốc.
Theo New York Times, hành động "phá vỡ quy tắc" gần đây có thể được coi là một trong những động thái táo bạo nhất của ông Tập, khi ông xuất hiện với mái tóc muối tiêu tự nhiên, thay vì mái tóc nhuộm đen kĩ lưỡng như truyền thống của những người tiền nhiệm và các quan chức trong Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Cụ thể, trong nhiều thập kỷ qua, các nhà lãnh đạo và quan chức Trung Quốc ở mọi độ tuổi luôn luôn xuất hiện với mái tóc đen bất thường - điều tượng trưng cho sự đoàn kết và trẻ trung trong đội ngũ quan chức và lãnh đạo Đảng.
Từ trái qua phải: So sánh ảnh chụp cựu Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào năm 2010, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình năm 2016, và Cựu Chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân năm 2001. Ảnh: AP.
Tuy nhiên, trong lần xuất hiện gần đây nhất là kỳ họp Lưỡng hội, nhà lãnh đạo 65 tuổi của Trung Quốc đã quyết định với mái tóc hoa râm tự nhiên khiến các đại biểu và công chúng rất bất ngờ. Báo New York Times cho rằng đây là chủ ý của ông Tập nhằm thay đổi hình ảnh của mình - từ cứng rắn trở nên thân thiện và gần gũi hơn.
"Ông ấy rất khiêm tốn", người đàn ông 47 tuổi có tên là Gu Yan, nhân viên một công ty công nghệ ở phía Đông thành phố Hạ Môn, cho biết. "Ông ấy không hề sợ hãi khi là chính mình".
Ông Tập thường chú ý lựa chọn những bộ trang phục phù hợp nhằm củng cố hình ảnh "lãnh đạo của dân chúng". Ông đã nhiều lần mặc chiếc áo gió xanh nước biển có khóa kéo, trang phục được cho là biểu tượng của sự khiêm tốn khi ông lãnh đạo đại chiến dịch chống tham nhũng "đả hổ, diệt ruồi".
Theo các chuyên gia, mái tóc muối tiêu của ông Tập sẽ càng củng cố thêm cho hình tượng "khiêm tốn" và thân thiện như mong muốn của ông này.
Julian Gewirtz, một học giả nghiên cứu về lịch sử và chính trị Trung Quốc tại trường Đại học Harvard cho biết: "Đó [hình tượng đổi mới của ông Tập] không phải là hình ảnh của một người cán bộ nhà nước cứng rắn, với mái tóc nhuộm đen và trang phục theo đúng khuôn mẫu quy định. Đó là diện mạo của đảng Cộng sản Trung Quốc đổi mới, gần gũi hơn, thân thiện hơn".
Từ trái sang: Ông Chu Tiểu Xuyên, cựu Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, Ngoại trưởng Vương Nghị, và Phó Thủ tướng Lưu Hạc. Ảnh: Reuters, Agence France-Presse - Getty Images, EPA/Shutterstock
Lãnh đạo thay đổi khi xã hội đổi thay
Mái tóc bạc không phải là vấn đề lớn đối với các lãnh đạo Trung Quốc. Ngay cả Mao Trạch Đông và Đặng Tiểu Bình cũng đã để tóc bạc trong những năm cuối nhiệm kỳ lãnh đạo.
Trong quá khứ, màu tóc được coi là biểu tượng của địa vị đối với các quan chức trong bộ máy đảng Cộng sản Trung Quốc, theo New York Times, và màu tóc đen hoàn hảo đã trở thành chuẩn mực. Việc các lãnh đạo Trung Quốc làm như thế nào để có được mái tóc đen ấy hiện vẫn là bí mật nhà nước.
Zhang Jiehai, một nhà xã hội học tại Viện Khoa học Xã hội Thượng Hải, cho biết trước đây các quan chức Trung Quốc thường phải nhuộm tóc liên tục để giấu đi tình trạng sức khỏe và để tạo hình ảnh trẻ trung cho đảng Cộng sản Trung Quốc. Giờ đây, theo ông Zhang, độ tuổi của các quan chức Trung Quốc ngày càng trẻ hóa, và xã hội cũng có tư duy cởi mở hơn trước.
"Các nhà lãnh đạo không cần phải giấu đi mái tóc hoa râm của mình nữa. Điều đó đã trở thành chuyện tự nhiên", ông Zhang nói.
Khi ông Tập nắm quyền lãnh đạo vào năm 2012, mái tóc của ông vẫn còn đen. Nhưng kể từ sau khi ông phải đối đầu với nhiều vấn đề phức tạp như nền kinh tế chững lại hay cuộc thương chiến với Mỹ, thì mái tóc của ông ngày càng bạc nhiều hơn.
Năm 2016, một đại biểu tham dự Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc đã lên tiếng về mái tóc hoa râm ngày càng thấy rõ của ông Tập.
"Đất nước ta quả là rất rộng lớn", vị đại biểu tên Zhu Xueqin cho biết. "[Ngài Chủ tịch] cần phải quản lý tất cả mọi thứ, và điều đó hẳn là rất khó khăn".
Hiện nay rất nhiều quan chức cấp cao cũng đã noi gương ông Tập: Ít nhất 7 thành viên của Bộ Chính trị Trung Quốc - hội đồng 25 quan chức cấp cao ưu tú nhất của đảng Cộng sản Trung Quốc, cũng đã để tóc bạc tự nhiên; trong đó bao gồm Phó Thủ tướng Lưu Hạc và Ngoại trưởng Vương Nghị.
Nếu như tóc bạc bị coi là thứ không mong muốn tại nhiều quốc gia trên thế giới (ví dụ như Tổng thống Trump từng tự hào tuyên bố rằng "Tôi không có tóc bạc"), thì tại Trung Quốc, tóc bạc lại được coi là dấu hiệu của sự thông thái.
Tuy vậy, Jiang Zhirong, một chủ sở hữu tiệm cắt tóc tại Bắc Kinh khẳng định: "Cho dù [ông Tập] có nhuộm tóc hay không, thì ông ấy vẫn có phong cách tuyệt vời".