Mệnh lệnh chưa từng có của TT Trump khiến cả thế giới và Iran sửng sốt, "lạnh gáy" - Chiến sự Syria đột ngột căng thẳng

- Lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ nổ súng vào đám đông ủng hộ phe đối lập Syria chặn đường cao tốc M4.

- Một sở chỉ huy của phiến quân Hayat Tahrir al-Sham (HTS) ở quận al-Qusur, thành phố Idlib bị tấn công bằng lựu đạn.

- Quân đội Mỹ điều động một số đơn vị chiến đấu tinh nhuệ thuộc lực lượng dân chủ Syria (SDF) đến bảo vệ các mỏ dầu ở bờ Đông Euphrates.

- Quân đội Syria và lực lượng an ninh tiến hành chiến dịch quét tội phạm ở vùng nông thôn al-Suwayda.

- Xảy ra đụng độ giữa hai nhóm phiến thuộc Sư đoàn Sultan Murad ở al-Bab, do tranh giành quyền buôn lậu hàng hóa ở Tây Bắc Syria.

Syria.liveuamap dẫn lời một số nguồn tin địa phương cho hay, một đoàn xe tuần tra của Quân cảnh Nga đã xuất hiện gần thị trấn Tal Tamr, phía Tây tỉnh Al-Hasakah ngay sau khi có thông tin Quân đội Syria (SAA) bị Thổ Nhĩ Kỳ tấn công.

Hiện chưa có thông tin chính thức về hoạt động của Quân cảnh Nga ở Tal Tamr, tuy nhiên sự xuất hiện của người Nga sẽ khiến hai bên hạn chế các hoạt động quân sự trong khu vực vào những ngày tới.

Theo Al-Masdar news đưa tin ngày 26/4, Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ cùng tay sai là Quân đội Quốc gia Syria (SNA) đã mở một cuộc tấn công lớn nhằm vào chiến tuyến của Quân đội Syria gần thị trấn Tal Tamr.

Syria.liveuamap dẫn lời một số nguồn tin địa phương ngày 26/4 cho biết, máy bay không người lái (UAV) Thổ Nhĩ Kỳ đã bất ngờ tấn công vào một trạm kiểm soát của phiến quân Hayat Tahrir al-Sham (HTS) gần chiến tuyến phía Đông Idlib.

Cũng theo nguồn tin này, vụ tấn công làm 2 tay súng HTS thiệt mạng và nhiều người khác bị thương. Hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân UAV Thổ Nhĩ Kỳ không kích trạm kiểm soát trên.

Trong vòng tròn đỏ là vị trí trạm kiểm soát của HTS bị UAV Thổ Nhĩ Kỳ không kích nằm ở phía Nam thị trấn Nayrab.

Theo Sputnik, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) đang có kế  hoạch đưa vào trang bị máy bay không người lái tầm xa (UAV) "Fotros" trong thời gian sắp tới. Nếu được biên chế, Fotros sẽ UAV vũ trang lớn nhất của Iran.

Trả lời phỏng vấn hãng thống tấn TASnim, chỉ huy lực lượng máy bay không người lái IRGC, Đại tá Akbar Karimloo cho biết, nếu mọi thứ diễn ra thuận lợi UAV Fotros sẽ sớm được IRGC đưa vào sử dụng...

South Front đưa tin ngày 26/4 cho hay, một số người ủng hộ phe đối lập Syria đã thiệt mạng hoặc bị thương khi đụng độ với lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ trên đường cao M4 ở miền Nam Idlib.

Các nguồn tin thân phe đối lập cho biết, Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đang cố gắng thông đường M4 đoạn qua chạy qua phía Tây Saraqib để mở rộng các cuộc tuần tra chung với Quân cảnh Nga theo đúng như thỏa thuận ngừng bắn 5/3.

Việc Thổ Nhĩ Kỳ nổ súng tấn công người biểu tình trên đường M4 nhiều khả năng xuất phát từ các hành động thù địch từ một số người ủng hộ phe đối lập.

Đầu tháng 4, các tay súng thuộc nhóm phiến quân Hayat Tahrir al-Sham (HTS) từng tuyên bố sẽ chặt đầu binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ nếu Ankara cho phép Quân cảnh Nga tiến vào đường M4.

Ảnh: South Front.

Theo Al-Masdar news, chỉ trong 72 giờ qua, Thổ Nhĩ Kỳ và đồng minh đã liên tiếp thực hiện nhiều cuộc tấn công bất ngờ nhằm vào Quân đội Syria (SAA) ở cả Tây Bắc lẫn Đông Bắc Syria.

Mới đây nhất là các vụ tấn công vào hai thị trấn Tal Tamr ở tỉnh Al-Hasakah và Kafr Nooran ở Aleppo.

Điều đáng nói là các khu vực SAA bị tấn công đều nằm trong thỏa thuận ngừng bắn ở Idlib được Nga và Thổ Nhĩ Kỳ ký hôm 5/3, điều này cho thấy rõ Ankara không hề tôn trọng thỏa thuận này.

Cũng nhắc lại rằng chính quyền Damascus không ký vào thỏa thuận 5/3 và họ chỉ tham gia lệnh ngừng bắn trên tinh thần tự nguyện, do đó hành động của Ankara hiện tại là đang thử thách lòng kiên nhẫn của Quân đội Syria.

Trong trường hợp, các cuộc tấn công vẫn tiếp tục diễn ra trong những ngày tới thì rất có thể SAA sẽ lựa chọn phương án đánh lớn ở Nam Idlib để ép Thổ Nhĩ Kỳ ngưng các hoạt động quân sự ở Tây Aleppo và Al-Hasakah.

Al-Masdar news dẫn thông báo của Hội đồng chuyển tiếp miền Nam Yemen (STC) cho biết, các lực lượng trung thành với STC rạng sáng hôm nay 26/4 đã làm chủ Aden, thủ đô tạm của Yemen.

Thông tin trên được STC đăng tải trên trang Facebook chính thức của họ, đồng thời tuyên bố nắm quyền kiểm soát hoàn các tòa nhà chính phủ ở Aden, bao gồm các công sở, ngân hàng, cảng biển và sân bay.

Cũng theo STC, họ quyết định giành lại quyền kiểm soát Aden và các tỉnh miền Nam Yemen khi chứng kiến sự trì trệ và nạn tham nhũng của chính phủ Yemen (được cộng đồng quốc tế công nhận) tác động xấu đến đời sống của người dân.

Từ tối ngày 25/4, STC đã tuyên bố tình trạng tự quản ở các tỉnh miền Nam Yemen, đồng thời ban bố tình trạng khẩn cấp ở các tỉnh trên.

Được biết, đứng sau hỗ trợ cho Hội đồng chuyển tiếp miền Nam Yemen là UAE, bản thân STC và chính phủ Yemen (Saudi Arabia hậu thuẫn) từng nhiều lần xảy ra xung đột cho dùng họ đứng cùng một liên minh chống phiến quân Houthi.

Al-Masdar news dẫn các nguồn tin địa phương ngày 26/4 cho biết, Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ vừa mở một cuộc tấn công mới nhằm vào chiến tuyến của Quân đội Syria (SAA) gần thị trấn Tal Tamr.

Theo báo cáo từ chiến trường Đông Bắc Syria, Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ phối hợp các tay súng thánh chiến thuộc Quân đội Quốc gia Syria (SNA) liên tiếp tổ chức các đợt tấn công nhằm vào các vị trí của SAA xung quanh Tal Tamr, kèm với đó là các trận pháo kích vào thị trấn này.

Trong vòng tròn đỏ là thị trấn Tal Tamr nằm ở phía Tây thành phố Al-Hasakah.

Còn theo truyền thông nhà nước Syria (SANA) đưa tin, cuộc tấn công đã làm hư hại một số nhà dân bên trong thị trấn, hiện vẫn chưa rõ thiệt hại về người.

Một nguồn quân sự còn tiết lộ với Al-Masdar rằng, SAA không có bất cứ hành động gây hấn nào trước khi bị Thổ Nhĩ Kỳ tấn công, phía Thổ cũng không đưa ra được câu trả lời thích đáng khi vi phạm trắng trợn lệnh ngừng bắn.

Tal Tamr là một trong số ít thị trấn nằm ở phía Tây tỉnh Al-Hasakah, hiện do Quân đội Syria kiểm soát. Trong vài tháng qua, thị trấn này liên tiếp trở thành mục tiêu bị Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ cũng như phiến quân tấn công mặc dù Tal Tamr nằm trong thỏa thuận ngừng bắn 5/3.

Cuộc tấn công mới nhất này của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và các đồng minh của họ diễn ra vào thời điểm Liên Hợp Quốc kêu gọi tất cả các lực lượng ở Syria tuân thủ lệnh ngừng bắn cho đến khi dịch bệnh coronavirus được ngăn chặn.

Ngày 25/4, phiến quân IS đã cho đăng tải một đoạn video ghi lại cảnh phục kích một đoàn xe tuần tra của Quân đội Ai Cập ở bán đảo Sinai.

Đoạn video trên cho thấy, xe bọc thép kháng mìn Caiman của Ai Cập bị phục kích bằng thiết bị nổ tự chế (IED). Mặc dù hứng nguyên đòn tấn công từ IED nhưng chiếc Caiman vẫn có thể tiếp tục di chuyển ngay sau đó.

Theo Amaq (một kênh truyền thông của IS), vụ tấn công diễn ra vào ngày 10/4 trên một con đường gần trạm kiểm soát al-Fallujah, phía Tây thành phố Rafah nằm ở phía Bắc bán đảo Sinai.

Hãng thông tấn nhà nước Syria (SANA) dẫn một nguồn tin từ Sở Cảnh sát al-Suwayda cho biết, lực lượng an ninh Syria vừa tiến hành một chiến dịch truy quét tội phạm đặc biệt tại thị trấn Salkhad ở miền Nam al-Suwayda vào hôm 24/4.

Theo các nguồn tin địa phương, chiến dịch trên làm nhằm triệt phá một băng đảng tội phạm do tên Nawras al-Eid cầm đầu. Tổ chức của al-Eid bị cáo buộc đứng sau một loạt các vụ bắt cóc đòi tiền chuộc, trộm cắp và giết người.

Tang vật từ vụ đột kích của lực lượng an ninh Syria vào biệt thự của tên trùm Nawras al-Eid. Ảnh: SANA.

Lực lượng an ninh Syria với sự hỗ trợ của một nhóm vũ trang địa phương đã tiến hành đột kích vào biệt thự của al-Eid ở Slkhad trong chiều 24/4. Một số nghi phạm đã bị bắt giữ. Tuy nhiên, tên al-Eid đã trốn thoát.

Khám xét biệt thự trên, an ninh Syria còn tìm thấy hàng trăm viên đạn cùng lựu đạn các loại. Ngoài ra còn có giấy tờ tùy thân của một số nạn nhân bị tổ chức của al-Eid bắt cóc.

Được biết, băng đảng tội phạm al-Eid trước đây từng là một trong số các nhóm vũ trang địa phương được chính quyền Damascus cho phép hoạt động để bảo vệ cộng đồng người thiểu số Druze ở al-Suwayd. Tuy nhiên, những nhóm vũ trang này đã lợi dụng tình hình bất ổn phía Nam Syria để buôn lậu vũ khí, ma túy và bắt cóc tống tiền.

Quân đội Syria (SAA) từng nhiều lần điều quân đến al-Suwayd trấn áp các nhóm vũ trang này. Giao tranh giữa lực lượng ủng hộ chính phủ và các băng đảng như của al-Eid liên tiếp diễn ra trong thời gian gần đây.

Với chiến dịch ở Salkhad, chính quyền Damascus đang hạ quyết tâm dẹp bỏ các nhóm vũ trang địa phương ở al-Suwayda nhằm ngăn chặn nguy cơ chúng cấu kết với các thế lực bên ngoài chống phá chính phủ Syria.

Ngày 22/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ ra lệnh cho Hải quân Mỹ tiêu diệt và phá hủy mọi tàu chiến Iran có hành động khiêu khích tàu Mỹ ở Vịnh Ba Tư.

Đây là tuyên bố chưa từng có tiền lệ của ông chủ Nhà Trắng, khi nó phá vỡ mọi chính sách truyền thống của chính phủ Mỹ liên quan đến các quy tắc và hoạt động của Quân đội Mỹ.

Bản thân giới quân sự Mỹ cũng bất ngờ với quyết định trên của Tổng thống Trump, bởi nó gần như đẩy nước này vào một cuộc chiến không cần thiết với Iran. 

Tuy nhiên, đa số quan chức Lầu Năm Góc đều ủng hộ thái độ cứng rắn của ông Trump để Tehran thấy rõ lập trường của Mỹ trong việc duy trì an ninh hàng hải trên vịnh Ba Tư. Mặt khác, đó cũng là một "'lằn ranh đỏ" mà Mỹ đặt ra với Iran nếu các hành động gây hấn vẫn tiếp diễn.

Ngay sau tuyên bố của ông chủ Nhà Trắng, giá dầu của Mỹ cũng đã có chiều hướng tăng trở lại sau nhiều phiên giảm sâu. Điều này cho thấy nguy cơ về một chiến tranh trên Vịnh Ba Tư hay Eo biển Hormuz sẽ tác động không nhỏ đến thị trường năng lượng thế giới.

Eo biển Hormuz là con đường duy nhất để các tàu chở dầu từ vịnh Ba Tư tiến ra Biển Ả Rập, do đó đây được xem là cửa ngõ quan trọng của ngành năng lượng thế giới. Ảnh: The New Arab.

Được biết, Eo biển Hormuz là cửa ngõ quan trọng của ngành năng lượng thế giới, đây là nơi trung chuyển của khoảng hơn 1/5 lượng dầu mỏ của thế giới mỗi năm.

Kết thúc phiên giao dịch cuối tuần (25/4), hợp đồng dầu thô ngọt nhẹ WTI giao tháng 6 trên sàn Nymex tăng 0,44 USD, tương đương 2,7%, lên 16,94 USD/thùng. Giá dầu thô các hợp đồng tương lai đều tăng 3 phiên liên tiếp trong những ngày qua

Giá dầu thô ngọt nhẹ WTI trong phiên giao dịch cuối tuần trên sàn Nymex giao tháng 6 tăng 0,68 USD lên 17,18 USD/thùng. Dầu Brent cũng tăng 0,61 USD lên 21,94 USD/thùng.

Với sự biến động của thị trường dầu mỏ trong những ngày qua, có thể thấy tuyên bố của ông Trump tác động trực tiếp tới giá dầu thế giới khi nhiều quốc gia lo ngại nguồn cung dầu mỏ bị ảnh hưởng nếu Eo biển Hormuz bị phong tỏa.

Đáp trả lại, Tướng Hossein Salami - Tư lệnh Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) tuyên bố sẽ huỷ diệt tàu chiến Mỹ nếu chúng đe dọa tàu Iran.

"Các tàu hải quân Mỹ sẽ bị hủy diệt nếu chúng đe dọa các tàu quân sự hoặc phi quân sự của Iran ở Vịnh Persian", tướng Salami phát biểu trên đài truyền hình nhà nước Iran hôm 23/4.

Ngày 25/4, nhà ngoại giao hàng đầu của Liên minh châu Âu (EU) cùng ngoại trưởng các nước Đức, Pháp và Italy đã ra một tuyên bố chung kêu gọi một lệnh ngừng bắn nhân đạo tại Libya, nhấn mạnh rằng tất cả các phe đối địch tại quốc gia Bắc Phi này cần nối lại hòa đàm.

Trong tuyên bố, Đại diện cấp cao của EU về chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell, Ngoại trưởng Pháp cùng những người đồng cấp Luigi di Maio của Italy và Heiko Maas của Đức nêu rõ cuộc xung đột tại Libya tiếp diễn trong những tuần qua làm gia tăng quan ngại, đặc biệt đối với tình hình người dân Libya vốn đã phải chịu đựng một thời gian dài.

Tuyên bố nhấn mạnh: "Nhân dịp bắt đầu tháng lễ Ramadan, chúng tôi muốn góp chung tiếng nói với Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres và quyền Đại diện Đặc biệt của ông về vấn đề Libya, bà Stephanie Williams cùng kêu gọi một lệnh ngừng bắn nhân đạo ở Libya."

Tuyên bố kêu gọi tất cả các bên ở Libya nhân tháng lễ Ramadan nối lại các cuộc đàm phán về một lệnh ngừng bắn thực sự, hướng tới một giải pháp chính trị cho cuộc xung đột.

Ngày 25/4, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã hối thúc Liên hợp quốc gia hạn lệnh cấm mua bán vũ khí thông thường đối với Iran, dự kiến sẽ hết hạn vào tháng 10 tới.

"Nhà nước bảo trợ cho khủng bố và bài Do Thái hàng đầu thế giới này không nên được phép mua hoặc bán vũ khí thông thường", Ngoại trưởng Pompeo cho biết.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo. Ảnh: Foreign Policy.

Việc dỡ bỏ lệnh cấm được quy định trong thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015 giữa Iran với Nhóm P5+1 (gồm 5 nước Ủy viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và Đức), hay còn gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA), tuy nhiên, Mỹ đã đơn phương rút khỏi thỏa thuận này hồi năm 2018.

Tuyên bố của Ngoại trưởng Pompeo được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng Mỹ-Iran vẫn tiếp diễn.

South Front đưa tin ngày 25/4 cho biết, các chiến binh thuộc Sư đoàn Sultan Murad do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn đã bắn giết lẫn tại thị trấn al-Bab ở phía Bắc Aleppo nhằm tranh giành quyền buôn lậu các mặt hàng thiết yếu ở Tây Bắc Syria.

Các nguồn tin đối lập Syria chco biết, giao tranh đã nổ ra giữa hai nhóm phiến quân thuộc Sultan Murad với các cuộc đụng độ gần khu nhà thanh niên ở al-Bab và gần ngã tư Abu Zindin vào cuối ngày 25/4.

Theo Đài quan sát nhân quyền Syria (SOHR), một số tay súng đã bị thương trong cuộc đụng độ trên.

Cũng theo SOHR, việc các thành viên thuộc Sư đoàn Sultan Murad bắn giết lẫn nhau có liên quan đến hoạt động làm ăn phi pháp của nhóm phiến quân này ở Tây Bắc Syria trong thời gian qua. Các chiến binh của Sultan Murad từng bị cáo buộc buôn lậu hàng hóa và vật tư bất hợp pháp cho người Kurd trong khu vực do Quân đội Syria (SAA) kiểm soát.

Theo Sputnik, Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã đưa ra bình luận trên trong một cuộc điện đàm với Quốc vương Qatar Tamim bin Hamad al-Thani hôm 25/4. 

Tổng thống Iran Hassan Rouhani phát biểu tại Tehran. Ảnh: IRNA.

"Cộng hoà Hồi giáo Iran luôn giám sát và theo dõi chặt chẽ mọi động thái của Mỹ ở Trung Đông, nhưng chúng tôi sẽ không bao giờ là nước khơi mào cho bất cứ xung đột hay căng thẳng nào trong khu vực", Tổng thống Rouhani cho biết.

Theo South Front, trước các diễn biến phức tạp của chiến trường hiện tại, liên quân do Mỹ đứng đầu ở Syria đã quyết định triển khai thêm quân đến bảo vệ các mỏ dầu ở Đông Bắc Syria.

Đài quan sát Nhân quyền Syria (SOHR) đưa tin hôm 25/4 cho biết, một số đơn vị chiến đấu tinh nhuệ thuộc lực lượng dân chủ Syria (SDF) do Mỹ hậu thuẫn đã được cử đến một số mỏ dầu quan trọng trong khu vực

Xe bọc thép Mỹ tuần tra ở Đông Bắc Syria.

Cũng theo SOHR, Mỹ và đồng minh của họ đang muốn củng cố lại lực lượng cũng như tầm ảnh hưởng ở Đông Bắc Syria thông quan việc kiểm soát các mỏ dầu ở Đông Euphrates.

Các sĩ quan Mỹ được cho là đã có những chuyến thăm bí mật tới căn cứ al-Jazzrah ở ngoại ô thành phố Raqqa. Căn cứ này vốn từng thuộc về Quân đội Mỹ trước khi Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu chiến dịch quân sự chống lại người Kurd ở Bắc Syria vào năm ngoái.

Đầu tháng này, đã có các báo cáo cho thấy Mỹ tuyển lại hàng trăm tay súng SDF từng làm việc cho liên quân trước đây để tăng cường thêm quân cho các căn cứ ở Đông Bắc Syria.