Hôm nay (1/8), trong cuộc gặp với Ngoại trưởng Vương Nghị bên lề hội nghị Ngoại trưởng ASEAN lần thứ 52, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khẳng định Washington không yêu cầu các quốc gia Đông Nam Á phải "chọn phe" giữa Mỹ và Trung Quốc, .
Trong đó, các vấn đề phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, và vấn đề tại các vùng biển tranh chấp là những chủ đề chính trong cuộc đối thoại của hai ngoại trưởng.
Theo AFP, ông Pompeo đã khẳng định với các đồng minh châu Á rằng Mỹ sẽ tiếp tục duy trì vai trò quan trọng trong khu vực khi Trung Quốc vừa tăng cường hiện diện quân sự tại các vùng biển và không phận tranh chấp, vừa có ưu thế lớn về kinh tế và chính trị trên toàn khu vực.
Cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất nhì thế giới này đã khiến tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại, đồng thời khiến các nền kinh tế lớn nhỏ khác tại châu Á ngày càng bất an.
Mở đầu cuộc gặp, Ngoại trưởng hai nước Mỹ-Trung đã bắt tay và nở nụ cười với người đối diện, trước khi chính thức có cuộc trao đổi ngắn.
Cả hai ông Pompeo và Vương Nghị đều có thái độ hòa dịu trước những căng thẳng gần đây giữa hai nước. Ngoại trưởng Trung Quốc đã gọi cuộc gặp với người đồng cấp Mỹ là "cuộc trao đổi sâu sắc", có thể "giúp hai bên thấu hiểu nhau hơn".
"Có thể giữa Mỹ và Trung Quốc tồn tại rất nhiều vấn đề. Nhưng dù có nhiều vấn đề đến mấy, thì chúng ta vẫn cần phải ngồi lại và tiếp tục trao đổi với nhau", ông Vương nói.
Trong cuộc họp báo chiều ngày hôm qua (31/7), Ngoại trưởng Vương được cho là đã "dằn mặt" Mỹ, khi một phóng viên hỏi ông này về việc Mỹ và các quốc gia ngoài châu Á tham gia trong những vấn đề liên quan đến Biển Đông. Ông Vương nói:
"Chúng tôi cho rằng các nước ngoài khu vực không nên cố tình thổi phồng những khác biệt hay tranh chấp từ quá khứ.
Các quốc gia ngoài khu vực cũng không nên lợi dụng những khác biệt này để gieo rắc ngờ vực giữa Trung Quốc và các quốc gia ASEAN."
Tuy vậy, Ngoại trưởng Trung Quốc vẫn hy vọng sẽ có một cuộc đối thoại "thẳng thắn và mang tính xây dựng" với Mỹ, và có vẻ nhà ngoại giao này đã thể hiện điều đó khi có thái độ tương đối hòa dịu trong cuộc gặp ông Pompeo ngày hôm nay.
Về phần mình, ông Pompeo đã gọi cuộc gặp gỡ là "cơ hội trao đổi quan điểm sâu sắc", nhấn mạnh rằng Mỹ không ép buộc các nước Đông Nam Á phải lựa chọn giữa hai cường quốc này.
"Việc chúng tôi tham gia vào những vấn đề trong khu vực chưa từng và sẽ không bao giờ là trò chơi nhằm tìm ra kẻ thắng, người thua", ông Pompeo khẳng định. "Mối quan tâm của chúng tôi chỉ đơn thuần là ngẫu nhiên trùng khớp với mối quan tâm của các vị, và chúng ta đều hướng tới lợi ích chung".
Trong một dòng tweet trước đó, ông Pompeo đã viết rằng "nếu đó là việc có lợi cho Mỹ, thì chúng tôi sẵn sàng hợp tác với Trung Quốc".