Thị trường chứng khoán lâu nay vẫn được coi là một trong những kênh đầu tư hấp dẫn. Thế nhưng, một thực trạng đáng buồn là có đến 95% các nhà đầu tư giao dịch thường xuyên trên thị trường chứng khoán thua lỗ. Mặc dù không có thống kê chính thức nhưng rất nhiều chuyên gia, thậm chí lãnh đạo công ty chứng khoán đã từng lên tiếng về vấn đề này.
Nguyên nhân từ đâu?
Thực tế, hơn 90% số lượng tài khoản chứng khoán tại Việt Nam thuộc về các nhà đầu tư cá nhân. Lực lượng này cũng chiếm đến 80-90% giao dịch trên thị trường. Tuy nhiên, đa phần các nhà đầu tư cá nhân là "tay ngang" không chuyên. Rất nhiều trong số này chỉ đơn giản là muốn tìm một kênh đầu tư sinh lời hơn gửi tiết kiệm.
Tại hội thảo được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC) và Công ty Quản lý Quỹ Dragon Capital Việt Nam (Dragon Capital) tổ chức mới đây, 6 hạn chế của nhà đầu tư cá nhân khi giao dịch chứng khoán đã được chỉ ra gồm: Không dành nhiều thời gian tìm hiểu, thiếu kiến thức, thiếu kinh nghiệm, thiếu chiến lược, thiếu thông tin và tâm lý.
Trong đó, yếu tố tâm lý có ảnh hưởng lớn đến hiệu suất đầu tư. Tâm lý muốn làm giàu nhanh khiến nhà đầu tư cá nhân mua bán cổ phiếu vội vã, dễ bị rơi vào trạng thái FOMO (sợ bỏ lỡ một điều gì đó). Trong môi trường phần lớn là cá nhân, nhà đầu tư dễ bị cuốn theo những câu chuyện tin đồn, đội nhóm hô hào, mua bán theo phong trào. Điều này khiến tình trạng mua đúng đỉnh, bán đúng đáy trở nên phổ biến.
Bên cạnh đó, đa số nhà đầu tư cá nhân không chuyên đều không có nhiều thời gian để nghiên cứu trước khi ra quyết định mua bán. Thiếu kiến thức về tài chính, không hiểu rõ doanh nghiệp kinh doanh ra sao, kinh doanh nghành nghề gì khiến việc đầu tư trở nên khó khăn. Ngay cả khi may mắn mua cổ phiếu có lãi, nhà đầu tư cũng không tính toán được thời điểm thích hợp để chốt lời. Mặt khác, nhiều trường hợp gồng lỗ trong vô vọng vì không biết khi nào nên cắt lỗ.
Với các nhà đầu tư không chuyên, hoạt động giao dịch mang nhiều yếu tố cảm tính dựa theo những thông tin có được. Tuy nhiên, thị trường chứng khoán luôn tồn tại sự bất đối xứng về mặt thông tin giữa các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức, nhỏ lẻ và cá mập. Mặc dù cơ quan quản lý không ngừng hoàn thiện khuôn khổ pháp lý để tạo ra môi trường đầu tư minh bạch, lành mạnh hơn nhưng rõ ràng nhà đầu tư cá nhân vẫn nên tự tìm giải pháp bảo vệ bản thân.
Đâu là nơi để nhà đầu tư ‘chọn mặt gửi vàng’?
Đầu tư tài chính không phải là một công việc đơn giản mà đòi hỏi nhiều năng lực chuyên môn, kiến thức thị trường, thời gian nghiên cứu. Tại hội thảo do SSC kết hợp cùng Dragon Capital tổ chức, các giải pháp hiệu quả được tư vấn cho các nhà đầu tư cá nhân, đặc biệt là những người mới tham gia thị trường chứng khoán (F0) bao gồm: Xác định khẩu vị rủi ro, tìm hiểu về thị trường chứng khoán, nên đầu tư trong dài hạn, đa dạng hóa danh mục đầu tư, tuân thủ kỷ luật đầu tư…
Thực tế, trong môi trường thông tin quá rộng, quá nhiều, ai cũng có thể đưa lên mạng xã hội và trở thành "chuyên gia" khiến nhiều nhà đầu tư khó sàng lọc được nguồn thông tin chuẩn xác, dẫn tới đầu tư thua lỗ. "Kiến thức là một phần, nhưng thực hành và kỷ luật cũng rất quan trọng. Nhà đầu tư cần có kế hoạch cụ thể, mục tiêu rõ ràng và tính kỷ luật cao để kỳ vọng thành công", bà Lương Thị Mỹ Hạnh - Giám đốc Quản lý tài sản khối trong nước của Dragon Capital - chia sẻ.
Thay vì tìm hiểu thiếu chuyên nghiệp, tiếp cận thông tin không được kiểm chứng, tham gia các hội nhóm trên mạng, hùa theo tâm lý FOMO… nhà đầu tư nên tìm đến các quỹ đầu tư uy tín để được tư vấn. Các quỹ đầu tư hoạt động dưới sự giám sát của Ủy ban chứng khoán và được quản lý bởi các chuyên gia hàng đầu với chiến lược đầu tư bài bản, đảm bảo thông tin minh bạch, đáng tin cậy.
Với những cá nhân không có nhiều thời gian để trực tiếp đầu tư, uỷ thác cho các công ty quản lý quỹ uy tín hoặc rót vốn vào chứng chỉ quỹ (mở, ETF,…) cũng là một giải pháp hiệu quả. Đội ngũ chuyên gia có chuyên môn, kinh nghiệm sẽ giúp nhà đầu tư giảm thiểu đáng kể rủi ro trên thị trường và vẫn đảm bảo hiệu suất sinh lời.
"Nhà đầu tư nên cân nhắc đầu tư các quỹ đầu tư được quản lý bởi các công ty quản lý quỹ chuyên nghiệp như Dragon Capital… Đó là những quỹ hoạt động theo quy định pháp luật và được điều hành bởi các chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm", ông Bùi Đình Hòa - đại diện đến từ SSC đưa ra lời khuyên cho các nhà đầu tư F0.
Ngoài ra, thị trường còn có một số loại hình đầu tư trái phiếu, đầu tư vào bộ chỉ số,… có khả năng sinh lời hấp dẫn. Tuy nhiên, nhà đầu tư cá nhân không thể tự thực hiện được và cần sự hỗ trợ của các tổ chức chuyên nghiệp. Đây là những lý do thôi thúc nhà đầu tư tìm đến các quỹ đầu tư hàng đầu thị trường.
