Trả lời các phóng viên bên lề Diễn đàn cấp cao hợp tác Vành đai và Con đường, diễn ra ở Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 27/4, tổng thống Putin cho biết "Chúng tôi đang nghĩ đến việc cấp quyền công dân Nga cho người dân Ukraine theo một quy trình được đơn giản hóa".
Ông cho hay, chính phủ Nga đã tính toán mọi số liệu, bao gồm số người đăng ký tiềm năng, số công dân hưu trí trong tương lai, và quan trọng nhất là ngân sách để thực hiện phương án nói trên.
Theo đó, chương trình cấp hộ chiếu Nga cho người Ukraine đăng ký có thể tiêu tốn khoảng 1.5 tỉ USD, nhưng sẽ không ảnh hưởng gì đến lợi ích hay các nghĩa vụ xã hội khác.
Tuyên bố của lãnh đạo Nga được cho là động thái gây rúng động Ukraine và các đồng minh phương Tây của Kiev, bởi mới hôm 24/4 vừa qua, ông Putin đã ký sắc lệnh cho phép cư dân ở các khu vực ly khai Donetsk và Luhansk, miền Đông Ukraine, được đăng ký và nhận hộ chiếu Nga theo thủ tục chỉ trong vòng 3 tháng.
Hàng loạt động thái của Nga được đưa ra trong vòng không đầy 1 tuần sau khi Ukraine tổ chức xong cuộc bầu cử tổng thống vòng hai, với thắng lợi thuộc về danh hài Volodymyr Zelensky.
Chính giới Ukraine và phương Tây đã đồng loạt lên tiếng chỉ trích gay gắt Moskva sau sự vụ ngày 24.
Bà Iryna Gerashchenko, phó phát ngôn Quốc hội Ukraine, cáo buộc ông Putin "luôn luôn lợi dụng những thời điểm bất ổn và giai đoạn chuyển giao để đâm dao vào lưng Ukraine", trong khi tổng thống đắc cử Zelensky lên án Nga là "một nhà nước hung hăng, khơi mào chiến tranh chống lại Ukraine" và kêu gọi ngay lập tức gia tăng các lệnh cấm vận quốc tế chống lại Moskva.
Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko thì nói "Đây là mưu đồ nhằm biện minh và hợp thức hóa sự hiện diện quân sự Nga tại vùng lãnh thổ bị chiếm đóng ở Donbass của Ukraine".
Phát ngôn viên Bộ ngoại giao Mỹ bà, Morgan Ortagus tuyên bố nước này "lên án quyết định của tổng thống Putin về việc cung cấp hộ chiếu Nga cho các công dân Ukraine sinh sống tại miền Đông Ukraine", và gọi hành động của Nga là "tấn công nhằm vào chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine".
Liên minh châu Âu (EU) chia sẻ quan điểm với Mỹ và bày tỏ quan ngại nghiêm trọng về động thái của Nga.
Trong khi đó, ông Putin cho rằng làn sóng chỉ trích của phương Tây nhằm vào việc Nga nới lỏng quy định cấp hộ chiếu cho người dân Donbass là "kỳ lạ". Ông khẳng định chính sách mới của Nga hoàn toàn là một vấn đề nhân đạo và nêu tên một số quốc gia có chương trình tương tự như Hungary hay Romania.
"Hơn nữa, nếu những nước láng giềng khác của Ukraine đã được phép làm điều này trong nhiều năm qua, vậy tại sao Nga không thể?" - tổng thống Nga nói trong cuộc họp báo ngày 25/4 tại Vladivostok, sau cuộc gặp với chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un.
Với phát ngôn của ông Putin ngày 27, Moskva nhiều khả năng sẽ khuấy động một "cơn địa chấn" khác trong cuộc khủng hoảng ở Ukraine và khiến Nga tiếp tục bị phương Tây lên án gay gắt hơn.