Thần đồng vật lý 15 tuổi đậu đại học
Tôn Vệ Đông (1969) xuất thân trong gia đình nghèo Giang Âm (Giang Tô, Trung Quốc) nhưng ngay từ khi còn nhỏ, ông đã luôn chăm chỉ học hành, là học sinh giỏi nhất trường, trở thành tấm gương để bạn bè noi theo.
Năm 1984 khi mới 15 tuổi, ông đỗ vào lớp học dành cho thiên tài trẻ tuổi của trường Đại học Phúc Đán ngành Vật lý. Ông được Li Zhengdao - giáo sư vật lý nổi tiếng, Hiệu trưởng của trường Đại học Phúc Đán đích thân hướng dẫn nghiên cứu khoa học. Chứng kiến tài năng của Tôn Vệ Đông khiến nhiều người phải trầm trồ và mệnh danh ông là "thiên tài Vật lý của Trung Quốc".
Năm 19 tuổi, Tôn Vệ Đông tốt nghiệp loạt xuất sắc, để theo đuổi con đường học vấn của mình, ông tiếp tục học lên hệ Thạc sĩ. Ông tham gia chương trình sau đại học về Vật lý (CUSPEA) do Giáo sư Tsung Dao Lee, người từng đoạt giải Nobel sáng lập, nhằm tuyển chọn nhân tài trẻ sang Mỹ du học. Đây cũng là chương trình đào tạo các nhà khoa học và giáo sư đầu ngành Vật lý của Trung Quốc. Trong thời gian này, ông đã xuất bản hơn 30 bài báo trên Tạp chí Đánh giá Vật lý của Anh.
Thiên tài vật lý Tôn Vệ Đông được bắt gặp ngủ ngoài vệ đường
Tuy nhiên vì nhiều lý do, Tôn Vệ Đông buộc phải chuyển sang học ngành Khoa học Máy tính tại Đại học New York. Năm 21 tuổi, ông tốt nghiệp thạc sĩ và tiếp tục nghiên cứu lên tiến sĩ.
Sau đó, ông gia nhập một công ty công nghệ ở Phố Wall (Mỹ) với vai trò lập trình viên cao cấp. Mức lương ông nhận được cách đây hơn 20 năm đã lên đến con số khoảng 130.000-134.000 USD/năm (3,1 - 3,2 tỷ đồng) và nhập quốc tịch Mỹ. Có thể nói, đây là công việc với mức lương trong mơ của rất nhiều người.
Kể từ thời điểm này người thân ở Trung Quốc yên tâm rằng Tôn Vệ Đông đang có có cuộc sống xa hoa ở Mỹ. Họ gần như không liên lạc bởi nghĩ con trai đang làm việc chăm chỉ. Nhưng tình hình hiện tại của ông khiến nhiều người không khỏi xót xa.
Đầu năm 2024, Zhu - một blogger người Mỹ gốc Hoa đã chia sẻ cuộc sống hiện tại của Tôn Vệ Đông lên mạng xã hội. Trong video, thiên tài vật lý Trung Quốc cho biết đã là người vô gia cư từ năm 2007. Mùa hè ngủ trên đường phố, mùa đông sống dưới ga tàu điện ngầm, ngày chỉ ăn nửa cái bánh mì.
Không quan tâm đến vật lý, chỉ cần một bữa no
Nhắc về nguyên nhân dẫn đến tình cảnh hiện tại, Tôn Vệ Đông tâm sự do áp lực công việc cùng biến cố gia đình.
Nhiều năm trước khi gia nhập công ty công nghệ ông có quen một đồng nghiệp nữ. Sau bốn năm yêu nhau, họ kết hôn. Nhưng do khác biệt về văn hóa, một thời gian sau cả hai ly hôn. Cú sốc này khiến ông trầm cảm, không thích giao tiếp với xã hội và mắc chứng ảo giác.
"Bệnh tình ngày càng nặng khiến tôi không thể minh mẫn như người bình thường. Tôi không thể phân biệt được đâu là thực tại, đâu là ảo giác", Tôn Vệ Đông nói. Bản thân ông cũng thừa nhận là người có tham vọng, chỉ muốn làm việc văn phòng thay vì lao động chân tay nên nhiều năm qua không tìm được việc.
Suốt 16 năm ăn xin trên đường phố, sức khỏe thể chất và tinh thần của ông bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Tóc bạc, da đen, quần áo rách nát, đôi mắt vô hồn và mất mọi liên lạc với người thân, bạn bè ở quê nhà.
Người đàn ông 55 tuổi giờ đây không còn quan tâm đến vật lý mà chỉ muốn có một bữa ăn no trong ngày.
Cuối video chia sẻ trên mạng xã hội Trung Quốc, blogger khuyên Vệ Đông lựa chọn 1 trong 2 điều: Xin trợ cấp chính phủ Mỹ để có nơi cư trú hoặc tìm việc chân tay trở lại cuộc sống bình thường. Anh lập tức trả lời, sẽ quay lại Phố Wall tìm việc sau khi nghỉ ngơi.
Tôn Vệ Đông giờ chỉ ước có một bữa no trong ngày
Blogger nói thêm, sẵn sàng giúp đỡ để Vệ Đông có cuộc sống tốt hơn. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn phụ thuộc vào ý chí của Vệ Đông có mong muốn làm lại cuộc đời hay không.
Sau khi câu chuyện được chia sẻ, người thân và bạn học cũ ở Trung Quốc của Vệ Đông đã nhận ra ông.
Ngày 6/1, Hiệp hội cựu sinh viên Phúc Đán ở Mỹ lên tiếng xác nhận hoàn cảnh của Vệ Đông đúng như video của blogger miêu tả. Một nhóm tình nguyện của Hiệp hội đã tìm gặp được ông hôm 4/1 và đưa Vệ Đông đến tá túc tại một nơi ở tạm thời "ấm áp và đủ cơ sở vật chất" hôm 5/1.
"Mong ước lớn nhất của ông là được trở về Trung Quốc", thông báo của Hiệp hội cựu sinh viên Phúc Đán viết.
Câu chuyện của Vệ Đông từ một thiên tài Vật lý đến kỹ sư công nghệ cao cấp ở Phố Wall, sau biến cố gia đình trở thành người ăn xin đang nhận được sự quan tâm của nhiều người.
Một số người cho rằng, không biết Vệ Đông đã trải qua điều gì. Tuy nhiên, từng được mệnh danh là thiên tài, mức lương 20 năm trước đạt được 3 tỷ/năm, không khó để anh tìm được công việc nuôi sống bản thân.
"Tôi tự hỏi điều gì đã xảy ra với anh ấy, nhưng câu chuyện của anh ấy nhắc nhở tôi một lần nữa rằng học tập chỉ là một phần nhỏ trong quá trình trưởng thành suốt đời của một con người", một người dùng mạng xã hội viết. "Năng lực toàn diện, bao gồm cả khả năng xử lý những thất bại, quan trọng hơn".
Cuộc đời của Vệ Đông là câu chuyện thực tế đang gây xôn xao trên mạng xã hội Trung Quốc, nhiều người chưa tin được sự tàn nhẫn của số phận. Anh từng là niềm tự hào của gia đình, thiên tài Vật lý được nhiều người Trung Quốc ngưỡng mộ, nhưng đã lang thang ở nước ngoài suốt 16 năm. Câu chuyện cũng là bài học để mọi người suy nghĩ về việc lựa chọn học tập, sinh sống và cống hiến ở nước ngoài.
Theo Sohu