Theo tờ Guardian, trong lịch sử tác chiến hiện đại, "ai làm chủ bầu trời, kẻ đó sẽ thắng" đã trở thành một châm ngôn xuyên suốt.
Những quốc gia với công nghệ tốt nhất và nguồn ngân sách khổng lồ nhất đã rót hàng chục triệu USD để xây dựng các lực lượng không quân hiện đại, họ tự tin rằng mình sẽ tiếp tục mang lại ưu thế đứng đầu cho quân đội của mình trong gần như bất cứ cuộc xung đột nào.
Tuy nhiên, các loại máy bay không người lái (UAV) nhỏ bé và rẻ tiền đã thay đổi điều đó, đặc biệt trên các chiến trường Trung Đông.
Chỉ tính riêng trong 3 tháng qua, UAV đã tạo ra tác động khá lớn ở Iraq, Syria, Lebanon và có lẽ giờ đây là cả Saudi Arabia, tại nơi mà một nửa sản lượng dầu mỏ của vương quốc này (chiếm tới 7% nguồn cung dầu toàn cầu của thế giới) đã bị tê liệt sau cuộc tấn công chớp nhoáng.
Điều đáng nói là cuộc không kích dường như đã qua mặt được các hệ thống cảnh báo sớm tiên tiến nhất trong khu vực.
Khói bốc lên từ khu vực nhà máy lọc dầu bị tấn công của Saudi Arabia. Ảnh: AFP
UAV giờ đây là một phần không thể thiếu trong kho vũ khí của những quân đội hiện đại nhất khu vực. Các tổ chức vũ trang phi chính phủ cũng tìm cách để có được chúng, do thấy thuyết phục bởi đặc tính khó bị phát hiện, và giá thành rẻ, dễ phổ cập.
Quân đội Israel hiện đang trang bị các loại máy bay chiến đấu tốc độ cao mới nhất và vũ khí chính xác, nhưng vẫn dùng tới UAV để tấn công các mục tiêu bên trong lãnh thổ Syria.
Khả năng qua mặt radar và khiến các quốc gia mục tiêu không thể đoán biết được thứ gì tấn công họ đã khiến UAV trở thành công cụ hữu ích cho các nhà lãnh đạo Israel, những người đang tìm cách ngăn cuộc chiến tranh ngầm với Iran phát triển thành một cuộc xung đột công khai.
Nhận thức được sức mạnh của đối thủ, Iran cũng đang tăng cường lực lượng UAV bằng cách mua hoặc tự chế tạo thông qua kỹ thuật đảo ngược từ một UAV của Mỹ mà nước này bắn hạ 4 năm trước đây.
Các lực lượng ủy nhiệm của Iran đã tăng cường sử dụng những biến thể UAV do Tehran cung cấp. Lực lượng Houthi tại Yemen, do quân đội Iran hậu thuẫn, từng triển khai UAV xâm nhập vào lãnh thổ Saudi để đánh bom các đường ống dẫn.
Vụ việc đó đã trở thành tiền lệ cho cuộc tấn công nhằm vào nhà máy lọc dầu của Saudi Arabia mới đây. Có vẻ như đây là một cuộc tấn công tổng lực bằng máy bay không người lái đầu tiên nhằm vào một cơ sở chiến lược, mang tầm quan trọng toàn cầu.
Giá dầu hiện đã tăng vọt, và Mỹ đã phải mở kho dự trữ dầu chiến lược lần đầu tiên sau nhiều năm qua.
Các cuộc tấn công nhằm vào Saudi Arabia là một lời cảnh báo chiến lược rõ ràng rằng, thời đại của máy bay chiến đấu tốc độ cao, chiếm ưu thế trên không đã kỷ nguyên.
Mỹ cần phải đặc biệt chú ý bởi sự thống trị trước đây của Washington phụ thuộc một phần vào việc họ làm chủ được bầu trời và những mối đe dọa mà Không quân Mỹ đặt ra cho đối thủ.