Hình minh họa.
Thiết bị lạ dưới cánh chiếc UAV bị rơi ở Romania
Hôm 14/7, một máy bay không người lái (UAV) MQ-9 Reaper của Không quân Mỹ (USAF) đã lao xuống cánh đồng cách Căn cứ Không quân số 71 của Romania khoảng 3 km về phía nam Campia Turzii. Nguyên nhân của vụ việc vẫn chưa rõ ràng và đang được điều tra - theo USAF.
Các hình ảnh cho thấy nỗ lực của USAF trong việc thu hồi các mảnh vỡ và đưa nó ra khỏi hiện trường tại Romania trên Internet đã cho thấy chiếc Reaper đang mang theo dưới cánh một thiết bị có vẻ giống như thứ đã được một UAV khác rơi ở Syria gần 2 năm trước.
Trong vụ việc năm 2020, 2 chiếc Reaper đã bị rơi sau khi va chạm với nhau. Và cho tới thời điểm hiện tại, thiết bị nói trên là gì vẫn là một bí ẩn.
Thiết bị gắn dưới cánh chiếc MQ-9 Reaper được thu hồi tại Syria (trái) và Romania (phải) (Nguồn: The War Zone).
Theo nhà phân tích Joseph Trevithick của The War Zone, việc phát triển các thiết bị được gắn dưới cánh MQ-9 trong những năm gần đây đã "bùng nổ" và phần lớn là do nỗ lực của nhà sản xuất General Atomics.
Công dụng của một số thiết bị đã được công khai - chủ yếu là tác chiến điện tử, cảm biến trinh sát...
Và thiết bị mới phát hiện ở Romania và trước đó là Syria có hình dạng "hơi giống" với SOAR - một khí tài tác chiến điện tử từng được lắp trên các máy bay thuộc sở hữu của General Atomics hoạt động theo hợp đồng với USAF trong quá khứ.
Tuy nhiên, SOAR có phần mũi ngắn hơn so với những thứ ở Romania và Syria.
Nhiều khả năng thiết bị là một biến thể của AgilePod (thiết bị mang từ kế để đọc từ trường Trái đất tại từng khu vực cụ thể và xác định vị trí của máy bay) hoặc REAP (thiết bị chuyển tiếp thông tin liên lạc và liên kết dữ liệu chiến thuật trên quy mô lớn).
Một số thiết bị được General Atomics cung cấp để bổ sung năng lực của MQ-9 Reaper (Nguồn: The War Zone / General Atomics).
Liên quan gì với Syria và CIA?
Nhà phân tích Joseph Trevithick cũng lưu ý rằng đã có một số thiết bị được USAF và CIA (Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ) vận hành bí mật trên các UAV MQ-9 và MQ-1 Predator.
Chúng có thể được trang bị nhằm giúp UAV cung cấp hình ảnh và thông tin khác tại hiện trường cho các trung tâm chỉ huy khi đang tiến hành các nhiệm vụ cụ thể khác.
Một số thiết bị được thiết kế để phát hiện và xác định vị trí phát sóng radio, điện thoại di động và các hệ thống thông tin liên lạc khác - hỗ trợ các cuộc không kích chống lại các tay súng cực đoan.
Các năng lực nói trên được cho là quan trọng trong bối cảnh vụ tai nạn ở Syria năm 2020. MQ-9 của Mỹ khi đó hoạt động ở miền tây Syria khi đó hầu như chỉ liên quan đến việc giám sát và tiến hành không kích các nhóm cực đoan.
Một chiếc MQ-9 Reaper mang theo 2 thiết bị dưới cánh - với 1 được xác định là SOAR trong một chuyến bay ở Ba Lan vào năm 2020 (Nguồn: The War Zone / Quân đội Ba Lan).
Hoạt động mà chiếc MQ-9 đang tham gia ở Romania có thể cung cấp thêm manh mối về thiết bị.
Theo Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Romania Vasile Dincu, chiếc UAV đang tham gia một cuộc tập trận - tuy nhiên USAF sau đó cho biết thêm rằng Reaper đang bay "một nhiệm vụ thông thường để hỗ trợ các hoạt động trong khu vực".
Kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine, Quân đội Mỹ đã bắt đầu tăng cường hiện diện tại các quốc gia là thành viên NATO - do vậy việc huấn luyện chung trên lãnh thổ các nước này cũng tăng lên.
Một loạt trinh sát cơ có và không người lái của Mỹ và NATO đã thường xuyên xuất hiện gần các biên giới của liên minh với Nga, cũng như trên và xung quanh Biển Đen. Ngoài ra Mỹ cũng cho biết họ đã và đang cung cấp nhiều loại thông tin tình báo cho Ukraine.
Mặc dù không thể chắc chắn chiếc MQ-9 bị rơi ở Romania đang làm gì hay năng lực của thiết bị mà nó mang theo - nhưng điểm thú vị là một chiếc Reaper được trang bị thiết bị bí mật tương tự đã được sử dụng ở Syria để hỗ trợ không kích.
Hành trình của một chiếc UAV MQ-9 từ Italia tới Biển Đen vào tháng 1/2022 (Nguồn: The War Zone / Aircraft Spots).