Mặt Trời - ngôi sao chủ của Thái Dương Hệ nơi hành tinh Trái Đất của chúng ta ở một vị trí hoàn hảo để nuôi dưỡng và phát triển sự sống.
Mặt Trời rất nóng. Điều này ai cũng biết. Nhiệt độ lõi của ngôi sao chủ của Thái Dương Hệ có thể đạt tới 15 triệu độ C. Tuy nhiên, nhiệt độ tại bề mặt Mặt Trời chỉ vào khoảng 5.700 độ C.
Dẫu vậy, điều này không có nghĩa là nhiệt độ sẽ giảm mạnh khi càng xa lõi Mặt Trời. Theo ghi nhận của các nhà thiên văn học, ở phần ngoài cùng của khí quyển Mặt Trời (quầng nóng của Mặt trời, được gọi là Corona - Vành nhật hoa) nhiệt độ tăng lên đột biến, lên đến 1 triệu độ C.
Lõi Mặt Trời nóng đến 15 triệu độ C. Nguồn: NASA’s Solar Dynamics Observatory / GSFC.
Điều gì đã gây nên mức nhiệt khổng lồ của vành nhật hoa? Đây là câu hỏi khiến giới thiên văn học lo lắng và tìm hiểu trong nhiều năm qua.
Mới đây nhất, họ đã có câu trả lời!
Một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Science của nhóm tác giả đến từ Viện Vật lý thiên văn Ấn Độ (IIA) đã có phát hiện đột phá.
Gai lửa Mặt Trời
Theo Tiến sĩ Tanmoy Samanta tác giả chính của nghiên cứu, câu trả lời đến từ hàng triệu gai lửa Mặt Trời (hay các luồng plasma tại vùng hạ quyển của Mặt Trời) là thủ phạm chính tạo nên nhiệt độ nóng 1 triệu độ C cho vành nhật hoa.
"Phát hiện này thật đáng kinh ngạc. Có hàng triệu gai lửa bao quanh Mặt Trời. Nó di chuyển với tốc độ lên đến 20 km/giây từ quyển sáng. Hàng triệu gai lửa mang năng lượng Mặt Trời này trải rộng khoảng 200-500 km và bắn lên khoảng không xa 5.000 km so với bề mặt Mặt Trời."
Hình ảnh phân tích gai lửa bao quanh Mặt Trời. Nguồn: NASA
Theo nghiên cứu của nhóm tác giả, khoảng 1 triệu gai lửa bắn lên mỗi phút, một con số đủ lớn để khiến cho vành nhật hoa nóng lên rất mạnh.
Các nhà khoa học trước đây đã có suy đoán này tuy nhiên họ chưa có bằng chứng. Các gai lửa quá nhỏ so với Mặt Trời nên việc quan sát chúng bằng kỹ thuật chưa tối tân đã khiến điều này trở thành một trong những bí ẩn của Mặt Trời.
Với nhóm tác giả đến từ Viện Vật lý thiên văn Ấn Độ (IIA) lại khác, bằng việc sử dụng Kính thiên văn Mặt Trời Goode có khẩu độ (dành cho kính viễn vọng Mặt Trời) lớn nhất thế giới hiện nay, họ đã lý giải được vì sao vành nhật hoa nóng đến triệu độ C.
Các luồng plasma này hoạt động đan xen với từ tính của Mặt Trời. Cứ sau mỗi 11 năm, từ trường Mặt Trời lại đổi hướng. Càng về cuối chu kỳ này, hoạt động của Mặt Trời diễn ra mạnh mẽ hơn, với sự xuất hiện thường xuyên của lửa Mặt Trời và vất chất (ở thể khí và plasma) bùng phát vào không gian.
Thông qua các quan sát sâu hơn về bầu khí quyển của ngôi sao chủ Thái Dương Hệ, nhóm các nhà nghiên cứu hy vọng có thể hiểu rõ về cách các luồng plasma đóng góp vào gió Mặt Trời - dòng các hạt điện tích cao phát ra rộng khắp Hệ Mặt Trời của chúng ta.
Gió Mặt Trời là một luồng hạt điện tích giải phóng từ vùng thượng quyển của Mặt Trời. Gió Mặt Trời là nguyên nhân dẫn đến các trận bão từ.
Bài viết sử dụng nguồn: Inverse
* Đọc bài cùng tác giả Trang Ly tại đây.