Ảnh minh họa/INT
Thế giới đang đổ dồn sự chú ý vào Mỹ khi nguy cơ nước này rơi vào cảnh vỡ nợ vào ngày 1/6 tới, nếu chính phủ thuộc phe Dân chủ không thể đạt được thỏa thuận nâng trần nợ công với phe Cộng hòa.
Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 18/5 tuyên bố tin tưởng rằng có thể đạt được thỏa thuận cần thiết về ngân sách và nước Mỹ sẽ không thể vỡ nợ. Nhưng vấn đề này đang ảnh hưởng nghiêm trọng tới chuyến công du châu Á của ông, dù nhà lãnh đạo Mỹ vẫn tới Nhật Bản dự Hội nghị Thượng đỉnh G7.
Ông Biden đã phải rút ngắn lịch trình chuyến công du châu Á - Thái Bình Dương, hủy cuộc gặp với Thủ tướng Australia để quay trở lại Washington vào ngày 21/5 nhằm tập trung cho cuộc đàm phán về trần nợ với lãnh đạo đảng Cộng hòa, trước khi không thể cứu vãn được tình thế.
Trong tuần này, Tổng thống Joe Biden và các nhà lãnh đạo Quốc hội bao gồm Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy của đảng Cộng hòa đã tổ chức 2 vòng đàm phán trực tiếp để cố gắng đạt được thỏa thuận nâng trần nợ công của Mỹ và cho phép thanh toán các nghĩa vụ nợ hiện có. Tuy nhiên, các bên chưa đạt được tiến triển đáng kể nào và nguy cơ nước Mỹ vỡ nợ vào ngày 1/6 tới còn hiện hữu.
Dù Tổng thống Joe Biden luôn khẳng định nước Mỹ sẽ không vỡ nợ, Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy lại cho rằng đã hết cơ hội để tìm một thỏa thuận vì thời gian để dàn xếp còn lại là quá ngắn. Ông cũng đá quả bóng trách nhiệm khi nhấn mạnh việc nước Mỹ có vỡ nợ hay không là do Tổng thống Joe Biden.
Vấn đề cốt lõi dẫn đến nguy cơ vỡ nợ của Chính phủ Mỹ hiện nay là việc nước này đã đạt đến giới hạn nợ vay từ ngày 19/1 vừa qua, buộc Bộ Tài chính Mỹ phải áp dụng nhiều biện pháp đặc biệt. Song song với đó là việc chính phủ phải đàm phán với phe đa số Cộng hòa tại Hạ viện để nâng trần nợ công.
Tuy nhiên, phe Cộng hòa trong Quốc hội Mỹ vẫn giữ nguyên yêu cầu cơ quan hành pháp, tức Chính phủ Mỹ, phải cắt giảm chi tiêu đáng kể nếu muốn họ phê duyệt thỏa thuận nâng trần nợ công. Tình thế giằng co kéo dài này khiến đảng Dân chủ cáo buộc đảng Cộng hòa đang sử dụng các chiến thuật cực đoan để thúc đẩy chương trình nghị sự của họ.
Hồi đầu tuần này, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen tuyên bố ngày X, tức thời gian đánh dấu sự vỡ nợ của nước Mỹ sẽ là ngày 1/6 nếu trần nợ công 31.400 tỷ USD không được nâng lên.
Đây là ngày Bộ Tài chính Mỹ sẽ cạn kiệt khả năng thanh toán nợ đúng hạn và đầy đủ. Trong khi đó, Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ dự báo rằng điều này có thể xảy ra vào ngày 15/6.
Chính vì vậy, thời điểm càng đến gần ngày 1/6, các nhà đàm phán của hai đảng đang phải chạy đua hết tốc lực với thời gian. Trước những lo ngại về viễn cảnh vỡ nợ, hơn 140 giám đốc điều hành doanh nghiệp, tổ chức hàng đầu của Mỹ đã phải gửi thư cho Tổng thống Joe Biden và các lãnh đạo Quốc hội, nhấn mạnh sự cần thiết của một thỏa thuận ngăn chặn thảm họa tài chính quốc gia.
Dù cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ vẫn còn đang giằng co nhau về quan điểm, nhưng cả hai đều đồng ý rằng nếu để kịch bản đất nước vỡ nợ xảy ra thì sẽ là một thảm kịch không chỉ đối với nền kinh tế Mỹ, mà cả kinh tế toàn cầu.
Nhiều khả năng thỏa thuận sẽ đạt được vào phút chót, nhưng cuộc đàm phán này sẽ vẫn là một trong những thử thách lớn nhất của Tổng thống Joe Biden trong nhiệm kỳ của mình.