Bé Thanh An (7 ngày tuổi, tại TP HCM), vừa trải qua ca phẫu thuật thoát vị hoành 3 ngày trước. An được các bác sĩ phẫu thuật đưa những cơ quan nội tạng trong cơ thể bị lạc về đúng vị trí vốn có.
Mẹ bé Thanh An cho biết khi chị mang thai ở tuần 21, chị được các bác sĩ chẩn đoán thai nhi bị dị tật thoát vị hoành. Khi đó, một phần gan, túi mật, ruột non và ruột già của bé chui lên lồng ngực bên phải, khiến phổi bị thiểu sản nghiêm trọng.
Mẹ Thanh An ngay lập tức được các bác sĩ chỉ định chọc ối tìm các bất thường di truyền có thể đi kèm, đồng thời siêu âm tim thai chuyên khoa, chụp cộng hưởng từ để góp phần tiên lượng tốt hơn cho bé.
Ở tuần thai thứ 38, thai nhi bị tràn dịch màng ngoài tim, đa ối. Các bác sĩ cùng gia đình thống nhất cho mẹ sinh mổ. Thanh An chào đời nặng 3,2 kg.
“Ngay sau sinh, An rơi vào suy hô hấp do cao áp phổi (tăng áp lực trong tuần hoàn phổi), được đặt nội khí quản và phụ thuộc vào máy thở 24/24. Lúc này, bác sĩ yêu cầu nếu phẫu thuật ngay cho con thì tỷ lệ tử vong rất cao do tình trạng hô hấp chưa ổn định. Ngược lại, nếu để quá lâu, cơ hội sống sẽ mong manh do cao áp phổi kéo dài, nhiễm trùng cơ hội sau đó”, mẹ Thanh An cho biết.
TS.BS Đỗ Hữu Thiều Chương, Phó giám đốc Trung tâm Sơ sinh - BVĐK Tâm Anh, nhận định giải pháp duy nhất để cứu sống bé là chăm sóc tích cực tại phòng NICU bằng máy thở, thuốc vận mạch, thuốc giãn mạch phổi, dinh dưỡng tĩnh mạch… nhằm ổn định huyết động càng sớm càng tốt, tạo tiền đề cho ca mổ diễn ra an toàn.
Và khi Thanh An được 4 ngày tuổi, em được tiến hành phẫu thuật ngay. Sau 1 giờ, ca mổ kết thúc. Ba ngày sau, An được cai máy thở, tập bú sữa và có thể đi ngoài, áp lực động mạch phổi được kiểm soát tốt.
Mới 4 ngày tuổi, Thanh An đã phải trải qua cuộc phẫu thuật đầu tiên
Theo BS Chương, cơ hoành là một hàng rào cơ hình vòm nằm giữa khoang ngực và khoang bụng; ngăn cách tim, phổi với các cơ quan trong ổ bụng (dạ dày, ruột, lá lách, gan). Tỷ lệ thoát vị hoành bẩm sinh ở trẻ khoảng 3/10.000 trường hợp. Trong đó, thoát vị hoành phải khoảng 20% trường hợp; khiến gan, ruột di chuyển lên ngực thông qua một lỗ hổng (khe hở) ở cơ hoành và chèn ép phổi phải.
Nhiều trường hợp trẻ không được tầm soát tiền sản hoặc chẩn đoán bệnh muộn khiến điều trị khó khăn, thậm chí để lại biến chứng ảnh hưởng sức khỏe.
TS.BS Đỗ Hữu Thiều Chương cho hay yếu tố quan trọng nhất góp phần cứu sống bé An là bé được phát hiện dị tật thoát vị hoành ngay từ trong bụng mẹ, giúp bác sĩ có kế hoạch theo dõi thai phụ và chăm sóc em bé sau sinh kịp thời.
Thời gian "vàng" thực hiện phẫu thuật thoát vị hoành là 3-5 ngày sau khi trẻ chào đời, với điều kiện tình trạng tăng áp phổi được kiểm soát tốt. Những trường hợp suy hô hấp nặng do thiểu sản phổi và tăng áp phổi có thể phải sử dụng ECMO (hỗ trợ tim phổi nhân tạo) để duy trì huyết động ổn định.
Hiện, không có cách phòng ngừa tình trạng này vì chưa rõ nguyên nhân. Do đó, mẹ bầu cần tuân thủ lịch khám để tầm soát thai nhi và chẩn đoán bệnh để điều trị phù hợp.