Theo thông tin từ các bác sĩ khoa Cấp cứu và chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương, bé gái là con lần 3, đẻ non 32 tuần, cân nặng lúc sinh 1.1kg. Sau sinh, bé đã được tầm soát sức khoẻ tại bệnh viện và không phát hiện dấu hiệu bất thường, tăng cân phù hợp với lứa tuổi. Trước ngày nhập viện trẻ không có dấu hiệu bất thường.
Sáng ngày 21/2, trẻ được mẹ cho bú sữa bình 2 lần vào thời điểm 5h và 6h sáng, nhưng trẻ bú ít, trớ sữa, quấy khóc, bụng chướng. Khoảng 9h, trẻ được phát hiện tím tái, kích thích không có phản xạ, được gia đình đưa vào khoa Cấp cứu và chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương.
BSCK2 Phạm Thị Thanh Tâm – Phó trưởng Khoa Cấp cứu và Chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết trẻ nhập viện trong tình trạng ngừng thở, ngừng tim, được cấp cứu ngừng tuần hoàn ngay. Đặt nội khí quản thấy đọng ít sữa trong khoang miệng nhưng không thấy sữa trong đường thở. Xquang phổi cho thấy tổn thương nhu mô phổi bên phải lan toả. Dịch dạ dày có nhiều sữa chưa được tiêu hoá (dù sau ăn 4 tiếng). Kết quả chụp Xquang cho thấy bụng chướng hơi, các quai ruột chứa dịch, đây cũng có thể là kết quả sau ngừng tim, nhưng cũng có thể là một tình trạng viêm ruột từ trước đó làm cho em bé dễ bị sặc, dễ trớ hơn trẻ khoẻ mạnh bình thường.
Theo BSCK2 Phạm Thị Thanh Tâm, sặc sữa là một trong những tai nạn thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt với trẻ dưới 2 tuổi. Đây là hiện tượng sữa trào vào đường thở khiến trẻ khó thở, tím tái có thể gây ngừng thở. Nếu không sơ cứu kịp thời có thể gây ảnh hưởng tính mạng cho trẻ.
Sặc sữa là một trong những tai nạn thường gặp ở trẻ nhỏ. Ảnh: BVCC
Nguyên nhân sặc sữa ở trẻ
- Trẻ bú, ăn không đúng tư thế; cho bú quá no
- Cho trẻ bú khi đang khóc, đang ho
- Sữa mẹ nhiều khiến trẻ nuốt không kịp
- Núm vú cao su có lỗ thông quá rộng khiến sữa chảy nhiều
- Trẻ sinh non tháng nên phản xạ bú – nuốt kém
- Trẻ bị dị tật bẩm sinh vùng hầu họng như sứt môi, hở hàm ếch…
Dấu hiệu nhận biết trẻ sặc sữa
- Khi trẻ đang bú (hoặc sau bú) đột ngột ho sặc sụa, tím tái và lịm đi. Có thể thấy sữa trào qua mũi, miệng.
- Đối với những trẻ đẻ non, đặc biệt là trẻ suy dinh dưỡng, trẻ có dị tật vùng hàm mặt, trẻ có tình trạng giảm cơ lực (nhược cơ) thì phản xạ ho kém hơn. Dấu hiệu sặc sữa ở những trẻ này diễn ra khá là yên tĩnh, chủ yếu là biểu hiện bằng triệu chứng tím. Giai đoạn đầu sẽ là tím ở quanh môi, quanh góc mũi, có thể thở nhanh, hoặc thở chậm, ngừng thở.
Cách phòng ngừa trẻ bị sặc sữa
Những việc nên làm
- Khi cho trẻ bú, mẹ cần bế trẻ cao đầu, ở tư thế thoải mái.
- Nên cho trẻ ăn dưới ánh sáng để dễ dàng quan sát thấy được trẻ nuốt sau khi mút sữa và các hiện tượng tím (nếu có).
- Ngoài ra, nếu sữa mẹ tiết ra nhiều mà trẻ không bú kịp, mẹ có thể làm hãm tốc độ của dòng sữa bằng cách dùng hai ngón tay kẹp bớt đầu vú lại.
- Với trẻ nhỏ, nhất là trẻ sơ sinh không nên cho trẻ bú vội vàng.
- Với những trẻ bú bình, bố mẹ hãy chọn những bình sữa có núm vú phù hợp với lứa tuổi, không quá to, giúp sữa xuống miệng trẻ không quá nhiều, không bị sặc. Khi cho trẻ bú, cần nghiêng bình sữa góc 45 độ để sữa chảy xuống đầy lỗ núm vú. Trẻ sẽ không phải mút nhiều, không khí ít vào sẽ hạn chế xảy ra tình trạng sặc sữa.
- Sau khi bú xong: Nên bế trẻ nằm sấp trên vai hoặc ngực mẹ 15 – 20 phút, vỗ nhẹ lưng để trẻ ợ bớt hơi trong dạ dày, tránh đầy hơi sẽ kích thích gây sặc.
- Cha mẹ nên chia thành nhiều bữa nhỏ đặc biệt là đối với trẻ nhẹ cân.
- Đối với các trẻ có các dị tật vùng hàm mặt nên đi khám sớm để điều trị kịp thời và có các dụng cụ hỗ trợ để giảm thiểu nguy cơ sặc.
- Cần cho trẻ đến khám tại cơ sở y tế gần nhất khi trẻ nhũ nhi bỏ bú.
Những việc không nên làm
- Không nên cho trẻ bú sữa khi đang ngủ, đang khóc/cười hay đang ho.
- Không nên để gập cổ khiến trẻ bú khó khăn hơn hoặc ngửa cổ có thể khiến trẻ bị sặc sữa lên mũi.
- Không quấn tã, mặc quần áo chật, tránh làm tăng áp lực ổ bụng.
- Không nên ép trẻ ăn quá no.