Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) đưa tin, Trung Quốc cáo buộc Zimbabwe phạm "sai lầm nghiêm trọng" khi cung cấp thông tin liên quan đến viện trợ tài chính mà Bắc Kinh cung cấp cho nước này trong 9 tháng đầu năm nay.
Theo đó, trong báo cáo ngân sách trình lên quốc hội Zimbabwe hôm 14/11, bộ trưởng tài chính Mthuli Ncube nói nước này đã nhận được tổng cộng 194 triệu USD quyên góp từ các nước tính đến tháng 9, trong đó khoản viện trợ từ Trung Quốc là 3.6 triệu USD, từ Mỹ là 50 triệu USD và Anh là 41 triệu USD.
Hầu hết viện trợ cho Zimbabwe từ phương Tây được cung cấp thông qua các quỹ từ thiện, bởi Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) vẫn áp đặt cấm vận liên quan đến cáo buộc chính phủ nước này tham nhũng. Dù vậy, Harare nhiều lần được Bắc Kinh chống lưng và yêu cầu dỡ bỏ trừng phạt.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Harare đã lên tiếng bác bỏ báo cáo của bộ trưởng Ncube.
Phó đại sứ Zhao Baogang tuyên bố ngay sau khi báo cáo được công khai: "Đây là một sai lầm nghiêm trọng. Giới chức Zimbabwe phải đưa ra một lời giải thích đầy đủ và thuyết phục."
Đại sứ quán Trung Quốc ngày 19/11 ra thông cáo, khẳng định rằng theo những số liệu của họ thì tổng viện trợ tài chính thực tế của Trung Quốc cho Zimbabwe trong 9 tháng đầu năm 2019 đã bị bộ trưởng Ncube làm "bay hơi" 133.2 triệu USD. Số liệu thực tế nhiều hơn chỉ số được công bố tới 38 lần.
"Đại sứ quán ghi nhận thông tin rằng trong báo cáo [của ông Ncube], con số viện trợ của Trung Quốc cho Zimbabwe là 3.631.500USD," thông cáo nêu. "Con số thực sự là 136.8 triệu USD."
Đại sứ quán nói rằng con số do họ cung cấp còn chưa bao gồm các hình thức viện trợ tài chính khác, như chi phí cử chuyên gia hỗ trợ hay các khoản đóng góp của chính cơ quan ngoại giao này cho các tổ chức bản địa.
Đại sứ quán Trung Quốc thúc giục chính phủ Zimbabwe "đưa ra đánh giá toàn diện về số liệu hỗ trợ song phương và phản ánh chính xác tình hình thực tế khi lập báo cáo ngân sách", đồng thời cho biết khái niệm "tương hỗ phát triển song phương" bao gồm cấp vốn cho các dự án hợp tác, tiền mặt và giá trị hàng hóa quyên góp.
Sau phản ứng của Trung Quốc, Bộ thông tin, tuyên truyền và phát thanh Zimbabwe nói họ đã tổ chức đối thoại với các quan chức Trung Quốc, theo đó các cuộc tham vấn đang được tiến hành để đi đến nhận thức chung liên quan đến số liệu tài chính.
Trung Quốc đã cung cấp các khoản vay trị giá 2.2 tỉ USD cho Zimbabwe trong giai đoạn 2000-2017, theo số liệu của một viện nghiên cứu tại Washington (Ảnh: Handout)
Theo đài RFI (Pháp), Trung Quốc hiện là đối tác số 1 của châu Phi. Năm ngoái, Bắc Kinh cam kết viện trợ "vô điều kiện" lên đến 60 tỉ USD cho các nước châu Phi.
Trung Quốc hỗ trợ châu Phi xây dựng nhiều cơ sở hạ tầng - gồm cao tốc, đường sắt, sân bay, cảng biển,... - mà không đòi hỏi các nước sở tại cung cấp bảo đảm tài chính tương xứng. Đổi lại, Trung Quốc được ưu tiên khai thác quy mô lớn nhiều nguồn tài nguyên khoáng sản, dầu khí phong phú tại lục địa này.
Chênh lệch quá lớn trong số liệu viện trợ của Zimbabwe và Trung Quốc nhiều khả năng sẽ làm dấy lên nghi vấn lớn ở Harare, đặc biệt từ phe đối lập khi cáo buộc đảng Liên minh Zimbabwe Quốc gia châu Phi- Mặt trận yêu nước (Zanu-PF) cầm quyền báo cáo sai chỉ số nợ và nhận các khoản vay nước ngoài không thông qua quốc hội.