Tổ hợp tên lửa bờ Rubezh-ME được sinh ra là cho Việt Nam?
Tổ hợp tên lửa bờ Rubezh-ME là một trong những sản phẩm quốc phòng mới nhất của Nga được Tập đoàn xuất nhập khẩu vũ khí nhà nước Rosoboronexport giới thiệu tại Triển lãm quốc tế về Quốc phòng và An ninh – DSE Vietnam 2019 đang diễn ra ở Hà Nội.
Do sự phức tạp trong quá trình vận chuyển, Rosoboronexport chưa thể mang nguyên mẫu tổ hợp Rubezh-ME đến Hà Nội, thế nhưng bù lại phía Nga vẫn ưu tiên mang đến DSE Vietnam 2019 tài liệu lẫn hình ảnh giới thiệu về tổ hợp tên lửa bờ Rubezh-ME tối tân để giới thiệu với khách tham quan.
Việc Rosoboronexport đẩy mạnh quảng bá Rubezh-ME cho thấy đây sẽ là một trong những vũ khí chủ lực tương lai của Quân đội Nga và có tiềm năng xuất khẩu rất lớn.
Sở dĩ nói như vậy là bởi Rubezh-ME được phát triển dựa trên thành công của Bal-E - một trong những tổ hợp tên lửa bờ chủ lực của Quân đội Nga hiện nay. Bản thân Bal-E đang được xem là một trong những lá chắn quan trọng của lực lượng phòng thủ bờ biển thuộc Hải quân Nga nhờ năng lực tác chiến và răn đe mạnh.
Tuy nhiên, trong quá trình vận hành tổ hợp Bal-E cũng bộc lộ một số nhược điểm như không có khả năng tác chiến độc lập, bởi các xe phóng tự hành của tổ hợp phụ thuộc quá nhiều vào đài radar Monolith-B vốn sẽ là đối tượng đầu tiên bị đối phương tấn công khi trận địa Bal-E bị phát hiện từ đó khiến cả tổ hợp bị vô hiệu hóa.
Bên cạnh đó, tên lửa hành trình chống hạm Kh-35/Kh-35E mà Bal-E được trang bị có tầm bắn khá hạn chế tối đa chỉ 130km.
Hình ảnh tổ hợp tên lửa bờ Rubezh-ME (ngoài cùng bên phải) cùng nhiều vũ khí hiện đại khác của Nga được giới thiệu tại DSE-2019. Ảnh: Trà Khánh
Từ những hạn chế trong quá trình vận hành Bal-E cũng như kinh nghiệm tác chiến phòng thủ bờ biển ở một số nước, nhất là tại Syria, công nghiệp quốc phòng Nga đã cho ra đời Rubezh-ME - một tổ hợp tên lửa bờ có khả năng tác chiến toàn diện trong môi trường chiến tranh hiện đại.
Theo nhiều chuyên gia quân sự đánh giá, Rubezh-ME cùng Bastion-P sẽ là lá chắn "bất khả xâm phạm" bảo vệ đường bờ biển của nước Nga trong tương lai.
Có một điểm khá trùng hợp là Rubezh-ME được Quân đội Nga phát triển để bảo vệ đường bờ biển dài và rộng của nước này, khá giống với trường hợp Việt Nam. Trong khi đó ở thời điểm hiện tại Hải quân Việt Nam cũng đang cần tới một dòng tên lửa bờ có năng lực tác chiến toàn diện như Rubezh-ME.
Vì vậy cũng dễ hiểu vì sao Việt Nam trở thành đích đến ưu tiên của Rubezh-ME.
Đài radar Monolith-B được tích hợp kèm tổ hợp tên lửa Rubezh-ME. Ảnh: navalnews.
Từ lâu Việt Nam đã có truyền thông sử dụng các tổ hợp tên lửa bờ do Nga chế tạo như 4K51 Rubezh; 4K44B Redut và K-300P.
Đạn tên lửa Kh-35 (hoặc Kh-35UE) mà tổ hợp Rubezh-ME sử dụng đang là tên lửa chống hạm chủ lực trên các tàu chiến của Việt Nam, do đó việc đảm bảo kỹ thuật cho tới vận hành Rubezh-ME không phải là nhiệm vụ quá khó đối với Việt Nam.
Rubezh-ME và chiến thuật tấn công "bầy sói" độc nhất vô nhị
Theo tài liệu giới thiệu của Rosoboronexport, tổ hợp Rubezh-ME cùng tên lửa Kh-35 có tầm tác chiến hiệu quả từ 7-260km cho thấy tổ hợp này được trang bị đạn tên lửa Kh-35U vốn có tầm bắn gấp đôi so với phiên bản Kh-35 và Kh-35E cho xuất khẩu.
Ngoài đài radar Monolith-B, mỗi xe phóng tự hành của Rubezh-ME còn được trang bị riêng một radar chiếu xạ cho phép nó hoạt động độc lập mà không cần tới Monolith-B. Các hệ thống radar này cho phép Rubezh-ME theo dõi đồng thời tới 200 mục tiêu, tầm hoạt động của hệ thống radar này dao động từ 250-750km tùy thuộc vào chế độ vận hành.
Cũng theo đó mỗi xe phóng tự hành của Rubezh-ME có thể được xem như một tổ hợp tên lửa bờ thu nhỏ có thể tác chiến độc lập, từ đó hạn chế tối đa nguy cơ bị đối phương trả đũa, săn diệt, nhờ vậy nâng cao sức sống còn, đảm bảo duy trì năng lực chiến đấu trong thời gian dài.
Các ưu điểm vượt trội kể trên của Rubezh-ME rất hợp với nghệ thuật quân sự "tác chiến phi đối xứng" lấy phòng tránh, đánh trả là chính của Việt Nam trong chiến tranh tương lai khi mà chúng ta có thể phải đối mặt với những lực lượng áp đảo về vũ khí, hỏa lực có điều kiển chính xác.
Tổ hợp tên lửa bờ Rubezh-ME được Nga giới thiệu tại triển lãm hàng hải quốc tế IMDS-2019 vào tháng 7 vừa qua. Ảnh: iarex.ru.
Tổ hợp tên lửa bờ Rubezh-ME (radar Monolith-B ở phía xa) được Nga giới thiệu tại triển lãm hàng hải quốc tế IMDS-2019 vào tháng 7 vừa qua. Ảnh: iarex.ru.
Rubezh-ME có thể tác chiến theo phương thức "hỏa khí phân tán, hỏa lực tập trung" đặc trưng của nghệ thuật quân sự Việt Nam bởi các xe bệ phóng tự hành có thể bố trí cách nhau rất xa nhưng khi cần vẫn có thể tạo ra một cơn mưa đạn tên lửa diệt hạm tập trung vào một khu vực mục tiêu.
Với mật độ đạn dày đặc, "bầy sói" Kh-35 hoặc Kh-35UE tận dụng khả năng bay siêu thấp, bám đỉnh sóng để tiếp cận các tàu đối phương mà không bị phát hiện hoặc nếu bị phát hiện thì cũng không thể kịp đánh chặn và/hoặc bị quá tải do số lượng mục tiêu lớn khiến hệ thống phòng thủ trên tàu bị quá tải.
Bên cạnh các đặc tính kỹ-chiến thuật vượt trội, Rubezh-ME còn có một lợi thế quan trọng khác đó là giá thành mua sắm ban đầu và chi phí vận hành hợp lý hơn so với các hệ thống tương tự. Vì thế, tổ hợp này không chỉ được Quân đội Nga ưu tiên mua sắm mà còn được nhiều quốc gia có biển khác quan tâm.
Với lực lượng tên lửa bờ còn mỏng, lại có nhiều tổ hợp đã được đưa vào sử dụng từ lâu, tới nay đã xuống cấp, công tác đảm bảo kỹ thuật gặp rất nhiều khó khăn trong khi tính năng chiến đấu đã phần nào lạc hậu, Hải quân Việt Nam có thể tham khảo, mua sắm Rubezh-ME nhằm tăng cường năng lực phòng thủ bờ biển, đáp ứng yêu cầu của chiến tranh hiện đại.
Các xe phóng tự hành của Rubezh-ME có thể bố trí cách xa nhau cũng mang lại cho lực lượng phòng thủ khả năng bảo vệ đường bờ biển dài hơn so với tổ hợp BAL-E thông thường, kết hợp hoàn hảo giữa yếu tố chi phí và hiệu quả chiến đấu. Do vậy, Rubezh-ME xứng đáng được xem là ứng viên sáng giá nếu Hải quân Việt Nam quyết định mua sắm thêm các tổ hợp tên lửa bờ thế hệ mới.
Những vũ khí tối tân tại Triển lãm Quốc phòng và An ninh Việt Nam 2019