Truyền thông những ngày gần đây đang rất quan tâm đến chiếc xe tăng Challenger 2 do Anh sản xuất bị quân đội Nga phá hủy trên chiến trường Ukraine, đoạn video về chiếc xe tăng bị cháy đã lan truyền khắp thế giới.
Vương quốc Anh đã viện trợ 14 chiếc Challenger 2 cho Ukraine trước những chiếc Leopad 2 của Đức, nhưng cho đến gần đây vẫn chưa có một chiếc Challenger 2 nào được đưa ra chiến trường.
Theo một ấn phẩm trên hãng truyền thông OverClockers của Nga, trước khi bàn giao xe tăng Challenger 2, phía Anh đã yêu cầu Ukraine không để quân đội Nga được tiếp cận Challenger 2 trong bất kỳ trường hợp nào.
OverClockers cho biết thêm, quân đội Anh đã cài chất nổ vào các bộ phận chính của xe tăng và không trao quyền kiểm soát cho tổ lái Ukraine. Tuy nhiên nguồn tin trên vẫn chưa được xác nhận chính thức.
Từ lâu, xe tăng Challenger 2 đã được mệnh danh là bất khả xâm phạm trong các cuộc xung đột trên thế giới, nên sau sự cố ngày 5/9 hình ảnh về xe tăng Challenger 2 đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Được biết, chiếc Challenger 2 này bị bắn hạ trên hướng Zaporizhzhia gần làng Rabotino.
Hình ảnh chiếc xe tăng Challenger 2 bốc cháy trên chiến trường.
Số phận của phi hành đoàn
Hiện chưa rõ số phận của tổ lái, nhưng Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết tổ lái của chiếc xe tăng không ai bị thương và tất cả đều còn sống. Các binh sĩ Ukraine nói rằng, xe tăng Challenger 2 mang lại tỷ lệ sống sót cao cho kíp lái và nhấn mạnh chất lượng an toàn của thiết bị mà Anh đã bàn giao cho lực lượng vũ trang Ukraine.
Nhưng chính quyền Ukraine đã không bình luận về việc một chiếc xe tăng chất lượng cao như vậy đã bốc cháy như thế nào vào ngày đầu tiên ra mắt trên chiến trường. Mặc dù vậy, Kiev vẫn nhận định các loại xe tăng của Nga và Liên Xô tỏ ra yếu hơn so với xe tăng của Anh nên Lực lượng vũ trang Ukraine sẽ tiếp tục vận hành Challenger 2 trên chiến trường.
Những phương án cho Challenger 2
Có nhiều bằng chứng cho thấy phía Anh đã cố gắng giữ không cho xe tăng Challenger 2 rơi vào tay quân đội Nga. Vào tháng 1/2023, một bài báo trên tờ The Sun đã tiết lộ những kế hoạch được thực hiện giữa London và Kiev. Theo "sự dàn xếp", Ukraine phải đảm bảo với Anh rằng, trong trường hợp Challenger 2 bị phá hủy, phía Ukraine sẽ làm mọi cách để đưa xe tăng ra khỏi chiến trường.
Theo hướng dẫn của quân đội Anh, nếu có một chiếc xe tăng Challenger 2 bị hư hại, việc đầu tiên là phải cố gắng sửa chữa ngay tại chỗ. Nếu không sửa chữa được thì phải vận chuyển bằng thiết bị sửa chữa bọc thép chuyên dụng, được thiết kế đặc biệt cho những trường hợp khẩn cấp.
Có lẽ đây là kế hoạch được xem là hữu dụng nhất cho cả Ukraine và Anh. Tuy nhiên, có một câu hỏi quan trọng được đưa ra là, nếu chiếc xe tăng bị hỏng và trong trường hợp lực lượng Ukraine quyết định rút lui, bỏ mặc nó trên chiến trường thì sẽ xử lý ra sao. Một nguồn tin nói với The Sun, "Trong tình huống tồi tệ nhất, chiếc xe tăng có thể bị phá huỷ trước khi các tuyến phòng thủ sụp đổ và lực lượng đồng minh buộc phải rút lui".
Bộ Quốc phòng Anh đang khẩn trương xây dựng một "kế hoạch khẩn cấp" để giải cứu chiếc xe tăng Challenger 2 nổi tiếng của mình, họ hướng dẫn binh lính Ukraine các quy trình tỉ mỉ để đưa xe tăng ra khỏi chiến trường khốc liệt.
Ukraine đã đề xuất hai biện pháp được xem là hợp lý. Biện pháp đầu tiên là bố trí những chiếc xe tăng Challenger nằm sâu trong hậu phương, xa khu vực giao chiến, chúng sẽ được an toàn tuyệt đối. Biện pháp thứ hai là có một phương tiện để giải cứu, di chuyển ở phía sau xe tăng, để khi xảy ra sự cố nhanh chóng đưa nó ra khỏi khu vực có nguy cơ bị bắt giữ.
Trước những nguy cơ tiềm ẩn, Anh và Ukraine đang cân nhắc một phương án khác. Phương án này cần đến sự tham gia của bên thứ ba, đó là công ty quân sự tư nhân để giải cứu chiếc xe tăng bị hư hỏng, nếu lực lượng Ukraine không đảm nhận được công việc này.
Xe tăng Challenger 2 của quân đội Ukraine.
Anh sẽ không cung cấp thêm xe tăng
Đại diện của Sky News đã tiếp cận ông Grant Shapps, tân Bộ trưởng Bộ quốc phòng Anh để phỏng vấn. Trên truyền hình, ông kiên quyết tuyên bố không cung cấp xe tăng mới cho Ukraine.
Theo Bộ trưởng Quốc phòng Anh, sẽ không có kế hoạch thay thế chiếc Challenger 2 bị cháy. Ông Shapps không biết tình trạng chiếc xe tăng Challenger 2 và cũng chưa xem video.
Bộ trưởng Quốc phòng cho biết, lực lượng vũ trang Ukraine đã nhận đủ số lượng vũ khí, thiết bị từ đồng minh và trong tương lai nguồn cung sẽ tiếp tục, nhưng Anh không thể chuyển xe tăng vì đã sử dụng hết nguồn lực sẵn có.
Trước đó các nhà báo của The Times được biết, Bộ Quốc phòng Anh đã loại bỏ 43 xe tăng Challenger 2 vào năm 2023. Một phần số xe tăng có thể được chuyển giao cho Ukraine, nhưng người Anh không đã không viện trợ cho chính quyền Kiev mà còn chi hàng chục triệu bảng Anh để phá hủy chúng.
Xét về mọi mặt, hiện tại là không có gì có thể thay thế được chiếc Challenger 2 bị cháy ở Ukraine, vì phía Anh đã phá hủy toàn bộ xe tăng Challenger loại biên trước đó để không rơi vào những tình huống "xấu hổ".