Các bang ở Mỹ hào hứng với đầu tư từ Trung Quốc
Đó là vào cuối tháng 10 ở Jonesboro, bang Arkansas, nơi cách Nhà Trắng một quãng đường dài, và cũng cách xa cuộc chiến thương mại. Một đám đông mặc vest và cà vạt đỏ từ từ đi qua một cổng chào lớn được làm từ bóng bay màu đỏ, hướng tới một sân khấu mang một biểu ngữ lớn màu đỏ có dòng chữ: "Khai trương công ty Risever Machinery".
Các doanh nhân ở Arkansas và đối tác phía Trung Quốc đứng sau một dải ruy băng đỏ, mỗi người cầm một chiếc kéo vàng để cắt băng khánh thành.
Các chính trị gia địa phương thì được tặng món quà từ An Huy, bao gồm một bức tranh vẽ ngựa phi nước đại - một phép ẩn dụ của Trung Quốc về sự thịnh vượng và thành công.
Hơn 90 thành phố của Mỹ đã cạnh tranh để thu hút đầu tư từ nhà máy có trụ sở ở An Huy, Trung Quốc này, nơi sẽ cung cấp linh kiện cho các đại gia xây dựng, chẳng hạn như Caterpillar, Terex, Volvo và Komatsu.
"Chúng tôi cần chứng minh rằng chúng tôi hoan nghênh khoản đầu tư này", Thống đốc bang Cộng hòa Arkansas, Asa Hutchinson nói trong bài phát biểu tại buổi lễ. Ông nói với Nikkei Asian Review rằng ông coi khoản đầu tư này là một cơ hội để bù đắp lại những công việc bị mất cho những công ty ở nước ngoài.
Ngoài Risever, 7 dự án đầu tư khác của Trung Quốc đang được tiến hành tại Arkansas.
Các tiểu bang khác ở miền Nam, gồm Bắc và Nam Carolina, Tennessee, Louisiana, Georgia, Mississippi, Alabama và Kentucky hiện cũng đang nhận đầu tư từ các nhà máy Trung Quốc. Đây đều là các bang nền tảng của đảng Cộng hòa.
Sự phụ thuộc của các bang này vào đầu tư từ Trung Quốc chỉ nhằm nhấn mạnh mức độ kết nối sâu sắc của 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới, bất chấp những biện pháp trừng phạt và các phát biểu hung hăng từ Nhà Trắng.
Mong muốn giải quyết tình trạng mất cân bằng thương mại đã kéo dài hàng thập kỷ có thể khiến Tổng thống Trump gặp khó khăn khi ông bắt đầu cuộc đua tái tranh cử vào tháng 11 này.
"Sẽ có sự thay đổi ở các bang công nghiệp," Gary Hufbauer, thành viên cao cấp tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson và cựu phó trợ lý thư ký thương mại cho biết. "Đó là lý do tại sao, theo quan điểm của tôi, [ông Trump] không đủ khả năng leo thang chiến tranh thương mại."
"Những bang đó ... sẽ bị tổn thương, họ sẽ mất việc làm và Tổng thống sẽ mất 1 - 2% số cử tri", ông Hufbauer nói.
Đầu tư từ Trung Quốc là cứu tinh
Arkansas là một trường hợp điển hình về sự mất mát của ngành sản xuất Mỹ. "Dệt may, nhà máy giấy, nhà máy gỗ, tất cả những nhà máy này ở phía nam và phía đông Arkansas, cho đến khi những công việc đó biến mất 20 năm trước khi chuỗi cung ứng chuyển ra nước ngoài", Mervin Jebaraj, giám đốc Trung tâm nghiên cứu kinh doanh và kinh tế tại Đại học Arkansas nói.
Ông Trump đã giành được 61% phiếu bầu ở Arkansas và, được ủng hộ bởi các bang khác ở Rust Belt, cách gọi các bang công nghiệp và các bang miền nam, để giành được chiếc ghế ở Nhà Trắng năm 2016. Ông Trump ngay sau đó tấn công các đối tác thương mại của Mỹ, rút khỏi các hiệp ước, áp thuế cao và tăng đối với hàng hóa Trung Quốc.
Mặc dù vậy, các bang như Arkansas nhìn Trung Quốc là một vị cứu tính tiềm năng hơn là một kẻ tấn công.
"Các khoản đầu tư của Trung Quốc sẽ giúp đưa một số công việc trở lại các nơi của tiểu bang đang gặp khó khăn", ông Jebaraj nói.
Đối với các nhà đầu tư Trung Quốc, việc rút ngắn chuỗi cung ứng và gần gũi hơn với khách hàng là một đề xuất hấp dẫn, ngay cả trước khi các biện pháp thuế quan của ông Trump có hiệu lực. Và, với giá đất và lao động ở Trung Quốc đang tăng, sự khác biệt về chi phí đang thu hẹp.
Lai Yonggang, tổng giám đốc của Risever, nói rằng cơ sở hạ tầng hậu cần, khoảng cách từ các nhà máy đến khách hàng, tiền lương và chi phí tiện ích đều ảnh hưởng đến đến quyết định đầu tư, nhưng thái độ của chính quyền Jonesboro đối với các công ty Trung Quốc đã giúp đạt được thỏa thuận.
"Thái độ của Arkansas đối với đầu tư nước ngoài, đặc biệt là đầu tư của Trung Quốc, rất thân thiện", Lai nói với Nikkei. "Ông Hutchinson đã đến nhà máy của chúng tôi hai lần trước đây. Đây là một yếu tố rất quan trọng đối với chúng tôi: sự sẵn sàng hợp tác và họ có thể hỗ trợ chúng tôi bao nhiêu", ông nói thêm.
Risever đã công bố khoản đầu tư 20,5 triệu USD vào tháng 10 năm 2017, với kế hoạch ban đầu là thuê 130 nhân viên và bắt đầu sản xuất vào đầu năm 2020.
Tỷ lệ ủng hộ ông Trump trong cuộc bầu cử sắp tới
Ở Arkansas, sự ủng hộ và phản đối đối với ông Trump được chia đều. Tại Springdale, Nikkei đã gặp Yang Luo-Branch, chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp châu Á Arkansas (AAAB) và Cheng Chen, một thành viên của AAAB. Cả hai đều là sinh viên quốc tế Trung Quốc đã định cư tại tiểu bang sau khi tốt nghiệp và lấy chồng ở Arkansas, và cả hai người chồng đều là những người Cộng hòa đã bỏ phiếu cho Trump vào năm 2016.
Luo và Chen đều nói rằng họ ủng hộ lập trường của Bắc Kinh trong cuộc chiến thương mại; trong khi chồng họ ủng hộ cuộc chiến thương mại của tổng thống Mỹ với Trung Quốc.
Tổng thống Trump sẽ tiếp tục tái tranh cử vào tháng 11 và hy vọng rằng các bang như Arkansas sẽ ủng hộ mạnh mẽ cho ông, giống như trong năm 2016. Theo thăm dò, tỷ lệ ủng hộ với ông Trump ở Arkansas đã giảm 20 điểm % kể từ khi ông nhậm chức.
Ở Arkansas, những người ủng hộ tổng thống - bao gồm công nhân nhà máy, nông dân trồng đậu nành, chồng của Luo và Chen - nói rằng họ không đồng ý với tất cả những gì Trump đã làm, mặc dù chưa thấy một sự thay thế nào cho "Người thuế quan" - như ông Trump tự nhận.
