Đứng về phía Mỹ nhưng Úc không muốn làm tổn hại quan hệ với Trung Quốc
Bộ trưởng Ngoại giao Úc Marise Payne và Bộ trưởng Quốc phòng Úc Linda Reynolds hôm 28/7 có cuộc thảo luận với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper trong Hội nghị tham vấn cấp bộ trưởng Úc-Mỹ (AUSMIN) lần thứ 30 tại Washington.
Động thái này được truyền thông Úc mô tả là hành động "làm mới và củng cố một mặt trận thống nhất chống lại Trung Quốc".
Sau cuộc gặp kéo dài hai ngày, hai nước đã đưa ra tuyên bố chung trong đó Trung Quốc được nhắc đến trong hầu hết các đề mục.
Tại cuộc họp hôm 28, Ngoại trưởng Mike Pompeo khen ngợi Úc đứng lên chống lại áp lực từ Trung Quốc và cho rằng Washington và Canberra sẽ tiếp tục hợp tác để tái khẳng định luật pháp ở biển Đông và cùng chung thái độ về việc Trung Quốc ban hành Luật an ninh Hồng Kông.
Hai nước cũng thống nhất hợp tác trong các vấn đề về bệnh truyền nhiễm, việc tiếp cận vắc-xin.
Tuy nhiên, bà Payne nhấn mạnh, "Mối quan hệ của Úc với Trung Quốc là quan trọng và chúng tôi không có ý định làm tổn hại nó. Nhưng chúng tôi cũng không có ý định làm những việc trái với lợi ích của mình".
Đồng thời, Úc không đồng ý với đề nghị tăng các chuyến tuần tra tự do hàng hải tại biển Đông do Mỹ đề xuất.
Thời báo Hoàn Cầu: Úc mất nhiều hơn được?
Tại cuộc họp báo hôm 29/7, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân yêu cầu Mỹ và Úc ngừng nói và can thiệp vào các vấn đề nội bộ của Trung Quốc nhằm tiếp tục duy trì mối quan hệ giữa Trung Quốc với cả Mỹ và Úc.
Tờ Hoàn Cầu nhận định Úc là nước đi đầu trong việc ủng hộ các hành động quay lưng với Trung Quốc của Mỹ. Cùng với đó, Úc lại vẫn bày tỏ quan điểm không muốn làm ảnh hưởng tới mối quan hệ kinh tế với Trung Quốc.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân
Giáo sư tại Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế tại Quảng Đông Zhou Fangyin chỉ ra, tuyên bố chung giữa hai nước Mỹ - Úc vào 28/7 thể hiện Úc đang hợp tác với Mỹ trên phương diện chính trị, trong bối cảnh Washington cần sự hỗ trợ công khai hơn bao giờ hết.
Ông Zhou lưu ý rằng bài phát biểu của Ngoại trưởng Pompeo vào ngày 23/7 tại Thư viện và Bảo tàng Tổng thống Richard Nixon có thể được coi là tuyên ngôn cho việc thành lập một mặt trận chống Trung Quốc trên toàn cầu. Tuy nhiên, ông cho rằng động thái này lại nhận được phản hồi ít hơn mong đợi. Chính vì thế Washington cần Úc lúc này để hợp tác với các hoạt động chính trị của mình.
Về phía Úc, sự hợp tác với Mỹ một phần nằm trong mối quan tâm chung về ảnh hưởng của Trung Quốc, mặt khác nó có thể là cơ hội để Úc thể hiện các giá trị của mình ở phương Tây, ông Zhou bổ sung.
Các chuyên gia Trung Quốc cho rằng, đi theo những chính sách quay lưng với Trung Quốc của Mỹ sẽ không khiến Úc có được vị thế quan trọng hơn trong khu vực, đồng thời lại đối mặt với những hậu quả khó lường khi mối quan hệ với Trung Quốc bị ảnh hưởng.
Tờ Thời báo Hoàn Cầu chỉ ra tuyên bố của bà Payne thể hiện Úc muốn mình là đối tác chứ không phải "tay sai" của Mỹ.
Bằng cách không cam kết tuần tra, Úc tin rằng mình đang không kích động quá mức tới Trung Quốc - Chen Hong, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Úc tại Đại học Sư phạm Hoa Đông Trung Quốc, nói.
Tuy nhiên, tờ báo cũng nêu Úc đang chơi một canh bạc trong đó đặt cược nhiều hơn vào Mỹ và làm tổn hại đến mối quan hệ với Trung Quốc. Ông Chen nhấn mạnh vào những khó khăn mà chính nước Mỹ đang phải đối mặt trong thời điểm dịch bệnh Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp.
Chen Hong cho biết chính thái độ bài Trung Quốc sẽ khiến kinh tế Úc thiệt hại nặng. Đồng thời những cảnh cáo về du lịch và học tập từ phía Bắc Kinh cũng khiến ngành du lịch của Úc thiệt hại. Ông cho rằng Úc muốn làm hài lòng tất cả, nhưng sẽ lại làm mất lòng tất cả.
Trung Quốc nhận xét về hợp tác quân sự Úc - Mỹ
Trong tuyên bố chung công bố hôm 28/7, Úc và Mỹ đồng ý tăng cường hợp tác quốc phòng.
Hai nước sẽ hợp tác trong nhiều lĩnh vực bao gồm vũ khí siêu thanh, tác chiến điện tử và không gian, hãng AFP đưa tin.
Tuyên bố chung cũng cho biết hai nước dự kiến thành lập một kho dự trữ nhiên liệu quân sự chiến lược do Mỹ tài trợ ở Darwin, với mục đích tăng cường khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng. Mỹ và Úc còn xem xét tiến hành các cuộc tập trận chung với các quốc gia khác như Nhật Bản và Ấn Độ.
Chuyên gia quân sự Trung Quốc Wei Dongxu nhận xét, Mỹ tận dụng Úc như một căn cứ quân sự chiến lược quan trọng, có thể tăng cường sức mạnh của mình cho Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Úc tăng chi tiêu quốc phòng để mua các máy bay chiến đấu tiên tiến, tăng khả năng chiến đấu chung với Mỹ.
Chuyên gia Wei nhận định việc bị ràng buộc quân sự với Mỹ không phải là điều tốt cho Úc và các động thái khiêu khích có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng cho lợi ích của Úc. Bằng cách tham gia cùng Mỹ trong vào các hoạt động quân sự, Úc đang đặt số phận mình vào tay người Mỹ.
Mời độc giả theo dõi chúng tôi trên MXH Lotus: