Cứ đến tháng 6, mùi vải thiều lại tràn ngập đường phố Hà Nội. Giờ đây, người nông dân trông vải Việt Nam đã có cơ hội mới: xuất khẩu sang Nhật Bản.
Việc mở cửa thị trường Nhật Bản sẽ là cơ hội lớn nhất đối với nông dân trồng vải thiều Việt Nam trong năm nay. Việt Nam là nhà sản xuất vải thiều lớn thứ ba thế giới, sau Trung Quốc và Ấn Độ, và đứng thứ hai chỉ sau Madagascar về xuất khẩu trái cây.
Tháng 6, từ tinh mơ, những chiếc xe máy chất đầy vải Lục Ngạn đã bắt đầu khởi hành.
"Giá bán buôn rất cao trong năm nay", một người nông dân 40 tuổi nói. "Năm ngoái là một vụ mùa bội thu, nhưng lại ế. Vậy là thối hết".
Vải thiều Việt Nam nổi tiếng với hương thơm và vị ngọt đậm đà, với chất lượng được đánh giá là "đẳng cấp hàng đầu".
Vải thiều tươi rất hiếm ở Nhật Bản. Hầu hết vải được bán ở đây là vải đông lạnh. Kế hoạch xuất khẩu vải Việt Nam sang thị trường Nhật Bản từng bị đình trệ vì không đáp ứng được các yêu cầu kiểm dịch.
Nhưng năm nay, Bộ Nông nghiệp cả hai nước đã xác nhận chất lượng của vải thiều được trồng trên 19 trang trại ở Bắc Giang. Vải đủ tiêu chuẩn xuất khẩu phải đáp ứng các tiêu chuẩn canh tác nhất định và cả tiêu chí sau thu hoạch, chẳng hạn như khử trùng bằng methyl bromide.
Việt Nam dự kiến xuất khẩu 100 tấn vải thiều sang Nhật Bản trong năm nay. Tấn đầu tiên đã cập bến thành công vào tháng trước, được phân phối bởi các nhà bán lẻ như Aeon.
Một hộp khoảng 10 quả được bán với giá khoảng 500 yên Nhật (4,70 đô la Mỹ) tại các siêu thị Aeon. Cao gấp gần 10 lần so với giá bán lẻ khoảng 30.000 đồng - 50.000 đồng/kg tại Hà Nội.
Giao thương về nông nghiệp và thủy sản giữa Việt Nam và Nhật Bản đã tăng vọt kể từ khi hai bên tham gia hiệp định hợp tác kinh tế có hiệu lực vào tháng 12/2008. Theo thỏa thuận thương mại này, Việt Nam đã giảm thuế đối với táo Nhật Bản xuống 0% từ năm 2019. Xuất khẩu táo của Nhật Bản sang Đông Nam Bộ Việt Nam đạt khoảng 320.000 tấn trong năm 2018 - gấp 18 lần so với năm 2015.
Trong khi đó, xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Nhật Bản đã tăng mạnh. Nhật Bản đã nổi lên như một thị trường mới cho loại cá này bên cạnh Hoa Kỳ và Trung Quốc.
Việt Nam chiếm 19% xuất khẩu vải thiều toàn cầu năm 2018, đứng thứ hai sau thị phần 35% của Madagascar và nhỉnh hơn 18% của Trung Quốc, theo Hiệp hội Khoa học Trồng trọt Quốc tế.