Ngày 31/1/2020, tờ EKurd Daily xuất bản bài viết: "Iran may be behind the crash of an American plane in Afghanistan" (tạm dịch: Iran có thể đứng đằng sau vụ tai nạn máy bay Mỹ ở Afghanistan) của tác giả Sardar Mesto.
Nhằm giúp độc giả có cái nhìn khách quan, đặc biệt là trong bối cảnh căng thẳng ở khu vực Trung Đông giữa Mỹ và Iran chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, chúng tôi xin được lược dịch bài viết.
Lực lượng Taliban đã tuyên bố nhận trách nhiệm về vụ rơi máy bay trinh sát E-11A của Mỹ ở tỉnh Ghazni của Afghanistan.
Theo một số nguồn tin chưa được xác thực, một sĩ quan cao cấp của CIA (Cục Tình báo Trung ương Mỹ) là Michael D'Andrea, biệt danh "Ayatollah Mike" hay "Hoàng tử đen", nhân vật "đầu não" của các hoạt động chống Iran, có thể đã ở trên máy bay khi nó lâm nạn.
Nhân vật này cũng bị cáo buộc đóng vai trò quan trọng trong vụ giết hại Tướng Qassem Soleimani (chỉ huy Lực lượng Quds thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran - IRGC) và chỉ huy dân quân Shia Iraq Muhandis gần sân bay Baghdad, Iraq vào ngày 3/1/2020.
Taliban đã thu giữ được một số lượng lớn tài liệu tình báo quan trọng từ chiếc máy bay E-11A được cho là đang chở sĩ quan CIA - Michael D'Andrea (Ảnh: Pajhwok Afghan News).
Vào tháng 7/2017, một bài viết về "Hoàng tử đen" xuất hiện trên tờ New York Times lưu ý rằng Iran là một trong những "mục tiêu khó nhằn" đối với CIA.
Iran trong tình trạng "bế quan tỏa cảng", các nhà ngoại giao người Mỹ không làm việc ở đó và các lực lượng tình báo của Iran được đánh giá là rất có kỹ năng đối phó với các điệp viên của Mỹ sau hơn 40 năm đối đầu.
Theo bài viết của New York Times, các hoạt động của D'Andrea báo hiệu một cách tiếp cận "cứng rắn" hơn của Mỹ với Iran.
Cho tới nay, nhiều phân tích cho rằng đã diễn ra một cuộc tập kích đặc biệt theo lệnh của Tehran nhằm phá hủy chiếc máy bay mà D'Andrea đang ở trên đó.
Để xác minh điều này cần khá nhiều thời gian, tuy nhiên sau cuộc tập kích tên lửa vào các căn cứ của Mỹ ở Iraq hôm 8/1/2020, các lãnh đạo Cộng hòa Hồi giáo Iran nói rằng đó chỉ là "một cái tát" và hành động báo thù thực sự cho Tướng Soleimani vẫn chưa xảy ra.
Nhiều suy đoán cho rằng Iran có thể đã hợp tác với Taliban và cung cấp cho họ vũ khí phòng không. Nếu thông tin này là sự thật, nó đồng nghĩa với việc Iran không "đùa" khi tuyên bố về năng lực của lực lượng vũ trang và lực lượng tình báo của họ.
Sardar Mesto hiện là biên tập viên chuyên viết về tình hình Trung Đông tại tờ EKurd Daily.
Máy bay do thám E-11A của Không quân Mỹ bốc cháy sau khi rơi xuống trong vùng kiểm soát của phiến quân Taliban ở miền Đông Afghanistan hôm 27/1.