“Bão lửa” TOS-1A hủy diệt IS tại Syria: Hỏa lực đỉnh cao của Nga trong Thế kỷ 21?

Nổi bật với một giàn ống phóng đặt trên khung gầm xe tăng T-72, hệ thống pháo phản lực nhiệt áp TOS-1A Buratino không phải là vũ khí mới nhưng lại là loại đang ngày càng được quan tâm trên thế giới bởi sức mạnh hỏa lực.

Thực vậy, với khối lượng trên 45,3 tấn, được trang bị 24 quả đạn rocket cỡ nòng 202 mm nặng khoảng từ 172 - 216 kg (tùy thuộc từng phiên bản), TOS-1A khi công kích sẽ giải phóng một đám mây hóa chất, tạo thành vụ nổ khổng lồ đốt cháy không khí xung quanh nó.

Sóng xung kích và sóng nhiệt sinh ra từ các đầu đạn của TOS-1A gây nên sức công phá khủng khiếp, lớn gấp rất nhiều lần đầu đạn sử dụng thuốc nổ đặc thông thường.

Loạt phóng đầy đủ sẽ hủy diệt một khu vực có diện tích 200m x 400m. Đặc biệt, vụ nổ nhiệt áp còn hút hết không khí vào trong ngọn lửa, tạo thành vùng chân không khiến mọi sinh vật sống xung quanh bị ngộp thở và mất cân bằng áp lực đột ngột.

Tầm bắn của Buratino không xa, chỉ khoảng 3.500 m với TOS-1 tiêu chuẩn, và 6.000 m với phiên bản nâng cấp TOS-1A được đưa vào sử dụng năm 2001.

Tuy nhiên, những nhà thiết kế Liên Xô rõ ràng không coi tầm bắn ngắn là một hạn chế. Thay vào đó, họ xem TOS-1 như một loại vũ khí yểm trợ đắc lực song hành cùng các lực lượng tăng thiết giáp khác. Có lẽ, cũng chính vì thế nó mới được đặt trên khung gầm xe tăng T-72.

TOS-1A Buratino – Hỏa lực của Thế kỷ 21?

TOS-1 được đưa vào sử dụng năm 1988 khi Liên Xô vẫn còn tham gia cuộc chiến tại Afghanistan. Sau đó, tổ hợp này cũng đã chứng tỏ sức mạnh hủy diệt của mình trong chiến tranh Chechnya lần thứ 2.

Tổ hợp pháo phản lực nhiệt áp bắn loạt TOS-1A Buratino khải hỏa. Ảnh: War is Boring

Các boong ke, pháo đài vững chắc và những khu vực xây dựng kiên cố là mục tiêu tấn công chính của Buratino. Khi chiến đấu, nếu các phương tiện thiết giáp Liên Xô gặp phải một vị trí quá kiên cố và cứng rắn không thể tấn công bằng xe tăng, TOS-1 và rocket nhiệt áp sẽ là phương tiện đảm trách nhiệm vụ này.

Môi trường tác chiến trên đặc biệt đúng ở Thế kỷ 21, khi các chiến trường thường là những khu đô thị kiên cố và khi các chất nổ cải tiến cũng như những vũ khí diệt tăng chết người trở nên phổ biến.

Ví dụ điển hình là tại chiến trường Syria, nơi các lực lượng tăng hạng nặng của Tổng thống Bashar Al Assad đã phải gánh chịu những tổn thất không nhỏ trong cuộc chiến chống lại các phần tử khủng bố thuộc Nhà nước Hồi Giáo tự xưng (IS).

Tổ chức khủng bố này thường trú ẩn trong những khu vực thành lũy kiên cố, nhất là lại sở hữu các tên lửa chống tăng rất hiện đại có xuất xứ từ Mỹ và các quốc gia đồng minh.

Thế nhưng, ngày 8/10/2017 khi Quân đội Chính phủ Syria quyết định tung "hỏa thần" TOS-1A vào cuộc thì tình thế đã thay đổi. Tổ hợp pháo nhiệt áp này đã san phẳng và hủy diệt thành trì của IS tại thành phố Mayadin.

Năm 2014, Quân đội Iraq cũng đã sử dụng Buratino và tiếp tục dùng hệ thống này trong cuộc chiến chống IS giai đoạn 2016 - 2017 trong chiến dịch giải phóng Mosul.

Theo một thông báo của Chính phủ Nga hồi tháng 10/2017, Saudi Arabia (Ả Rập Xê Út) có thể là khách hàng mới nhất mua TOS-1A.

Hợp đồng vũ khí giữa Nga và Saudi Arabia trị giá 3 tỷ USD gồm nhiều chủng loại trong đó có các hệ thống TOS-1A bên cạnh tên lửa phòng không S-400, súng phóng lựu AGS-30, tên lửa chống tăng Kornet-EM và súng trường tấn công AK-103.

Nếu như Saudi Arabia lựa chọn như vậy, nước này có thể sẽ tiếp nhận phiên bản TOS-1A mà Nga mới hoàn thiện năm 2016. Ở tổ hợp mới này, đầu đạn đã được thiết kế lại và với động cơ nhiêu liệu rắn, Buratino tăng tầm bắn thêm 4.000 m, đưa tầm bắn tối đa của nó lên tới 10.000 m.

Buratino - một cỗ máy được chế tạo và sử dụng từ thời Chiến tranh Lạnh, nhưng nhờ những chiến tích nổi trội trên chiến trường ở những năm đầu Thế kỷ 21, giờ đây mới thực sự bước lên đỉnh vinh quang của nó.