Hôm 12/8, tờ Jewish News Syndicate (JNS) đăng tải bài viết nhan đề: "Iran’s ‘Shadow War’ with Israel Is Likely to Continue Into the Foreseeable Future" ("Cuộc chiến trong bóng tối" giữa Iran với Israel có khả năng tiếp diễn trong tương lai gần) của tác giả Yaakov Lappin.
Nhằm đem lại cho độc giả cái nhìn đa chiều (JNS là trang tin Israel) liên quan tới vụ nổ Beirut và cuộc đối đầu giữa một bên là Mỹ và Israel, bên còn lại là Iran và các đồng minh ở Trung Đông - đặc biệt là lực lượng Hezbollah ở Lebanon, chúng tôi xin được lược dịch bài viết,
Mặc vụ nổ kinh hoàng ở Beirut, "tên lửa Iran" tiếp tục bao vây Israel?
Bất chấp các trở ngại, chiến lược của Iran nhằm vào các quốc gia Arab mà Tehran này coi là một phần của "trục kháng chiến của người Hồi giáo Shia" đã đạt được những tiến bộ lớn trong những năm gần đây.
Ít giờ trước vụ nổ khủng khiếp tại Beirut, Lebanon hôm 4/8, Giáo sư Uzi Rabi, giám đốc Trung tâm nghiên cứu Trung Đông Moshe Dayan tại Đại học Tel Aviv nhận định rằng "cuộc chiến trong bóng tối" giữa Iran và Israel sẽ vẫn tiếp diễn trong tương lai gần.
Nhấn mạnh vào 130.000 rocket và tên lửa đã được nhóm vũ trang Hezbollah triển khai tại Lebanon, Giáo sư Uzi Rabi cho rằng Iran vẫn quyết tâm thực thi chiến thuật "bao vây" Israel bằng tên lửa.
"Iran có các công xưởng và ảnh hưởng kinh tế ở Lebanon, Iraq và Syria. Iran đã đặt ra mục tiêu về sự ảnh hưởng này và có vẻ nó đã thành công".
Giáo sư Rabi cũng bổ sung thêm rằng đây là một phần trong kế hoạch của Tướng Qassem Soleimani, vị chỉ huy quá cố của Lực lượng Quds thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC).
Ông Rabi cũng mô tả rằng chính phủ Lebanon đang rơi vào trạng thái "một nhà nước thất bại", đồng thời mục tiêu của Iran là "to tear out chunks from it" (tạm dịch: khiến nó tan vỡ).
"Nhìn vào xã hội Iraq hoặc Lebanon, gần như không thể phát hiện ra các lợi ích của Iran. Đây là công việc yêu cầu chuyên môn (tình báo) mà người thường khó có thể nhận ra.
Sẽ không ai tuyên bố rằng Iran đã chiếm lĩnh Iraq hay Lebanon, thay vào đó họ sẽ nói về sự chiếm đóng của Israel. Tuy nhiên, nếu nhìn sâu vào 2 quốc gia này, có thể thấy "vòng kiềm tỏa" của dân quân do Iran hậu thuẫn đối với kinh tế, quân sự và chính trị.
"Xét một cách toàn diện, những gì đang diễn ra ở Iraq là cách người Iran "lách luật" trước các biện pháp trừng phạt của Mỹ ".
"Dù Hezbollah đang cố thể hiện mình là một "thực thể Lebanon" thì động lực "áp sát Israel" của họ cho thấy họ rõ ràng là một "vệ tinh" của Iran", Giáo sư Rabi tiếp lời.
"Cái gọi là "trục kháng chiến của người Hồi giáo Shia" từ Iran đến Iraq, Syria và Lebanon, bao gồm lực lượng Houthi ở Yemen được tạo thành từ các nhóm dân quân Shia địa phương, những "bản sao" của Hezbollah nhằm tạo cho Iran một chỗ đứng vững chắc ở các quốc gia nói trên.
Tuy nhiên, người dân các nước đó đã dần nhận ra sự thật về ai đang đứng sau kiểm soát các nhóm dân quân.
Ví dụ như Hezbollah, họ đang cố gắng tuyên truyền với người dân về những việc họ đã làm cho Lebanon, nhưng mọi người đã hiểu ra rằng những kẻ đã dẫn dắt họ tới tình thế hiện tại (và không thể quay đầu) không ai khác chính là Hezbollah".
Hơn một tuần sau vụ nổ tại cảng Beirut, mặc dù một số quan chức đã từ chức, người dân vẫn tiếp tục cáo buộc trách nhiệm cho chính phủ Lebanon.
Các biện pháp "răn đe" của Israel đã có hiệu quả?
Đối mặt với khủng hoảng, Lebanon đang lâm vào cảnh khốn cùng. Giáo sư Rabi lưu ý rằng khủng hoảng kinh tế cũng không bỏ qua Hezbollah, mặc dù nhóm vũ trang vẫn duy trì hoạt động kinh tế ở Lebanon và thậm chí bị cáo buộc kinh doanh ma túy.
"Hezbollah cũng đang trải qua thời kỳ "suy thoái kinh tế" chưa từng có. Rõ ràng là Iran không thể cung cấp cho nhóm vũ trang này bất kỳ thứ gì họ cần như trong quá khứ.
Chính vì vậy, bức tranh chúng ta đang thấy là một Hezbollah đang bị dồn vào chân tường. Mặc dù vẫn còn sức mạnh, nhưng họ không biết làm cách nào để thoát khỏi tình thế hiện tại.
Giữa những căng thẳng gần đây với Israel, Hezbollah có thể đã ra lệnh khai hỏa rocket và tên lửa vào một "mục tiêu nhạy cảm" của Nhà nước Do thái, nhưng họ đã quyết định không làm như vậy vì hiểu rằng đó sẽ là dấu chấm hết", Giáo sư Rabi bình luận.
"Israel đã cảnh giác cao độ, vậy họ sẽ tiến hành hoạt động chống lại Israel ở đâu? Nông trại Shebaa - khu vực tranh chấp lãnh thổ không dân cư và phù hợp với các cuộc tập kích chiến thuật ư?
Rõ ràng điều đó đã không hiệu quả nên ai đó - có thể là một "chân rết" của Hezbollah đã cài mìn gần tuyến đường tuần tra của Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) trên Cao nguyên Golan của Syria".
Cảnh quay một nhóm người được cho là thâm nhập từ hướng Syria để cài đặt IED phục kích lính Israel hôm 3/8.
"Cuộc chiến của thế kỷ 21"
Đáp trả vụ cài mìn ở Golan, Không quân Israel (IAF) đã tấn công các mục tiêu của Quân đội Arab Syria (SAA) gần đó bao gồm tiền đồn quan sát, hệ thống thu thập tin tình báo, pháo phòng không và chỉ huy sở.
"Israel đã nói rằng khi có "thứ gì đó" đến từ Syria, phản ứng sẽ nhằm vào Syria", Giáo sư Rabi nhận định.
Hành động này hoàn toàn không giống như động thái chiến tranh và đã không dẫn đến trả đũa của đối phương, cho thấy cách Israel hướng các phản ứng của mình tới nơi bắt nguồn các mối đe dọa.
Giáo sư Rabi tiếp lời: "Tuy nhiên, khi phát hiện ra "dấu vân tay" của Iran, phản ứng có thể sẽ diễn ra ở bất kỳ đâu dọc theo "trục kháng chiến Shia" cho tới chính Iran hoặc bất cứ nơi nào (ở Trung Đông) có lợi ích của Iran.
"Iran luôn muốn triển khai dân quân Shia tới miền nam Syria hoặc chuyển vũ khí tiên tiến vào Lebanon nhằm "thử thách" Israel. Đây là một lý do để hành động. Rõ ràng là khi Israel "buông ngón tay ra khỏi cò súng", đó sẽ là một sai lầm. Cách Israel đang làm là tối ưu ".
Nhà phân tích người Israel đánh giá rằng một cuộc chiến tranh lớn như những gì đã diễn ra trong quá khứ khó có thể xảy ra:
"Chúng ta đang ở trong một cuộc chiến được tạo thành từ những cuộc xung đột nhỏ. Đây là cuộc chiến của thế kỷ 21... nó vẫn đang tiếp diễn và là một dạng chiến tranh khác - cuộc chiến trong bóng tối.
Loại xung đột này có thể bao gồm các cuộc tấn công mạng cực kỳ tinh vi, ví dụ như cuộc tấn công mà theo truyền thông đã làm tê liệt cảng Bander Abbas của Iran. Vì Iran cũng có khả năng tương tự nên cuộc chiến này đang diễn ra hàng ngày ở mọi nơi".
Khi được hỏi về cái gọi là "cuộc chiến trong bóng tối" có thể tiếp diễn trong bao lâu,Giáo sư Rabi đánh giá rằng hiện trạng này có thể duy trì trong một thời gian dài và "đây là trạng thái mà Iran cố tình kéo dài":
"Đây là một tình thế khó khăn. Nhưng nó duy trì sự kiểm soát và cân bằng bởi vì cả hai phía đều biết mình có thể và không thể làm gì.
Hezbollah không phải là nhóm khủng bố IS. Họ chỉ có thể làm theo lệnh của Iran. Và Iran cùng các nhóm ủy nhiệm của họ hoạt động vì một lý do khác. Mặc dù muốn dần bao vây Israel bằng các căn cứ tên lửa, họ không muốn khiến Israel phải kích hoạt toàn bộ năng lực quân sự.
Trong lúc đó, bên cạnh việc mở rộng "ảnh hưởng tiêu cực" thông qua các lực lượng ủy nhiệm, Tehran tiếp tục nuôi dưỡng tham vọng hạt nhân, là một phần của mục tiêu trở thành một "cường quốc Trung Đông.
Theo quan điểm chiến lược của Iran, một khi họ trở thành cường quốc hạt nhân, các quốc gia Arab sẽ không còn là "ngồi cùng bàn", Tehran và Tel Aviv sẽ trở thành 2 "người chơi" bình đẳng".
Cảnh quay cuộc tập trận hải quân của IRGC gần eo biển Hormuz (Nguồn: RT).