Theo số liệu mới nhất của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong 2 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu 529 triệu USD hải sản, tăng 9% so với cùng kỳ.
Trong số đó, mặt hàng cá ngừ là nhóm hàng tăng so với cùng kỳ, trừ thịt/loin cá ngừ đông lạnh mã HS03034 và loin cá ngừ hấp đông lạnh. Lũy kế 2 tháng đầu năm, xuất khẩu cá ngừ đạt hơn 131 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ. Trong đó xuất khẩu cá ngừ chế biến khác, chủ yếu là loại cá ngừ hấp đông lạnh, tăng gấp hơn 9 lần; cá ngừ tươi, đông lạnh và khô tăng gấp 317 lần.
Trong cơ cấu sản phẩm cá ngừ xuất khẩu, mặt hàng chế biến và đóng hộp (HS16) đạt 68 triệu USD, còn lại là mặt hàng tươi, đông lạnh và khô (HS03) với 63 triệu USD.
Lý giải về việc xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam tăng cao, VASEP cho rằng, do tác động của ưu đãi về thuế quan theo Hiệp định Thương mại tự do giữa EU và Việt Nam (EVFTA). Trong 2 tháng đầu năm, các sản phẩm cá ngừ đã xuất được sang hơn 80 thị trường, trong khi năm ngoái, Việt Nam chỉ xuất sang 70 thị trường.
Đồ họa: PL
Xuất khẩu cá ngừ sang các thị trường chính vẫn ghi nhận tăng về trị giá so với cùng kỳ. Ba thị trường xuất khẩu cá ngừ lớn nhất chiếm tới 66% tổng kim ngạch xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam, tương ứng đạt 87 triệu USD bao gồm Mỹ, EU và Israel.
Tại thị trường Mỹ, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này sau khi tăng mạnh trong tháng 1 đã sụt giảm nhẹ 8% trong tháng 2. Tuy nhiên, trong khi xuất khẩu các nhóm sản phẩm cá ngừ sang thị trường Mỹ xuất khẩu giảm trong tháng 2, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp tiếp tục tăng trưởng tốt.
Xuất khẩu cá ngừ sang EU cũng đang sụt giảm trong tháng 2, giảm 16% so với cùng kỳ. Đáng chú ý, trong khi xuất khẩu cá ngừ sang Đức và Hà Lan giảm, xuất khẩu cá ngừ Italy hay Ba Lan lại đang tăng mạnh so với cùng kỳ.
Theo VASEP, dự kiến xuất khẩu cá ngừ sang EU sẽ tiếp tục tăng trong quý đầu năm do tác động của ưu đãi thuế quan theo Hiệp đinh EVFTA. Tuy nhiên, giá cá ngừ nguyên liệu trên thị trường thế giới đã giảm nhiệt. Mặc dù vậy, do căng thẳng tại Biển Đỏ đã khiến giá cước vận tải tăng cao sẽ khiến cho giá cá ngừ thành phẩm vẫn sẽ cao sẽ kìm hãm nhu cầu tại các thị trường.
Israel là thị trường lớn thứ 3 với 13 triệu USD, tăng 40% và chiếm 9,9%. xuất khẩu cá ngừ sang các nước trong khối thị trường tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) lại đang tiếp tục tăng trưởng. Đáng chú ý tại khối thị trường này, xuất khẩu cá ngừ sang Canada và Chile đang tăng phi mã trong tháng 2, lần lượt là 146% và 116%.
Dự báo về triển vọng thị trường xuất khẩu cá ngừ trong thời gian tới, VASEP cho rằng xuất khẩu cá ngừ vẫn đang trong giai đoạn khó khăn vì vấn đề thẻ vàng IUU khiến việc làm xác nhận, chứng nhận thủy sản khai thác xuất khẩu sang EU bị đình trệ, doanh nghiệp thiếu nguyên liệu trong nước lại gặp khó cả với nguyên liệu nhập khẩu.
Anh hiện đang là một thị trường rất tiềm năng với cá ngừ Việt Nam. Đây là một trong những thị trường nhập khẩu cá ngừ lớn trên thế giới.
Tuy nhiên, giá trị cá ngừ Việt Nam xuất khẩu sang Anh chỉ chiếm khoảng 1% kim ngạch nhập khẩu cá ngừ của thị trường này.
Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho biết, cá ngừ Việt Nam đang có lợi thế tại thị trường Anh nhờ những ưu đãi thuế quan từ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA).
Cục Xuất nhập khẩu dự kiến, giai đoạn 2022 - 2025, xuất khẩu cá ngừ sang Anh có thể sẽ dần hồi phục và đạt tăng trưởng trung bình 8 - 9%/năm, giúp Việt Nam thu về khoảng 12 - 15 triệu USD/năm.
Cá ngừ là một trong những mặt hàng thủy sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Năm 2022, xuất khẩu cá ngừ chính thức cán mốc 1 tỷ USD.
Năm 2023, trong sự sụt giảm chung của xuất khẩu thủy sản, xuất khẩu cá ngừ chỉ đạt 845 triệu USD. Với đà tăng trưởng như hiện tại, kỳ vọng mặt hàng này sẽ trở lại giỏ hàng tỷ đô của Việt Nam.
