Hoặc do phòng lao quá độ làm tổn thương tinh huyết, ảnh hưởng đến công năng giáng trọc. Trọc khí ứ đọng lâu không được hóa giải sinh ra bệnh. Người bệnh có biểu hiện nước tiểu đục như nước vo gạo, có khi lẩn vẩn như kết tủa. Tuy nhiên, không bí tiểu, không buốt và không đau.
Nguyên tắc điều trị là thanh nhiệt, hóa thấp, thuận khí, tư bổ tâm thận, lợi niệu. Sau đây là một số bài thuốc trị:
Nước tiểu đục như nước vo gạo, người bệnh thấy đau lưng, mỏi lưng, có biểu hiện nặng nề ở bụng dưới, rêu lưỡi trắng, dày, đi tiểu dễ dàng, mạch hoạt. Dùng một trong các bài:
Bài 1: xa tiền, hoàng cầm, bạch linh, trần bì mỗi vị 12g; lá đắng, hoài sơn, huyết đằng, tang bạch bì mỗi vị 16g; thổ linh, hương nhu trắng, thủy long (rau dừa nước), đinh lăng, thài lài tía mỗi vị 20g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần.
Công dụng thanh nhiệt hóa thấp, tư bổ thận khí, trừ phong, tiêu độc.
Bài 2: thủy long, đinh lăng, tỳ giải, bạch mao căn mỗi vị 20g; chi tử 12g, đậu đen (sao thơm) 24g, trần bì 12g; mã đề thảo, ngũ gia bì, bạch linh, cây và lá cối xay, cam thảo đất mỗi vị 16g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 3 lần. Công dụng thanh nhiệt lợi thấp.
Nước tiểu đục có lẫn máu, người bệnh thấy đau lưng, ù tai, rêu lưỡi vàng, cảm giác nặng trong lồng ngực, tim hồi hộp, tâm phiền, ngủ ít. Phép điều trị là bổ khí, lương huyết, thanh tâm, lợi niệu. Dùng một trong các bài:
Bài 1: tâm sen 10g, đậu đen (sao thơm) 24g; cỏ mực, bạch mao căn, rau má, tang diệp mỗi vị 20g; lá tre, ích mẫu, hương nhu trắng, chi tử, hoàng kỳ, phòng sâm mỗi vị 16g; cam thảo, hoàng liên, long nhãn, trần bì mỗi vị 12g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần. Công dụng: lợi tiểu, lương huyết, thanh tâm hỏa, điều khí, bình thần.
Bài 2: mã đề, râu ngô, kim tiền thảo, lá tre mỗi vị 20g; thủy long 24g; cỏ mực, lạc tiên, lá vông, phòng sâm, hoàng kỳ mỗi vị 16g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần. Công dụng: lợi tiểu, lương huyết, thuận khí, dưỡng tâm - thanh tâm.
Ngoài uống thuốc, người bệnh nên kết hợp ăn món cháo tim lợn đậu đen để hỗ trợ điều trị: tim lợn 1 quả; sa nhân, lạc tiên, hắc táo nhân mỗi vị 20g; đậu đen 40g, gạo tẻ 60g, gia vị vừa đủ. Tim lợn rửa sạch thái lát mỏng, ướp gia vị để riêng.
Sa sâm, lạc tiên, hắc táo nhân sắc lấy nước, bỏ bã. Lấy nước thuốc cho vào nồi cùng gạo và đậu đen hầm thành cháo. Khi cháo chín kỹ, cho tim lợn vào nấu thêm một lát cho chín đều là được. Tra gia vị rau thơm, chanh ớt, ăn nóng. Công dụng: thanh tâm, bổ khí, ích thận, lương huyết.