Mọi người đều biết rằng nếu xe máy chạy quá nóng, xe của bạn sẽ sớm bị hỏng – và hiện nay có bằng chứng mạnh mẽ cho thấy điều này cũng đúng với con người khi các nghiên cứu cho thấy mối liên hệ đáng kể giữa tình trạng viêm mãn tính và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Viêm là một phần quan trọng trong hệ thống phòng thủ của cơ thể chúng ta. Nó huy động hệ thống miễn dịch để chống lại vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh khác hoặc sửa chữa các tổn thương như bong gân cơ. Đó là lý do tại sao nhiễm trùng gây ra nhiệt độ tăng cao và vị trí chấn thương thường ấm hơn khi chạm vào so với mô khỏe mạnh xung quanh.
Nhưng khi phản ứng ngắn hạn này không được vô hiệu hóa đúng cách hoặc lối sống không lành mạnh khiến tình trạng viêm kéo dài có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường loại 2, viêm khớp, ung thư và nhiều vấn đề nguy hiểm khác.
Một nghiên cứu ước tính rằng cứ 5 người thì có 3 người tử vong do các bệnh liên quan đến tình trạng viêm mãn tính và các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng số người bị ảnh hưởng dự kiến sẽ tăng dần.
Một nghiên cứu khác phát hiện 50% số ca tử vong là do các tình trạng liên quan đến tình trạng viêm nhiễm và nhấn mạnh mối liên hệ với bệnh tim, đột quỵ, ung thư, tiểu đường, bệnh thận mãn tính, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu và các tình trạng tự miễn dịch và thoái hóa thần kinh.
Giáo sư Claire Bryant, chuyên gia về tình trạng viêm tại Khoa Y của Đại học Cambridge (Anh), cho biết: “Chúng tôi rất quan tâm đến việc tìm hiểu nguyên nhân gây ra tình trạng viêm mãn tính trong bối cảnh nhiều bệnh ở người, và đặc biệt là vai trò của inflammasome.
Điều trở nên rõ ràng trong những năm gần đây là một inflammasome cụ thể - inflammasome NLRP3 - rất quan trọng trong một số bệnh chính như béo phì và xơ vữa động mạch, mà còn trong các bệnh như bệnh Alzheimer và bệnh Parkinson, nhiều bệnh của người cao tuổi.
Viêm dường như là nền tảng của hầu hết các bệnh tuổi già. Khi chúng ta già đi, chúng ta cũng đi vào tình trạng gọi là viêm, khi bạn bắt đầu có các dấu hiệu viêm cao hơn trong máu".
Tình trạng viêm liên quan đến tuổi tác này có liên quan đến việc giảm khối lượng cơ, sức mạnh của xương và khả năng miễn dịch, đây là những dấu hiệu đặc trưng của quá trình lão hóa.
Cách để giảm tình trạng viêm trong cơ thể
Ngoài việc tìm đến bác sĩ, bạn có thể áp dụng những thói quen dưới đây để giảm tình trạng viêm trong cơ thể mình hàng ngày.
- Tăng cảm giác đói
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhịn ăn làm giảm tình trạng viêm. Cả nhịn ăn cách ngày, trong đó lượng calo bị hạn chế chặt chẽ vào mỗi ngày thứ hai, và ăn uống hạn chế thời gian, trong đó lượng calo tiêu thụ hàng ngày bị giới hạn trong một khoảng thời gian hẹp từ bốn đến sáu giờ, đều được chứng minh là làm giảm tình trạng viêm, miễn là điều này dẫn đến việc giảm trọng lượng cơ thể ít nhất sáu phần trăm.
Nghiên cứu của Giáo sư Bryant đã tiết lộ một cơ chế đáng ngạc nhiên đằng sau sự giảm viêm này. Nhịn ăn làm tăng mức axit arachidonic, một loại axit béo omega-6, trước đây được xác định là tác nhân gây viêm.
- Giảm chất béo
Lượng chất béo và axit béo khác nhau mà chúng ta hấp thụ đã được chứng minh là ảnh hưởng đến mức độ viêm, theo hướng tốt hơn hoặc xấu hơn. Các nghiên cứu nhấn mạnh lời khuyên chung về sức khỏe là cắt giảm chất béo bão hòa và tăng lượng axit béo omega-3.
Chất béo bão hòa không tốt vì chúng không chỉ làm tăng nguy cơ thừa cân mà còn làm giảm hệ thống miễn dịch và tăng hoạt động của inflammasome gây viêm.
Việc đạt được sự cân bằng phù hợp giữa axit béo omega-6 và omega-3 cũng có vẻ quan trọng. Giáo sư Philip Calder, một chuyên gia về miễn dịch học dinh dưỡng tại Đại học Southampton, đã chỉ ra rằng hai chất béo omega-3 trong cá dầu, DHA và EPA, "tạo ra resolvins mới được phát hiện có tác dụng chống viêm và giải quyết tình trạng viêm".
- Ngủ đủ giấc
Nhiều nghiên cứu khẳng định rằng giấc ngủ bị gián đoạn làm tăng nguy cơ mắc nhiều vấn đề sức khỏe và triệu chứng liên quan đến tình trạng viêm, và nghiên cứu này bổ sung thêm bằng chứng về mối liên hệ giữa tình trạng viêm và nhiều bệnh ở người cao tuổi.
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Oxford (Anh) tính toán rằng các kiểu ngủ tốt có thể làm giảm nguy cơ tử vong do các bệnh tim mạch chuyển hóa, chẳng hạn như đau tim, tiểu đường và đột quỵ, tới 39% và giảm nguy cơ tử vong do ung thư tới 19%.
Ngủ kém cũng làm tăng nguy cơ béo phì và thèm ăn những thực phẩm có nhiều chất béo bão hòa và đường, dẫn đến vòng luẩn quẩn của tình trạng viêm đang diễn ra.
- Tập thể dục
Tập thể dục đã được chứng minh là có thể ngăn ngừa nhiều bệnh tật và khiếm khuyết vốn là dấu hiệu của quá trình lão hóa và một phần là do tác động của nó đến tình trạng viêm và các yếu tố như béo phì và giấc ngủ, vốn cũng là tác nhân gây viêm.
Các đợt hoạt động cường độ cao trong thời gian ngắn có vẻ đặc biệt hữu ích, nhưng chỉ cần 20 phút tập thể dục mỗi ngày đã được chứng minh là có thể làm giảm tình trạng viêm. Tập luyện sức bền cũng được chứng minh là có thể làm giảm tình trạng viêm, phù hợp với lời khuyên của Dịch vụ Y tế Quốc Gia Anh (NHS) là kết hợp các hoạt động vừa phải trong ít nhất 150 giờ một tuần.
Nguồn và ảnh: Express.co.uk