Vàng da, vàng mắt
Ông Nguyễn Văn Tám trú tại Đông Ngạc, Từ Liêm, Hà Nội là bệnh nhân bị ung thư gan từng điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai tâm sự, cách đây 1 năm ông thấy người mệt mỏi, chán ăn và hai gan bàn tay vàng hơn so với người khác.
Ông Tám lo lắng đi kiểm tra sức khỏe, bác sĩ cho biết làm các xét nghiệm phát hiện men gan tăng bất thường, bác sĩ cho làm kiểm tra sâu hơn. Kết quả ban đầu phát hiện ở gan có tổn thương.
Sau khi chiếu chụp, bác sĩ chẩn đoán ung thư gan kích thước khối u đã lên tới 2-3cm. Ông Tám tâm sự ông không thấy có dấu hiệu đau ốm nào cả ngoài da vàng.
Cách đây gần 20 năm ông đã bị viêm gan do giun chui cuống mật nhưng sau đó đã điều trị hết. Thấy da vàng hơn bình thường, nước tiểu vàng nhưng ông không nghĩ đó là dấu hiệu chỉ điểm ung thư.
Trường hợp của anh Nguyễn Văn Thư 41 tuổi, trú tại Hoài Đức, Hà Nội mắc ung thư gan. Anh Thư không chịu đi khám bệnh chỉ đến khi đau hạ sườn, sụt cân, chán ăn và mệt mỏi. Bác sĩ khám phát hiện ung thư gan đã di căn.
Khi đưa ra các dấu hiệu chỉ điểm ung thư gan, anh Thư mới giật mình kể anh có bị vàng da đặc biệt là ở vùng bàn tay một thời gian nhưng nghĩ là bình thường không đi kiểm tra.
Anh Thư kể cách đây nhiều năm anh cũng bị vàng da tay đi khám bác sĩ cho biết tại anh ăn quá nhiều bí đỏ nên thế đến lần xuất hiện vàng da tay lần nữa anh cũng nghĩ tại mình ăn cà rốt và bí đỏ nhiều.
Nhà anh Thư làm nông nghiệp về mùa tháng 9 tháng 10 thu hoạch bí đỏ và đó trở thành món ăn của gia đình. Anh cứ nghĩ đó là vàng da do ăn bí đỏ nhưng không ngờ đó là dấu hiệu chỉ điểm bệnh ung thư gan.
Dấu hiệu mịt mờ của ung thư gan
Theo PGS Nguyễn Nghiêm Luật - chuyên gia về hóa sinh cho biết ung thư gan là bệnh phát triển âm thầm và khi bệnh nhân phát hiện các dấu hiệu chán ăn, vàng da thì bệnh đã ở giai đoạn muộn.
Theo số liệu thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 3 triệu người tử vong do xơ gan và ung thư gan trên toàn thế giới.
Tại Việt Nam, tỷ lệ tử vong do bệnh gan là khoảng 17/100.000 dân. Nguyên nhân của bệnh ung thư gan hiện nay chưa được xác định một cách chính xác nhất, nhưng những yếu tố nguy cơ được cho là nhiễm virút viêm gan B, tuổi tác (trên 35 tuổi), nam mắc nhiều hơn nữa, yếu tố di truyền, số lượng virus trong máu và những người có men gan tăng…
Trong khi đó, PGS Luật cho biết đa số bệnh nhân ung thư đến ở giai đoạn muộn và đặc biệt họ không biết mình đã bị viêm gan vi rút B hoặc C.
Dấu hiệu của ung thư gan khi bệnh nhân cảm nhận được đó là triệu chứng đau bụng trên bên phải, đau có thể lan ra sau lưng và lên vai, bụng to (báng hoặc cổ trướng), sút cân, ăn không ngon và cảm thấy đầy bụng, yếu hoặc cảm thấy rất mệt, buồn nôn và nôn, vàng da và mắt, nước tiểu sẫm màu. Ngoài ra, một vài bệnh nhân có dấy hiệu sốt, gan to.
Nguyên nhân chủ yếu của ung thư gan được xác định là do viêm gan vi rút B hoặc C.
PGS. TS Trịnh Thị Ngọc – Nguyên trưởng Khoa Truyền nhiễm Bệnh viện Bạch Mai cho biết, "Con đường lây truyền của vi rút viêm gan B là từ mẹ sang con, lây truyền qua đường máu (tiêm chích, xăm…), lây truyền qua đường tình dục.
Về biểu hiện của nhiễm vi rút viêm gan B và mắc bệnh viêm gan B rất kín đáo, chỉ có khoảng 1/3 các trường hợp bệnh nhân viêm gan B có biểu hiện lâm sàng như mệt mỏi, tiểu vàng, củng mạc, mật vàng, viêm mạc dưới lưỡi vàng...
Còn đa số các trường hợp các triệu chứng không rõ nên người bệnh dễ bỏ qua. Vì không chú ý đến bệnh nên đa số các trường hợp bệnh nhân đến khám đều ở giai đoạn bệnh muộn như xơ gan, ung thư tế bào gan...
Trong khi đó, theo WHO ước tính có khoảng 400 triệu người mang viêm gan vi rút B mạn tính. Trong đó các nước châu Á có đến 2/3 tổng số người mắc viêm gan vi rút B trên toàn cầu.
Viêm gan vi rút B mạn tính là bệnh cần được theo dõi và điều trị lâu dài nhưng người bệnh không biết đến nó cứ để bệnh âm thầm cộng thêm các tác nhân như bia rượu, nấm afatocxin có thể dẫn đến ung thư bất cứ lúc nào.